Wyjaśnijmy, że Unijny Kodeks Celny (UKC) wszedł w życie 30 października 2013 r. uchylając rozporządzenie (WE) nr 450/2008 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 kwietnia 2008 r. ustanawiające wspólnotowy kodeks celny (zmodernizowany kodeks celny) (Dz.U. L 145 z 04.06.2008 r., str.1). Jego postanowienia będą miały zastosowanie od 1 maja 2016 r., gdy odnoszące się do UKC akty delegowane i wykonawcze zostaną przyjęte i wejdą w życie. Jeden z obszarów zmian dotyczy regulacji w zakresie wywozu towarów poza Unię Europejską. Poniżej przedstawiamy opis zagadnienia i najważniejsze zmiany, które zaczną obowiązywać od 1 maja 2016 r.
Rewolucyjne zmiany w prawie celnym od 1 maja 2016 r.
Dane bezpieczeństwa przy wyprowadzeniu towarów
W zakresie terminu na złożenie deklaracji zmiany polegają na modyfikacji obecnych zapisów poprzez np. skrócenie terminu (w przypadku transportu wodnego śródlądowego z co najmniej 2 godzin do co najmniej 1 godziny przed planowanym terminem opuszczenia obszaru celnego Unii), przeredagowanie przepisów w stosunku do obecnie obowiązujących (np. art. 244 ust. 1 lit. a) (ii) – (iv) rozporządzenia delegowanego vide art. 592b ust. 1 lit. a) iii), iv) RWKC). Ze względu na wysoki poziom szczegółowości uregulowań w tym zakresie zaleca się przedsiębiorcom sprawdzenie stanu prawnego obowiązującego dla konkretnej sytuacji faktycznej.
W zakresie zwolnień z obowiązku złożenia deklaracji co do zasady zachowano dotychczasowy katalog przypadków, w niektórych fragmentach doprecyzowując jego zapisy (np. w art. 245 ust. 1 lit g) rozporządzenia delegowanego wskazano, iż zwolnienie, obok palet, kontenerów, środków transportu dotyczy także części zamiennych, akcesoriów i wyposażenia). Dodatkowo katalog zwolnień rozszerzono o przypadki stosowane dotychczas na podstawie Wytycznych Komisji Europejskiej (np. zwolnienie dotyczy towarów które nie są rozładowywane ze środka transportu, który wprowadził je na obszar celny Unii i który wyprowadził je z tego obszaru, w danym porcie lub porcie lotniczym). Nową regulacją jest zwolnienie dla towarów wprowadzonych na obszar celny Unii, które właściwy organ celny odrzucił i w związku z tym zostały one niezwłocznie zwrócone do państwa wywozu. Ze względu na wysoki poziom szczegółowości uregulowań w tym zakresie zaleca się przedsiębiorcom sprawdzenie stanu prawnego obowiązującego dla konkretnej sytuacji faktycznej.
Unijny Kodeks Celny - przepisy wykonawcze
Zmianą w zakresie obsługi wywozowej deklaracji skróconej jest obowiązek jej unieważnienia na wniosek zgłaszającego lub w razie nieprzedstawienia towarów do wyprowadzenia w terminie 150 dni od złożenia deklaracji. Dotychczas deklarację uznawało się za niezłożoną, co nie wymagało żadnych działań po stronie podmiotu oraz organu celnego.
Dokumenty wywozowe (zgłoszenie wywozowe, zgłoszenie do powrotnego wywozu, powiadomienie o powrotnym wywozie)
1. Wprowadzono termin na przedstawienie towarów objętych wyprzedzającym zgłoszeniem wywozowym – 30 dni od dnia złożenia zgłoszenia (art. 171 UKC) . Obecnie w Polsce jest to termin 14 dni i jego długość jest określana przez departament właścicielski systemu dedykowanemu obsłudze zgłoszeń wywozowych. Skutek braku przedstawienia towarów we wskazanym terminie będzie identyczny z obecnym, tj. zgłoszenie jest traktowane jakby nie zostało złożone.
2. Przepisy rozszerzają możliwość złożenia retrospektywnego zgłoszenia wywozowego o sytuację, gdy towary, które opuściły obszar celny Unii z zamiarem powrotnego przywozu, nie są już przeznaczone do powrotnego przywozu. Zgłoszenie takie zastępuje pierwotnie złożone zgłoszenie.
3. Przepisy UKC nie wiążą faktu wydania wywozowego dokumentu towarzyszącego (EAD) ze zwolnieniem do procedury. Tym niemniej EAD nadal będzie stosowany w przebiegu obsługi zgłoszenia wywozowego w charakterze czynności materialno - technicznej.
4. UKC wprowadza odmienny od obecnego katalog przypadków stosowania formalności wywozowych, tj.
- brak przypadku z art. 786 ust. 2 lit. a) RWKC (towary wspólnotowe przemieszczane na terytoria lub z terytoriów znajdujących się na obszarze celnym Unii, na którym nie mają zastosowania dyrektywy VAT i akcyzowa,
- zmodyfikowany przypadek z art. 786 ust. 2 lit. b) RWKC poprzez dodanie wymogu udokumentowania takich zapasów,
- dodanie nowych przypadków: towary objęte procedurą uszlachetniania biernego oraz towary wyprowadzane poza obszar celny Unii po tym, jak zostały objęte procedurą końcowego przeznaczenia.
Należy wyjaśnić, iż przebieg obsługi zgłoszenia w trybie formalności wywozowych oraz w trybie zgłoszenia do procedury wywozu jest co do zasady taki sam w obu przypadkach.
Duże zmiany w cłach od 1 maja 2016 r. - Unijny Kodeks Celny
5. Skutkiem likwidacji przez UKC pojęcia przeznaczenia celnego jest nadanie zgłoszeniu do powrotnego wywozu, charakteru czynności materialno - technicznej. Sama instytucja powrotnego wywozu pozostaje bez istotnych zmian.
6. Od 1 maja 2016 r. zaczną obowiązywać przepisy dotyczące nowej instytucji: powiadomienia o powrotnym wywozie (art. 274 w zw. z art. 5 pkt 14) UKC). Powiadomienie będzie składane w odniesieniu do towarów nieunijnych stanowiących zaopatrzenie, o którym mowa w art. 245 ust. 1 lit. m) oraz lit. o) rozporządzenia delegowanego, lub sprzedawanych podróżnym z WOC lub magazynów czasowego składowania, gdy nie ma wymogu złożenia wywozowej deklaracji skróconej oraz gdy towary te są bezpośrednio powrotnie wywożone. Powiadomienie składa się w urzędzie wyprowadzenia, tj. urzędzie celnym właściwym dla miejsca, w którym towary znajdują się w WOC lub są czasowo składowane – art. 329 ust. 9 rozporządzenia wykonawczego).
7. W okresie przejściowym składanie i obsługa powiadomienia o powrotnym wywozie będzie odbywała się poza systemem AES, z wykorzystaniem papierowego formularza zgłoszenia celnego, z zakresem danych określonym w rozporządzeniem ministra finansów w sprawie danych z wniosków, pozwoleń i powiadomień oraz dokumenty załączane do wniosków (…) – aktualnie na etapie projektu.
8. Zmiana w zakresie wyprowadzenia towarów polega na wyłączeniu wyrobów akcyzowych objętych zawieszeniem podatku akcyzowego oraz towarów podlegających formalnościom wywozowym w celu uzyskania refundacji wywozowych w ramach wspólnej polityki rolnej z potwierdzania wyprowadzenia na podstawie:
- przejęcia tych towarów w ramach jednolitej umowy przewozu,
- otwarcia tranzytu wewnątrz obszaru celnego Unii.
9. Dodatkowo na etapie obsługi zgłoszenia w urzędzie wyprowadzenia przewoźnik został zobowiązany do powiadomienia rzędu wyprowadzenia o wyprowadzeniu towarów, podając informacje o których mowa w art. 332 ust. 5 rozporządzenia wykonawczego.
Podstawy prawne:
- Art. 263 - 277 Unijnego Kodeksu Celnego (UKC)
- Art. 244 - 249 rozporządzenia delegowanego
- Art. 220, 221, 326 - 344 rozporządzenia wykonawczego
- Art. 54 przejściowego rozporządzenia delegowanego
Oprac. Adam Kuchta