Ewolucja polskiego systemu podatkowego dotychczasowo przeprowadzana była w odpowiedzi do rozwijającej się gospodarki i zachodzących w niej przemian. Dodatkowo przystąpienie Polski do Unii Europejskiej spowodowało, że obowiązujące krajowe przepisy nieustannie były dostosowywane do unijnych wymogów oraz uregulowań. Ostatnie zmiany ustawodawcy to również próba wprowadzenia przemian sprzyjających polskiej gospodarce, przedsiębiorcom, jak również prowadzonej przez nich działalności gospodarczej. Ocena ich skuteczności dokonana zostanie jednak przez same firmy jak również codzienność podejmowanych działań. Warto jest jednak przedstawić najnowsze rozwiązania wprowadzone do systemu podatkowego w aspekcie funkcjonujących w Polsce przedsiębiorstw.
Szerokie zmiany w podatku VAT
Z dniem 1 stycznia 2017 r. obowiązywać zaczęły znowelizowane przepisy ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2016 r. poz. 710, dalej: „ustawa o VAT”). Zmiany odnoszące się do przedmiotowego podatku są bardzo obszerne oraz wpływają na kilka aktów prawnych, a w szczególności ustawy: z dnia 1 grudnia 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 2024); z dnia 13 maja 2016 r. o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2016 r., poz. 846); z dnia 6 lipca 2016 r. o aktywizacji przemysłu okrętowego i przemysłów komplementarnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 1206).
W odniesieniu do wprowadzonych uregulowań warto zwrócić uwagę na kilka najważniejszych modyfikacji prawnych z punktu widzenia funkcjonującego przedsiębiorstwa. Głównym celem nowelizacji jest uszczelnienie systemu podatkowego, jak również zwiększenie wpływów do budżetu państwa. Tym samym ustawodawca zdecydował, że utrzymane zostaną do końca 2018 r. podwyższone stawki VAT, a mianowicie w wysokości 23% i 8%. Obietnice związane z obniżeniem stawek VAT pozostały bez znaczenia dla rządu.
Ponadto, Ministerstwo Finansów w nowych przepisach określiło wysokie sankcje podatkowe za niewłaściwe rozliczanie podatku. Wysokość przedmiotowych kar wynosić będzie 30% kwoty zaniżenia zobowiązania podatkowego lub 30% kwoty zawyżonego zwrotu. Przewidziano także podwyższoną sankcję podatkową w wysokości 100% w stosunku do nierzetelnych podatników, którzy dopuszczają się odliczania podatku na podstawie tzw. „pustych faktur”. Z nowym rokiem, postanowiono rozszerzyć także mechanizm odwróconego obciążenia, polegający na tym, że to nabywca, a nie dostawca rozlicza podatek VAT w związku z określonymi przepisami usługami budowlanymi. Zmiany skutkować będą tym, że podatek VAT rozliczany będzie przez nabywcę usługi, a nie jak do tej pory przez samych wykonawców.
Nowelizacja przepisów ustawy o VAT wprowadza również obowiązek elektronicznego składania deklaracji VAT. Z tym jednak zastrzeżeniem, że w roku 2017 dotyczy to jeszcze tylko części przedsiębiorców. Chodzi tutaj mianowicie o dostawców lub nabywców towarów i usług objętych mechanizmem odwróconego obciążenia, podatników VAT UE, a także podatników zobowiązanych zgodnie z przepisami o podatku dochodowym. Pozostałe podmioty taki obowiązek będą musiały spełniać od przyszłego roku.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Ustawodawca, nowelizując ustawę o VAT przewidział, iż od dnia 1 stycznia 2017 r. tylko mali przedsiębiorcy będą mogli rozliczać podatek VAT za okresy kwartalne. Rozumieć przez to należy, że pozostałe podmioty, w tym również dopiero rozpoczynające swoją działalność zobowiązane będą do miesięcznego rozliczania podatku VAT. Powodem takich zmian było korzystanie przez nierzetelne firmy z różnicy w terminach rozliczeń dostawcy (kwartalne okresy rozliczeń) i odbiorcy (miesięczne terminy rozliczeń i wnioski o skrócony termin zwrotu podatku). Chcąc zlikwidować proceder karuzel podatkowych, ustawodawca zastosował odpowiedzialność zbiorową, tym samym nie licząc się z uczciwymi podmiotami i zmuszając je do miesięcznych rozliczeń.
Obniżka CIT nie dla wszystkich
Do ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888, dalej jako: „ustawa o CIT”) wprowadzono kilka znaczących modyfikacji. Niemniej jednak najczęściej dyskutowana jest długo zapowiadana i oczekiwana zmiana, która odnosi się do wysokości stawki podatku. Została ona bowiem obniżona z 19% do 15 %. Powyższa zmiana nie dotyczy jednak wszystkich kategorii podmiotów.
Zauważyć należy, że na wyżej wspomnianej zmianie skorzystają wyłącznie dwie grupy. Należą do nich mali podatnicy, jak również podatnicy, którzy rozpoczynają działalność. Zgodnie z art. 4a pkt 10 ustawy o CIT, za małego podatnika uważać należy podatnika, u którego wartość przychodu ze sprzedaży (wraz z kwotą należnego podatku od towarów i usług) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro. Przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.
Warto jest jednak zwrócić uwagę, że znowelizowane przepisy o CIT wprowadzają zastrzeżenie, zgodnie z którym możliwość stosowania stawki 15% dla podatników rozpoczynających działalność będzie ograniczona na podstawie przepisów ustawy o CIT w stosunku do podmiotów powstałych w wyniku operacji restrukturyzacyjnych. Zastosowano w takim przypadku okres 3 – letniej karencji, po upływie którego podmioty będą mogły korzystać z preferencyjnej stawki. Takie działanie w ocenie ustawodawcy ma wpłynąć przede wszystkim na ograniczenie procederu skorzystania z obniżonej wysokości omawianej daniny.
Polecamy: Podatki 2017 - PIT, CIT, ryczałt 2017 (książka)
Zmian w ustawie o CIT jest więcej. Odnoszą się one do zagadnień: modyfikacji zasad opodatkowania aportów wnoszonych na agio, zastosowania preferencyjnych zasad opodatkowania do tzw. wymiany udziałów, wprowadzenia definicji dochodów osiągniętych na terytorium RP na potrzeby ustalenia ograniczonego obowiązku podatkowego dla nierezydentów jak również doprecyzowania pojęcia „unicestwienia udziałów (akcji)” na potrzeby podziałów spółek.
Jakie korzyści podatkowe z transakcji wymiany udziałów
Zaufany doradca niezbędny w czasach nowelizacji i jej skutków
Z uwagi na bezpieczeństwo dokonywanych transakcji i markę firmy warto jest dokładnie przeanalizować zaplanowane działania biznesowe. Ma to szczególne znaczenie po szerokiej nowelizacji przepisów prawa podatkowego. Dodatkowo przedsiębiorstwa muszą zwrócić uwagę na zaostrzenie kar za oszustwa podatkowe, rozszerzenie zasięgu odwróconego opodatkowania czy powrót sankcji podatkowych.
Wskazać należy, że celem wprowadzanych przez ustawodawcę zmian jest poprawa ściągalności podatku i uszczelnienie systemu podatkowego. Osiągnięte ma to zostać również poprzez liczne kontrole, represje i sankcje podatkowe, których skutki mogą negatywnie wpłynąć na kondycję firmy.
Warto jest zatem skorzystać z odpowiedniej pomocy eksperckiej celem odpowiedniego zaznajomienia firmy oraz pracowników z całością nowelizacji przepisów podatkowych oraz możliwych sankcji. Celem osiągnięcia odpowiednich rezultatów zaufany doradca powinien przygotować daną firmę również na możliwe aspekty kontroli oraz postępowań prowadzonych przez organy podatkowe.
Autorem jest: Kancelaria Prawna Skarbiec, specjalizująca się w przeciwdziałaniu bezprawiu urzędniczemu i w kontrolach podatkowych