Podatnikami podatku dochodowego w przypadku spółki komandytowej są jej wspólnicy. Dochody wspólników z udziałów w spółce komandytowej opodatkowuje się, w zależności od formy prawnej wspólnika, podatkiem dochodowym od osób fizycznych albo podatkiem dochodowym od osób prawnych.
Zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1509 ze zm.; dalej: „ustawa o PIT”) przychody z udziału w spółce niebędącej osobą prawną, ze wspólnej własności, wspólnego przedsięwzięcia, wspólnego posiadania lub wspólnego użytkowania rzeczy lub praw majątkowych u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału) oraz, z zastrzeżeniem ust. 1a, łączy się z pozostałymi przychodami ze źródeł, z których dochód podlega opodatkowaniu według skali. W przypadku braku przeciwnego dowodu przyjmuje się, że prawa do udziału w zysku (udziału) są równe. Odpowiednikiem ww. przepisu na gruncie CIT jest art. 5 ust. 1 ustawy o CIT.
Na mocy art. 8 ust. 2 ustawy o PIT (analogicznie art. 5 ust. 2 ustawy o CIT) zasady wyrażone w ust. 1 stosuje się odpowiednio do:
- rozliczania kosztów uzyskania przychodów, wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów i strat;
- ulg podatkowych związanych z prowadzoną działalnością w formie spółki niebędącej osobą prawną.
Wśród podatników pojawiają się wątpliwości w jaki sposób ustalić proporcję podziału zysków spółki komandytowej. Przepis art. 51 § 1 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 505 ze zm.) stanowi, że każdy wspólnik ma prawo do równego udziału w zyskach i uczestniczy w stratach w tym samym stosunku bez względu na rodzaj i wartość wkładu. Określony w umowie spółki udział wspólnika w zysku odnosi się, w razie wątpliwości, także do jego udziału w stratach, przy czym umowa spółki może zwolnić wspólnika od udziału w stratach. Wspólnicy mogą w umowie spółki komandytowej określić inną proporcję podziału zysków, która odzwierciedla wartości wnoszonych wkładów pieniężnych i niepieniężnych.
Wówczas spółka komandytowa ma obowiązek rozliczania przychodów oraz kosztów uzyskania przychodów proporcjonalnie do posiadanego przez wspólnika prawa do udziału w zysku spółki komandytowej, nie zaś w odniesieniu do wartości umówionego (lub też wniesionego) wkładu lub w proporcji do niego.
Jeżeli wspólnicy i spółka komandytowa są podmiotami powiązanymi, to organy podatkowe będą analizować, czy przyjęty podział udziału w zyskach jest ustalony na poziomie rynkowym.
Wspólnicy spółki, będący podmiotami powiązanymi, muszą wykazać, że przyjęta proporcja udziałów w zyskach została oparta na obiektywnych przesłankach np.
- faktycznym prowadzeniu spraw spółki,
- wpływie na generowanie zysków spółki,
- zaangażowaniu w działalność spółki,
- wysokości i rodzaju wniesionych wkładów.
Potwierdzają to organy podatkowe. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 15 maja 2017 r., sygn. akt 0112-KDIL3-3.4011.46.2017.1.KP zważył, co następuje: „Odnosząc powyższe do opisanego zdarzenia przyszłego należy wskazać, że nie ma przeszkód prawnych, aby wspólnicy Spółki ustalili wysokość ich udziałów w zysku Spółki w sposób niezależny od wysokości wniesionych wkładów. Zatem jeżeli przyczyną zastosowanego podziału zysku nie będą obiektywne przesłanki, jakie ustaliłyby między sobą niezależne podmioty, lecz powiązania rodzinne istniejące między Wnioskodawcą a jego córką (która jest prezesem zarządu Spółki z o.o., będącej drugim wspólnikiem Spółki) i wyniku takiego działania Wnioskodawca nie wykaże dochodów, jakich można by oczekiwać, gdyby te powiązania nie istniały (na co wpływ ma ustalony sposób uczestnictwa w zysku Spółki), to jego dochody uzyskane z tytułu uczestnictwa w Spółce będą mogły zostać oszacowane na podstawie regulacji art. 25 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych”.
Swoboda w ustalaniu proporcji podziału zysków w spółce komandytowej podlega jeszcze jednemu ograniczeniu. Organy podatkowe stoją na stanowisku, że nie można całkowicie wykluczyć wspólnika z udziałów w zyskach.
Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 14 lipca 2016 r., sygn. akt IPPB2/4511-430/16-2/AK stwierdził, że „Cytowane powyżej przepisy nie przewidują możliwości wyłączenia wspólnika z udziału w zyskach spółki” (dla por. interpretacje indywidualne Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 21 listopada 2016 r., Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 maja 2016 r., sygn. akt ILPB1/4511-1-466/16-2/APR, Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 4 marca 2015 r., sygn. akt IBPBI/1/415-1457/14/AB).
Polecamy: PIT 2019. Komentarz
Podsumowując, pragniemy zauważyć, że ustalenie proporcji podziału zysków ma istotne znaczenia dla celów podatkowych, gdyż zgodnie z tą proporcją rozlicza się przychody i koszty spółki komandytowej na jej wspólników. Nie jest dopuszczalne ustalenie innej proporcji do rozliczania przychodów, a innej do rozliczania kosztów, w zależności od tego, czy spółka komandytowa osiągnęła dochód, czy poniosła stratę (tak też wyrok NSA z dnia 12 marca 2013 r., sygn. akt II FSK 1421/11).
Artur Ratajczak, doradca podatkowy, nr wpisu 12107, Kancelaria TaxCorner – właściciel
Damian Kowalski, asystent doradcy podatkowego w Kancelarii TaxCorner