Komornik zajął ciągnik osoby, która nie była dłużnikiem. Egzekwował dług, choć dane dłużnika wskazywały na niewinną osobę. To tylko dwa z licznych przykładów nieskuteczności działań komorniczych. Prędzej czy później egzekutor będzie musiał przyznać się do błędu, a odzyskanie długu rozpocznie się na nowo.
Efektywność komorników maleje – alarmowała w połowie 2014 roku „Gazeta Wyborcza”. Dowody? W 1997 roku komornicy objęli ponad 831 tys. spraw. Skutecznie udało się odzyskać co trzeci dług. Dziesięć lat później skuteczność wyniosła nawet 36%. Już dwa lata temu, gdy spraw było niemal 5 milionów, udało się odzyskać tylko co piątą wierzytelność.
Sposoby egzekucji. Z jakich składników majątkowych można prowadzić egzekucję
Tak słaby wynik to nie tylko efekt większej liczby spraw. Do 2012 roku za sprawę załatwioną uważano taką, w której dokonano 3 spłat. Wystarczyło więc, by komornik „dogadał się” z dłużnikiem, by ten wpłacił, np. 3 razy po 1 złotych i statystyka komornicza się poprawiła.
Nie pomogła też możliwość wyboru komornika, który będzie odzyskiwał dług, bo już nie rejon działania, ale dobrowolna decyzja wierzyciela ma decydować o tym, który z komorników zajmie się egzekucją. W efekcie najlepsi zostali zarzuceni sprawami, co nie wpływa pozytywnie na efektywność odzyskania przez wierzyciela swoich pieniędzy.
Co więc zrobić? Pomóc komornikowi. Jednym z podstawowych obowiązków wierzyciela jest wskazanie majątku dłużnika, z którego ma być prowadzona egzekucja. Jego niedopełnienie może spowodować umorzenie postępowania egzekucyjnego. Można poprosić o pomoc w tej kwestii komornika, ale żeby z niej skorzystać, trzeba mieć najpierw prawomocne orzeczenie sądu zaopatrzone w tzw. klauzulę wykonalności.
Prawo daje komornikowi możliwość ustalenia majątku dłużnika. Może on zasięgnąć informacji w bankach, a te nie mogąc zasłonić się tajemnicą bankową, muszą przekazać wiadomość o numerach rachunków i środkach dłużnika.
Czy warto korzystać z usług profesjonalnej kancelarii przy dochodzeniu swoich roszczeń
Jeśli okaże się, że konto bankowe świeci pustkami, a czynności komornika w terenie są bezskuteczne, należy komornikowi wskazać inne składniki majątku.
Można więc zdobyć informację o ruchomościach, które posiada dłużnik. Najłatwiej będzie nam ustalić, czy dłużnik ma samochód albo inne mienie.
Korzystne okazuje się w takim wypadku nawiązanie współpracy z wywiadownią gospodarczą, detektywem lub firmą windykacyjną. Takie podmioty będą w stanie ustalić wszystkie miejsca prowadzenia działalności przez dłużnika, dowiedzieć się o podpisywanych kontraktach, czy innych ważnych wydarzeniach, które mogą przyczynić się do ujawnienia stanu majątkowego dłużnika.
Niezależnie od tego dostępne są rejestry do których warto sięgnąć, np. prowadzone przez biura informacji gospodarczej.
Jeśli dłużnikiem jest przedsiębiorca, warto zajrzeć do wszelkich możliwych rejestrów (ewidencje działalności, rejestr KRS): tam też znajdziemy informacje o aktualnej siedzibie i miejscu wykonywania działalności. Takie dane pozwolą nam łatwiej ustalić miejsca gdzie jakikolwiek majątek może się znajdować.
Warto też zebrać faktury i wyciągi bankowe. Podstawą jest, by wrócić do podpisanej z dłużnikiem umowy. Znajdziemy w niej pewnie takie dane jak NIP czy PESEL. Szczególnie ten drugi identyfikator może być szczególnie użyteczny.
Polecamy: Przewodnik po zmianach przepisów 2014/2015
Wierzyciel ma prawo zmusić dłużnika do ujawnienia swojego majątku. Służy temu specjalna sądowa procedura wyjawienia majątku. Jak przekonują prawnicy, wierzyciel musi w niej wykazać przed sądem, że na skutek prowadzonej egzekucji nie zostały w pełni zaspokojone jego roszczenia. Wniosek może być złożony jeszcze przed wszczęciem egzekucji. Wtedy wierzyciel musi potrafić uprawdopodobnić, że nie uzyska zaspokojenia wierzytelności ze znanego mu majątku.
Przy ustalaniu majątku dość często sprawdza się, czy dłużnik posiada nieruchomości. Można takiego majątku szukać samodzielnie, ale jest to trudne. By sprawdzić, kto jest właścicielem nieruchomości, konieczny będzie numer księgi wieczystej. Nie ma prawnej procedury, która pozwala przedsiębiorcy poprosić Sąd o udzielenie informacji, czy konkretna osoba jest właścicielem nieruchomości. Posiadając adres zamieszkania lub siedziby dłużnika można skorzystać z ogólnodostępnych narzędzi, np. Google Maps. Ze zdjęć satelitarnych da się wywnioskować, czy siedziba firmy jest rzeczywiście tam, gdzie być powinna, a może jest to tylko „tzw. wirtualne biuro” lub prywatny dom jednorodzinny.
Informację taką można wykorzystać w późniejszym czasie występując do ewidencji nieruchomości z wnioskiem o sprawdzenie, czy dłużnik posiada taką nieruchomość.
Nieruchomości dłużnika może też szukać komornik, jednak jak już wykazano, ze skutecznością bywa różnie. Dodatkowo, komornik to już ostatni etap egzekucji. Może się więc okazać, że dłużnik zdążył zbyc majątek albo przekazać go innym osobom. A to wśród dłużników sytuacja nierzadka. Jak to wygląda? Udziały w firmach, nieruchomości czy inny majątek ruchomy przekazują członkom rodziny. Są bogaci, choć oficjalnie niczego nie posiadają na własność.
Wniosek do komornika o wszczęcie postępowania egzekucyjnego
Na szczęście dla wierzycieli takie działanie można zaskarżyć. Służy temu tzw. skarga pauliańska. Chroni ona wierzyciela w przypadku niewypłacalności dłużnika. Jeśli osoba trzecia uzyskała korzyść majątkową z pokrzywdzeniem wierzycieli, to można taką czynność uznać za bezskuteczną. Ważne, by dłużnik działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. Innymi słowy, wiedział on co robi, a osoba trzecia była tego świadoma lub łatwo mogła się o tym dowiedzieć. Co ważne, nie chodzi tu o to, by egzekwować majątek od nowego właściciela rzeczy przekazanych przez dłużnika, ale uznać takie działanie za bezprawne. Skarga pauliańska zadziała również, gdy osoba obdarowana nie wiedziała, że dłużnik przekazał majątek ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli.
Przy skardze pauliańskiej jest też kolejne domniemanie. Jeśli dłużnik dokonał darowizny, w chwili gdy był już niewypłacalny, domniemywa się, że działał ze świadomością pokrzywdzenia wierzycieli. To samo dotyczy, gdy dłużnik stał się niewypłacalny wskutek dokonania darowizny.
Profesjonalny Wywiad Gospodarczy Skarbiec sp. z o.o.
Podyskutuj o tym na naszym FORUM