Zakres nowelizacji
Nowelizacja dokona zmian przepisów dotyczących cen transferowych w następujących ustawach:
- ustawa z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (ustawa o PIT);
- ustawia z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (ustawa o CIT);
- ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa;
- ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (ustawa o VAT);
- ustawa z dnia 20 października 1994 r. – o specjalnych strefach ekonomicznych;
- ustawa z dnia 9 marca 2017 r. o wymianie informacji podatkowych z innymi państwami.
NOWOŚĆ na Infor.pl: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: INFORLEX Biznes
Cele nowelizacji
1) Uproszczenie skomplikowanych regulacji w zakresie cen transferowych oraz zmniejszenie obciążeń biurokratycznych i administracyjnych związanych z przygotowaniem dokumentacji cen transferowych
Minister Finansów zauważył, że obecnie obowiązujące przepisy w zakresie cen transferowych stwarzają dla podatników duże problemy interpretacyjne. Widoczne jest to na podstawie liczby wniosków o interpretacje w zakresie prawa podatkowego wpływających do Dyrektora Krajowej Informacji Podatkowej, liczby interpelacji poselskich w sprawach dotyczących cen transferowych oraz zastrzeżeń i pytań wpływających do Ministerstwa Finansów. W związku z tym przepisy w zakresie cen transferowych powinny zostać uproszczone, tak, aby, z jednej strony tworzyć dla podatników prosty, przejrzysty i przyjazny system podatkowy, a z drugiej strony unikać luk w prawie sprzyjających erozji bazy podatkowej i transferowaniu dochodów za granicę.
Dotyczy to w szczególności przepisów w zakresie dokumentacji cen transferowych, które w chwili obecnej stanowią nadmierne obciążenie o charakterze biurokratycznym i administracyjnym dla przedsiębiorstw, w szczególności tych należących do kategorii małych i średnich przedsiębiorstw.
Co więcej, istniejące obciążenia dokumentacyjne w zakresie cen transferowych skutkują ponoszeniem przez przedsiębiorstwa nieproporcjonalnie dużych kosztów administracyjnych w stosunku do wartości, jaką kreuje dla nich przygotowana dokumentacja. Poza tym można ocenić, że obciążenia te nie są wprost proporcjonalne do ryzyka zaniżenia dochodów do opodatkowania z transakcji zawieranych między podmiotami powiązanymi, gdyż wymagają od podatników dokumentowania i uzasadniania rynkowości transakcji o wartości nieznaczącej z punktu widzenia budżetu państwa.
Omawiany projekt ustawy dotyczy nie tylko zmiany przepisów w zakresie dokumentacji cen transferowych, ale także m.in. zasady ceny rynkowej, definicji podmiotów powiązanych, korekty cen transferowych, itd. Będzie to kompleksowa regulacja tematyki cen transferowych a w ustawie o CIT i ustawie o PIT zostaną stworzone odrębne rozdziały tej tematyce poświęcone.
2) Przeciwdziałanie zaniżaniu bazy podatkowej i transferowaniu zysków za granicę za pomocą agresywnych struktur wykorzystujących ceny transferowe (uszczelnianie)
Minister Finansów uważa, że konieczne jest wdrożenie w polskim systemie podatkowym rozwiązań gwarantujących zwiększenie szczelności systemu podatkowego tak, aby zapewnić powiązanie wysokości płaconego przez duże przedsiębiorstwa, w szczególności przedsiębiorstwa międzynarodowe, podatku dochodowego z faktycznym miejscem, gdzie tworzona jest wartość w grupie podmiotów powiązanych. Wymagane jest również zwiększenie efektywności kontroli w zakresie cen transferowych poprzez lepszą oceną ryzyka zaniżenia dochodu do opodatkowania podatkiem CIT i PIT w tym obszarze oraz lepszy dostęp do informacji potrzebnych do takich kontroli.
3) dostosowanie obowiązujących w Rzeczypospolitej Polskiej regulacji w zakresie cen transferowych do zmieniającego się otoczenia prawnego i gospodarczego oraz regulacji międzynarodowych
W dniu 10 lipca 2017 r. Organizacja Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (zwana dalej: „OECD”) opublikowała zaktualizowane „Wytyczne w sprawie cen transferowych dla przedsiębiorstw międzynarodowych i administracji podatkowych” (zwane dalej: „Wytyczne OECD”). Należy przy tym wskazać, że od poprzedniej aktualizacji upłynęło 7 lat. Dokonana aktualizacja miała na celu ujęcie w Wytycznych OECD w sposób kompleksowy dorobku OECD w zakresie zapobiegania erozji podstawy opodatkowania oraz przerzucaniu zysków (ang. BEPS) w obszarze transakcji pomiędzy podmiotami powiązanymi. Zaktualizowana wersja zawiera w szczególności:
- rezultaty prac w ramach Działań 8-10 projektu BEPS i będące ich wynikiem aktualizacje rozdziałów Wytycznych OECD dotyczących transakcji wewnątrzgrupowych i umów o podziale kosztów, a także stosowania zasady ceny rynkowej (OECD/G20 Base Erosion and Profit Shifting Project Aligning Transfer Pricing Outcomes with Value Creation ACTIONS 8-10: 2015 Final Reports);
- rezultaty prac w ramach Działania 13 projektu BEPS, który dotyczył obowiązku dokumentacyjnego w zakresie dokumentacji lokalnej (local file), dokumentacji o grupie podmiotów (master file), a także raportowania według krajów (CbC) (OECD/G20 Base Erosion and Profit Transfer Pricing Documentation and Country-by-Country Reporting Action 13: 2015 Final Reports);
- rezultaty prac w zakresie tworzenia zestawów zasad, których respektowanie skutkowałoby automatycznym akceptowaniem przez krajową administrację podatkową cen transferowych (safe harbours) (Revised Section E on Safe Harbours in chapter IV of the Transfer Pricing Guidelines 2013).
Zdaniem Ministra Finansów rozszerzenie przedmiotu wytycznych skłania również polskie władze podatkowe do odniesienia się do nich, w szczególności poprzez ich bezpośrednie lub pośrednie uwzględnienie w systemie prawnym Rzeczypospolitej Polskiej. Należy podkreślić, że do tej pory, jedynie rezultaty prac w ramach Działania 13 zostały bezpośrednio wprowadzone do krajowego porządku prawnego. Obecna nowelizacja uzupełnia krajowy porządek prawny o kolejne elementy dorobku OECD w zakresie cen transferowych.
Najważniejsze zmiany
Najbardziej znaczące zmiany wprowadzane niniejszym projektem ustawy obejmują:
- [zmniejszenie obowiązków dokumentacyjnych] Projekt przewiduje podniesienie progów dokumentacyjnych, po przekroczeniu których powstaje obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych. W efekcie, skutkuje to znaczącym zmniejszeniem obowiązków dla większości podatników, a w szczególności dla mikro, małych i średnich przedsiębiorców. Zmianie ulega też sam mechanizm określenia progów, który będzie dużo łatwiejszy w stosowaniu.
- [wydłużenie terminów] Wydłuża się terminy na złożenie oświadczenia o sporządzeniu lokalnej dokumentacji cen transferowych oraz złożenie informacji o cenach transferowych z 3 do 9 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego. Z kolei termin na sporządzenie grupowej dokumentacji cen transferowych będzie jeszcze dłuższy i wyniesie 12 miesięcy po zakończeniu roku podatkowego.
- [ułatwienia i zwolnienia dokumentacyjne] Wprowadza się możliwość realizacji obowiązku posiadania grupowej dokumentacji cen transferowych poprzez wykorzystanie w tym celu bezpośrednio dokumentacji sporządzonej przez inny podmiot z grupy, w tym również w języku angielskim. W efekcie podatnicy, którzy otrzymują taką dokumentację z grupy nie będą zobowiązani do sporządzenia jej we własnym zakresie. Dodatkowo, wprowadza się dwa nowe zwolnienia dokumentacyjne, obejmujące transakcje kontrolowane, które w całości nie stanowią przychodu lub kosztów uzyskania przychodów oraz transakcje kontrolowane, które których cena została ustalona w trybie przetargu nieograniczonego na podstawie ustawy Prawo zamówień publicznych.
- [ujednolicenie wymogów dokumentacyjnych ze standardami OECD] Zmianie ulegają elementy lokalnej i grupowej dokumentacji cen transferowych, tak aby odzwierciedlały one wymogi wynikające z wytycznych OECD.
- [wprowadzenie uproszczonych zasad rozliczeń] Wprowadza się uproszczone rozwiązania (ang. safe harbours), których zastosowanie przez podatnika skutkuje uznaniem ceny lub elementu ceny za rynkową. Skorzystanie z takiego rozwiązania z jednej strony zapewnia podatnikom ochronę przez zakwestionowaniem ceny przez organ podatkowy, a z drugiej strony podatnik zostanie zwolniony w dużym stopniu z obowiązków dokumentacyjnych w tym zakresie. Takie rozwiązania są przewidziane dla dwóch rodzajów transakcji, tj. pożyczek oraz usług o niskiej wartości dodanej.
- [kompleksowe uregulowanie zasady ceny rynkowej] Wprowadzane rozwiązania umożliwiają zastosowanie, w uzasadnionych przypadkach, innych niż wymienione w ustawie metod, w tym technik wyceny, do określania przychodów lub kosztów uzyskania przychodów podatnika z transakcji kontrolowanych, co umożliwi organom podatkowym efektywniejszą weryfikację zgodności warunków pomiędzy podmiotami powiązanymi z warunkami rynkowymi.
- [warunki stosowania korekty cen transferowych] Wprowadza się jednoznaczną regułę, że korekta cen transferowych stanowi odpowiednio przychód lub koszt uzyskania przychodów i jest ujmowana w roku, którego dotyczy – o ile spełnione są warunki wskazane w przepisie.
- [doprecyzowanie niektórych instrumentów weryfikacji cen transferowych] Dotychczasowe uprawnienie organu podatkowego do uwzględnienia całokształtu warunków, na jakich prowadzą działalność podmioty powiązane poprzez uznanie, że w określonych warunkach dana transakcja nie zostałaby zawarta (ang. non-recognition) lub zostałaby zawarta inna (ang. recharacterization), wywodzone z brzmienia obowiązującego art. 11 ust. 1 ustawy o CIT oraz art. 25 ust. 1 ustawy o PIT zostało we wprowadzanych regulacjach doprecyzowane. Doprecyzowanie funkcjonowania tych instrumentów stanowi wdrożenie wytycznych OECD w zakresie zapobiegania erozji podstawy opodatkowania oraz przerzucaniu zysków (ang. BEPS).
- [nowoczesne raportowanie cen transferowych] Zastąpienie obowiązku składania przez podatników sprawozdań CIT/TP lub PIT/TP prostszym i bardziej przyjaznym dla podatników raportowaniem cen transferowych w formie elektronicznej (TP-R), który jednocześnie zapewni większą efektywność typowania podatników do kontroli.
- [ujednolicenie pojęć i definicji] Wszystkie przepisy dotyczące cen transferowych zostaną umieszczone w jednym nowym rozdziale. Jednocześnie, wprowadza się ok. 10 kluczowych definicji legalnych w celu ograniczenia potencjalnych sporów interpretacyjnych, które w przeszłości dotyczyły np. pojęcia transakcji.
Skutkiem przyjęcia ustawy będzie też wydanie przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych nowych przepisów wykonawczych, których stosowanie będzie z jednej strony bardziej przyjazne dla przedsiębiorców, z drugiej strony odpowiednio zabezpieczy interesy finansowe Skarbu Państwa.