Powyższe wnioski wynikają z ustnego uzasadnienia wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu z 7 lipca 2011 r. (I SA/Wr 707/11).
Stan faktyczny
Sprawa dotyczyła spółki świadczącej usługi fizycznej ochrony osób i mienia. Umowa spółki dopuszczała przekazanie dywidendy udziałowcom w dowolnej formie, pieniężnej lub niepieniężnej, w szczególności w postaci akcji.
Na tym tle spółka powzięła wątpliwości w zakresie podatkowych konsekwencji wypłaty dywidendy w formie niepieniężnej. W celu ich wyjaśnienia, zwróciła się do organu podatkowego z wnioskiem o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego. Podatnik zapytał czy przekazanie przez niego akcji, w wykonaniu uchwały zgromadzenia wspólników o przekazaniu dywidendy w formie niepieniężnej, spowoduje powstanie po jego stronie przychodu podatkowego.
Polecamy: Czy zwrot równowartości podatku jest przychodem?
Zdaniem spółki, operacja ta nie będzie skutkowała powstaniem po jej stronie przychodu, gdyż na skutek przeniesienia praw z akcji, jej aktywa w żaden sposób nie ulegną zwiększeniu. Przeciwnie, czynność wypłaty dywidendy w ten sposób doprowadzi do obniżenia aktywów spółki. Co więcej, zdaniem spółki, nie ma wątpliwości, że wypłata dywidendy w formie pieniężnej nie kreuje przychodu podatkowego po stronie wypłacającego, więc różnicowanie sytuacji podatników wypłacających dywidendy w różnych formach byłoby niedopuszczalne.
Czy dywidenda niepieniężna, to to samo co zwolnienie z długu?
Organ uznał stanowisko podatnika za nieprawidłowe, wskazując że przychód występuje nie tylko w sytuacji, gdy dojdzie do zwiększenia aktywów podatnika, ale również, gdy nastąpi zmniejszenie się jego zobowiązań (długów).
W ocenie Dyrektora IS, podjęcie uchwały o wypłacie dywidendy w formie niepieniężnej skutkuje powstaniem zobowiązania spółki do zaspokojenia udziałowca o jej wypłatę, którego wykonanie następuje w momencie przekazania akcji, a zatem dochodzi do zwolnienia spółki z długu wobec udziałowca. Tym samym, w spółce powstanie przychód podatkowy z tytułu odpłatnego zbycia prawa do akcji w ich wysokości rynkowej, a jednocześnie odpowiadającej wartości dywidendy przeznaczonej do wypłaty.
Polecamy: Przychód i dochód to nie to samo
Nie zgadzając się z tą interpretacją, spółka złożyła skargę do WSA.
Skarga została uwzględniona. Uchylając interpretację, sąd stwierdził, iż utożsamienie skutków podatkowych wypłaty dywidendy ze skutkami zwolnienia z długu jest nieuzasadnione. Ponadto, sąd zwrócił uwagę, iż charakter prawny dywidendy jest taki sam, niezależnie od tego, czy jest ona wypłacana w formie pieniężnej, czy też niepieniężnej.
Wypłata dywidendy skutkuje powstaniem przysporzenia majątkowego wyłącznie po stronie otrzymującego, nie zaś wypłacającego. Nie jest zatem dopuszczalne różnicowanie sytuacji podatnika ze względu na formę dywidendy.
WSA potwierdził stanowisko podatnika
Trudno znaleźć w przepisach uzasadnienie dla interpretacji Dyrektora IS. Wydaje się, iż wypłata dywidendy niepieniężnej nie powinna być traktowana jako zwolnienie z zobowiązania, ponieważ zobowiązanie takie nie istniało przed uchwałą o wypłacie dywidendy.
Zgodnie z wydaną interpretacją organu podatkowego, spółka wypłacająca dywidendę z zysku, który został wcześniej opodatkowany, byłaby zobowiązana do opodatkowania wypłacanej wartości po raz kolejny. Następnie, po stronie udziałowca również powstałby obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania dywidendy.
Polecamy: Co to jest przychód z działalności gospodarczej
Sama wypłata dywidendy zostałaby zatem opodatkowana podwójnie – zarówno przez wypłacającego, jak i obejmującego. Uwzględniając fakt, iż wypłata dokonywana byłaby z zysku po opodatkowaniu, dochód podatnika zostałby opodatkowany w tej sytuacji aż trzykrotnie przed wypłaceniem go udziałowcowi w formie dywidendy.
WSA we Wrocławiu nie zgodził się jednak z interpretacją organu podatkowego i uchylił ją. Sąd zwrócił uwagę na wielokrotność opodatkowania oraz na fakt, iż interpretacja organu podatkowego prowadziłaby do nieuzasadnionego różnicowania sytuacji podatników dokonujących tej samej czynności prawnej (a więc wypłaty dywidendy), lecz w różnej formie.
Nie powinno zatem budzić wątpliwości, że wypłata dywidendy, niezależnie od tego, w jakiej jest dokonywana formie, nie kreuje zobowiązania podatkowego po stronie wypłacającej spółki. Podobnie wypowiadały się bowiem w analogicznych stanach faktycznych także inne sądy (np. wyrok WSA w Warszawie, sygn. II SA/Wa 374/10).
Piotr Niewiadomski jest doradcą podatkowym, konsultantem w dziale prawno-podatkowym PwC