Nowe regulacje dotyczące wkładu pieniężnego
Problem dotyczy art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w brzmieniu obowiązującym od dnia 1 stycznia 2018 r. Jak mianowicie należy interpretować ten przepis w zakresie określenia, czy przychód, o którym mowa w tym przepisie powstaje w sytuacji wniesienia do spółki (będącej podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych) lub spółdzielni wkładu pieniężnego?
Przypomnijmy, że zgodnie z ustawą z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2175), z dniem 1 stycznia 2018 r. dokonana została zmiana treści tego przepisu.
Zgodnie z obecną treścią przepisu, przychodem jest "wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, przychodem jest wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio".
W związku z nowym brzmieniem art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, pojawiły się wątpliwości dotyczące tego, czy wniesienie do spółki wkładu pieniężnego powoduje powstanie przychodu w podatku dochodowym od osób prawnych.
Wniesienie wkładu nie powoduje powstania przychodu
Minister finansów odniósł się do tych wątpliwości wydając z dniem z 2 marca 2018 r. interpretację ogólną (nr DD6.8201.1.2018). Zdaniem ministra literalne brzmienie przepisu art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych może prowadzić do wątpliwości i wniosków, iż przepis ten kreuje przychód w związku z wniesieniem do spółki wkładu pieniężnego. Interpretacja taka jest jednak nieprawidłowa - przepis ten obejmuje swoim zakresem wyłącznie wkłady niepieniężne. Wynika to zarówno z istoty omawianej regulacji (jej celu), jak również z samego brzmienia ww. przepisu.
Minister wyjaśnił też, że celem przepisu art. 12 ust.1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jest opodatkowanie, na moment wniesienia wkładu, ewentualnego dochodu ("cichych rezerw") skutkującego przeniesieniem własności (zbyciem) danego składnika majątku podatnika. Wniesienie wkładu niepieniężnego do spółki oznacza bowiem dla podmiotu wnoszącego taki wkład zbycie składnika majątkowego (w sensie ekonomicznym operacja ta jest tożsama ze sprzedażą). Z uwagi na zasadę nominalizmu takie "ciche rezerwy" nie powstają w przypadku wniesienia wkładu pieniężnego. Przekazanie środków pieniężnych tytułem wkładu jest zatem (u wnoszącego taki wkład) ze swej istoty kategorią nie stanowiącą przychodu podatkowego.
Polecamy: CIT 2018. Komentarz
Taką wykładnię omawianego przepisu potwierdza również dalsza jego treść, zgodnie z którą "(...) jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, za przychód uważa się wartość rynkową takiego wkładu określoną na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego (...)". Przepis zatem odnosi się w swojej treści do wkładu niepieniężnego.
Potwierdzeniem takiego stanowiska jest również uzasadnienie do projektu ustawy, która zmieniła brzmienie art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z nim "(...) zmiana w pkt 7 ma związek z poszerzeniem zakresu stosowania tzw. małej klauzuli unikania opodatkowania (dotychczasowe art. 10 ust. 4-6) na wniesienie aportu w postaci przedsiębiorstwa lub jego zorganizowanej części; sama zmiana w pkt 7 (skreślenie zastrzeżenia odnoszącego się do ZCP) koresponduje ze zmianą dokonaną w art. 12 ust. 4 pkt 25 i ma charakter wyłącznie legislacyjny. Polega ona na przeniesieniu części normy z art. 12 ust. 1 pkt 7 do dodawanego art. 12 ust. 4 pkt 25 lit. b. (...)". Uzasadnienie to wyraźnie wskazuje, iż zmiana treści art. 12 ust. 1 pkt 7 nie miała na celu poszerzenia jego zakresu o wnoszenie wkładów pieniężnych.
W świetle powyższego, zgodnie ze stanowiskiem ministra finansów w tej sprawie, należy uznać, iż art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie obejmuje swoim zakresem przypadków wnoszenia do spółki lub spółdzielni wkładów pieniężnych. A zatem wniesienie wkładu pieniężnego do spółki lub spółdzielni w dalszym ciągu nie powoduje powstania - po stronie podmiotu wnoszącego - przychodu.
Projektowane zmiany
Z powodu powstałych na tym tle wątpliwości, Ministerstwo Finansów zamierza doprecyzować tę niedawno wprowadzoną zmianę. Powstał już rządowy projekt, tj. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne, który jasno wskazuje, że wkłady pieniężne do spółki lub spółdzielni są nieopodatkowane. Projekt ten trafił do Sejmu 22 lutego br.
Zgodnie z z zaproponowaną w projekcie zmianą w art. 12 w ust. 1 pkt 7, otrzyma on następujące brzmienie: „ wartość wkładu określona w statucie lub umowie spółki, a w razie ich braku wartość wkładu określona w innym dokumencie o podobnym charakterze – w przypadku wniesienia do spółki albo spółdzielni wkładu niepieniężnego; jeżeli jednak wartość ta jest niższa od wartości rynkowej tego wkładu albo wartość wkładu nie została określona w statucie, umowie albo innym dokumencie o podobnym charakterze, przychodem jest wartość rynkowa takiego wkładu określona na dzień przeniesienia własności przedmiotu wkładu niepieniężnego; przepis art. 14 ust. 2 stosuje się odpowiednio".
Projekt zakłada, że podatnicy podatku dochodowego od osób prawnych, których rok podatkowy rozpoczął się w trakcie roku kalendarzowego, będą stosować zmienione regulacje od pierwszego dnia roku podatkowego rozpoczętego po dniu 31 grudnia 2017 r.