Amortyzacja 2021 - ograniczenia w zmianie stawek amortyzacyjnych w PIT i CIT
Zmiany dotyczą przepisów art. 16i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako ustawa o CIT) oraz odpowiednio art. 22i ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej jako ustawa o PIT), które regulują kwestie obniżania oraz podwyższania stawek amortyzacyjnych określonych w wykazie rocznych stawek amortyzacyjnych dla środków trwałych (oraz wartości niematerialnych i prawnych) zawartym w załączniku nr 1 do ustawy o CIT oraz ustawy o PIT (dalej jako Wykaz).
Wprowadzone zmiany uderzą szczególnie w podatników, którzy korzystają ze zwolnień podatkowych na podstawie:
- art. 17 ust. 1 pkt 34 ustawy o CIT (oraz odpowiednio art. 21 ust. 1 pkt 63a ustawy o PIT), czyli zwolnienia dochodu uzyskanego z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie specjalnej strefy ekonomicznej na podstawie zezwolenia, o którym mowa w ustawie o specjalnych strefach ekonomicznych (zwolnienie SSE) oraz
- art. 17 ust. 1 pkt 34a ustawy o CIT (oraz odpowiednio art. 21 ust. 1 pkt 63b ustawy o PIT), czyli zwolnienia dochodu uzyskanego z działalności gospodarczej określonej w decyzji, o której mowa w ustawie o wspieraniu nowych inwestycji (zwolnienie PSI).
Zwolnienia podatkowe, o których mowa powyżej, przysługują podatnikowi wyłącznie z tytułu dochodów uzyskanych z działalności gospodarczej prowadzonej na terenie strefy lub na terenie określonym w decyzji o wsparciu.
Zgodnie z art. 14 ustawy z 28 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U z 2020 poz. 2123 - dalej jako: "ustawa zmieniająca"), za sprawą której wprowadzone zostały ograniczenia w modyfikowaniu stawek amortyzacyjnych - nowe zasady stosuje się do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych wprowadzonych do ewidencji środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych po dniu 31 grudnia 2020 r.
Oznacza to, że podatnicy działający w Specjalnej Strefie Ekonomicznej (SSE) i Polskiej Strefie Inwestycji (PSI), począwszy od 1 stycznia 2021 r. nie będą mieli możliwości modyfikowania stawek amortyzacyjnych w odniesieniu do nowych środków trwałych (wprowadzonych do ewidencji po 1.01.2021 r.) – przez cały okres korzystania ze zwolnienia z opodatkowania podatkiem dochodowym. Nowe środki trwałe będą mogły być amortyzowane wyłącznie przy zastosowaniu stawek określonych w Wykazie.
Ma to dla nich istotne znaczenie, bowiem podatnicy prowadzący działalność w ramach SSE i PSI, w niektórych przypadkach mogą być szczególnie zainteresowani modyfikacjami stawek amortyzacyjnych, a zwłaszcza ich obniżeniem w stosunku do ich wysokości ustalonej w Wykazie. Wysokość przyznawanego zwolnienia (wielkość pomocy publicznej udzielanej w formie tego zwolnienia) jest bowiem określana poprzez indywidualny limit dostępny dla danego inwestora (przykładowo limit zwolnienia może wynosić 19 mln zł) i przysługuje przez określony czas (przykładowo 12 lat). Przy czym warto dodać, że zwolnienie, o którym mowa w ustawie o specjalnych strefach ekonomicznych (zwolnienie SSE) powinno być skonsumowane do końca 2026 r.
Podatnik chcąc w pełni wykorzystać przysługujące mu zwolnienie, w przykładowym okresie 12 lat powinien zatem wygenerować taki dochód, od którego w „normalnych warunkach”, a więc gdyby nie korzystał ze zwolnienia, zapłaciłby podatek w wysokości 19 mln zł. Uwzględniając zatem stawkę podatku wynoszącą 19%, podatnik powinien wygenerować dochód w wysokości 100 mln zł w 12 lat.
Do tej pory, jeżeli podatnik przewidywał, że nie osiągnie takiego dochodu, mógł zwiększyć podstawę opodatkowania, poprzez obniżenie kosztów na skutek zastosowania niższych stawek amortyzacyjnych – wygenerowany dochód i tak bowiem korzystał ze zwolnienia. W ten sposób, podatnik zwiększał wykorzystanie przysługującego mu zwolnienia oraz zmniejszał podstawę opodatkowania już po okresie korzystania z tego zwolnienia - poprzez maksymalne obciążenie kosztami amortyzacji uzyskiwanych dochodów niepodlegających zwolnieniu.
W odniesieniu do środków trwałych wprowadzonych do ewidencji przed 1.01.2021 r. taka modyfikacja stawek amortyzacyjnych była jak najbardziej dopuszczalna. Warto dodać, że modyfikowanie stawek amortyzacyjnych przez podatników prowadzących działalność w SSE oraz PSI nie było dotychczas kwestionowane przez organy podatkowe. Zdaniem organów podatkowych, podatnik miał prawo do obniżenia stawki amortyzacji, w tym nawet do wysokości 0% (zob. interpretację indywidualną Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 6.09.2019 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.289.2019.1.AB, z 16.08.2019 r., znak: 0111-KDIB2-3.4010.260.2019.1.KK, z 23.08.2018 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.251.2018.1.BK, z 6.09.2019 r., znak: 0111-KDIB1-1.4010.286.2019.1.SG, z 6.03.2017 r., znak: 2461-IBPB-1-3.4510.83.2017.1.KB).
Dodatkowo, działanie w ramach którego obniżano stawki amortyzacyjne od środków trwałych w okresie korzystania ze zwolnienia, a następnie po wyczerpaniu przysługującego limitu pomocy publicznej zwiększano uprzednio obniżone stawki, nie spełniało kryterium unikania opodatkowania zgodnie z art. 119a § ustawy OP, co zostało potwierdzone w opiniach zabezpieczających wydanych przez Szefa KAS (zob. opinię zabezpieczającą Szefa KAS z 7.05.2020 r., znak: DKP3.8011.5.2020 oraz z 11.12.2019 r., znak: DKP2.8011.1.2019).
Co innego wynika jednak z uzasadnienia do ustawy zmieniającej. Jak czytamy w tym uzasadnieniu, wprowadzenie zmian w art. 16i ustawy o CIT oraz art. 22i ustawy o PIT (do przepisów tych dodano ustęp 8), ograniczających możliwość stosowania obniżonych lub podwyższonych stawek amortyzacyjnych w stosunku do środków trwałych wykorzystywanych w działalności, z której dochody podlegają zwolnieniu – w okresie takiego zwolnienia - uargumentowane jest tym, że dotychczas „(…) korzystanie z prawa do obniżenia lub podwyższania stawki amortyzacyjnej poszczególnych środków trwałych nie było podyktowane mniejszym/większym od nominalnego zużyciem środków trwałych lecz u wielu podatników – szczególnie korzystających ze zwolnień okresowych – stało się instrumentem wykorzystywanym w celu optymalizowania ich obciążeń podatkowych. Podatnicy tacy – w okresie korzystania ze zwolnienia – maksymalnie bowiem obniżali stawkę amortyzacyjną środków trwałych wykorzystywanych w działalności z której dochody korzystały ze zwolnienia, po to aby maksymalnie obciążyć kosztami amortyzacyjnymi dochody uzyskiwane po okresie zwolnienia”.
Przemysław Szwed, Konsultant podatkowy w ECDP TAX Żuk Komorniczak i Wspólnicy sp. k.
Polecamy: Prenumerata elektroniczna Dziennika Gazety Prawnej KUP TERAZ!
Polecamy: INFORLEX Biznes