Wśród polskich przedsiębiorców wciąż wielu jest nieprzekonanych do konstrukcji fundacji prywatnej i jej korzystnego wpływu na proces efektywnego zarządzania majątkiem. W gronie sceptyków dominuje pogląd, że samo przeniesienie aktywów na inny podmiot rodzi ogromne ryzyko. Praktyka pokazuje jednak, że jest to jedynie mit, a zyskujące popularność fundacje prywatne świetnie funkcjonują zarówno na polskim, jak i międzynarodowym rynku.
Gdzie korzysta się z konstrukcji fundacji prywatnej?
Konstrukcja fundacji prywatnej obecna w polskim prawie jest jedynie namiastką tej instytucji. Polskie ustawodawstwo nie przewiduje bowiem tak korzystnych rozwiązań jak prawo innych państw – zarówno europejskich, jak i tych spoza naszego kontynentu.
Zdecydowanie lepsze regulacje obowiązują np. w Liechtensteinie. Tam fundacja prywatna jest przeznaczona do zarządzania majątkiem przedsiębiorstwa. Nie ma więc konieczności wykazywania, że przeniesienie określonej ilości środków ma związek z wypełnieniem jakiegoś celu użyteczności publicznej, który to obowiązek nakładają polskie przepisy. To tylko jedna z licznych zalet posiadania fundacji w Liechtensteinie. Niżej wskazujemy sześć podstawowych powodów, dla których warto pomyśleć nad jej założeniem.
Ochrona oszczędności
Po pierwsze, posiadanie fundacji prywatnej w Liechtensteinie zapewnia ochronę oszczędności przed ryzykiem wynikającym z prowadzenia działalności gospodarczej. Bieżąca działalność bywa ryzykowna, a fundacja prywatna pozwala na stworzenie pewnej masy majątkowej, która może uczestniczyć w różnego rodzaju inwestycjach, ale formalnie jest wyłączona z majątku firmy i nie podlega egzekucji. Posiadanie takiej bezpiecznej puli pozwala na bezstresowe dokonywanie transakcji i swobodne dysponowanie środkami.
Ochrona przed rozdrobnieniem majątku po śmierci
Po drugie, fundacja prywatna chroni majątek przed jego rozdrobnieniem na wypadek śmierci przedsiębiorcy. Masa majątkowa zostaje bowiem przekazana fundacji kierowanej przez radę, która decyduje, jak dysponować pieniędzmi i innymi składnikami majątku przedsiębiorcy, a jego spadkobiercy otrzymują jedynie to, co fundator wyraźnie wskazał w akcie założycielskim fundacji. Może też zdarzyć się tak, że spadkobiercy zostaną całkowicie odcięci od jakiegokolwiek wpływu na majątek spadkodawcy. Masa majątkowa fundacji jest wyłączona z zakresu dziedziczenia.
Zapewnienie płynnego następstwa generacji
Po trzecie, prowadząc fundację, odniesiemy korzyści wynikające z zapewnienia płynnego następstwa generacji w zarządzaniu przedsiębiorstwem. Fundator ma pełną swobodę w wyborze swoich następców – nie musi brać pod uwagę porządku dziedziczenia. Dodatkowo może ustanawiać warunki, których spełnienie spowoduje przekazanie określonym osobom „sterów” w firmie. Przedsiębiorca może np. uzależnić przekazanie majątku dzieciom od ukończenia przez nie studiów wyższych czy też osiągnięcia określonego wieku, w ocenie przedsiębiorcy wystarczającego do kierowania firmą.
Polecamy: INFORLEX Księgowość i Kadry
Poufność danych
Po czwarte, konstrukcja fundacji prywatnej powoduje, że beneficjenci mogą liczyć na szczególną poufność ich danych – w warunkach systemu prawa obowiązującego w państwie Liechtensteinu ich tożsamość nie zostanie ujawniona w dokumentach fundacji. Jedyną informacją, która zostanie wykazana w stosownych rejestrach, jest źródło pochodzenia środków fundatora wnoszącego aktywa do majątku zakładanej fundacji. Poza tym w Liechtensteinie przetwarza się tylko te dane, które zostały zawarte w podstawowych dokumentach założycielskich fundacji. Z kolei jej członkom za ujawnienie jakichkolwiek informacji na temat jej działania grożą sankcje karne oraz finansowe.
Korzyści podatkowe
Po piąte, fundacja zapewnia wiele korzyści podatkowych. Tego typu podmioty mogą liczyć na częściowe lub całkowite zwolnienie z niektórych podatków. W Polsce możliwe jest zwolnienie fundacji z części podatku dochodowego, o ile jej celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, ochrony środowiska, ochrony zdrowia i pomocy społecznej. Fundacja nie zapłaci również podatku od spadków i darowizn, jeżeli otrzymuje jedynie rzeczy ruchome lub prawa majątkowe. W Liechtensteinie zaś ustanowiono jednolitą stawkę podatku dochodowego dla fundacji wynoszącą 1 tys. CHF rocznie.
Warto też zwrócić uwagę na rozwiązania zastosowane w innych krajach. W Austrii zwolnieniu z podatku dochodowego podlega dywidenda przekazywana przez spółkę austriacką fundacji prywatnej. Szukając dalej, w Panamie beneficjenci fundacji nie figurują w żadnych aktach urzędów. Państwo to nie nakłada również na nich żadnych obciążeń podatkowych.
Łatwe zarządzanie fundacją prywatną
Po szóste, zarządzanie fundacją prywatną jest bardzo proste. Można nią bez problemu administrować z drugiego końca świata. Utrzymanie formalnej siedziby jest – wbrew pozorom – stosunkowo tanie. Nieuciążliwe są również wszelkie opłaty związane z rejestracjami i funkcjonowaniem fundacji za granicą. Nie ma także ograniczeń co do udzielania pełnomocnictw upoważniających do zarządzania całym majątkiem firmy – wystarczy notarialne pełnomocnictwo. Z kolei tworząc fundację prywatną w Liechtensteinie, nie trzeba nawet lokować majątku w tym kraju (państwie siedziby). Można skorzystać np. z usług bankowości szwajcarskiej lub austriackiej.
Fundacja prywatna a efektywne zarządzanie majątkiem przedsiębiorstwa
Niewątpliwie założenie fundacji prywatnej w celu ochrony majątku przedsiębiorstwa niesie za sobą wiele korzyści. Istotne jest nie tylko to, że fundacja pozwoli na swobodniejsze bieżące zarządzanie aktywami, ale również to, że zapewnia ona płynność sukcesji i minimalizuje ryzyko rozdrobnienia majątku po śmierci przedsiębiorcy. Dodatkowo fundacja gwarantuje swoisty parasol ochronny przeciwko wierzycielom spółki, ponieważ pozwala przedsiębiorcy na zachowanie anonimowości. Jej prowadzenie wiąże się również z udogodnieniami w sferze podatkowej.
Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec specjalizuje się w ochronie majątku oraz doradztwie strategicznym dla przedsiębiorców.