Czym jest zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach?
Ordynacja podatkowa przewiduje możliwość złożenia wniosku do organów podatkowych o wydanie zaświadczenia o niezaleganiu w podatkach. W takim zaświadczeniu organ podatkowy potwierdza fakty lub stan prawny wynikający z danych, które posiada. Wydanie zaświadczenia może być niezbędne w wielu przypadkach, choćby przy weryfikacji kredytobiorcy przez bank, nabywaniu nieruchomości czy udziale w zamówieniach publicznych. Z tego powodu zaświadczenia powinny być wydawane bez zbędnej zwłoki, nie później niż w terminie 7 dni od dnia złożenia wniosku o jego wydanie.
Postępowanie wyjaśniające przed wydaniem zaświadczenia
Ustawodawca przewidział jednak możliwość przeprowadzenia w niezbędnym zakresie postępowania wyjaśniającego przed wydaniem zaświadczenia. Przeprowadzenie takiego postępowania powinno dotyczyć wyłącznie okoliczności wynikających z posiadanych przez organ danych, a więc nie można analizować zmian w stanie prawnym czy wyciągać wniosków. Organ nie prowadzi postępowania w celu sprawdzenia czy podatnik wywiązał się ze wszystkich spoczywających na nim obowiązków podatkowych, lecz ogranicza się do sprawdzenia na podstawie dostępnych danych, czy podatnik nie posiada zaległości podatkowych. W konsekwencji, ustalenia czynione przez organ mogą być bardzo ograniczone.
Czy można wydłużyć termin na wydanie zaświadczenia?
Niestety, w niektórych przypadkach organy podatkowe próbują wydłużyć ten termin. Jest to najczęściej motywowane koniecznością zbadania sprawy i chęcią zwrócenia się do innych organów podatkowych o przekazanie informacji. Przepisy o zaświadczeniach umożliwiają bowiem odpowiednie stosowanie przepisów o postępowaniu podatkowym, co w ocenie organów pozwala na wydłużenie terminu załatwienia sprawy. Akceptacja takiej wykładni przepisów opóźniałaby jednak wydanie zaświadczeń, których nierzadko podatnicy potrzebują bardzo szybko.
Takiego działania nie należy jednak akceptować i stanowi ono naruszenie przepisów. Jako, że czynności podejmowane przez organ są ograniczone, nie mogą mieć zastosowania zasady dotyczące gromadzenia dowodów. W konsekwencji, nie można uzasadniać wydłużenia terminu na wydanie zaświadczenia koniecznością zwrócenia się do innych organów podatkowych. Organy podatkowe mają obowiązek wydać zaświadczenie niezwłocznie, lecz nie później niż w terminie 7 dni.
Co można zrobić w przypadku opóźnień w wydaniu zaświadczenia?
Nie istnieje możliwość zaskarżenia niewydania zaświadczenia w terminie, co jednak nie oznacza, że podatnicy nie posiadają instrumentów prawnych pozwalających na ochronę własnych interesów.
Jedną z możliwości jest wniesienie ponaglenia, które jest składane do organu nadrzędnego nad organem dopuszczającym się opóźnienia w wydaniu zaświadczenia. W razie nieuzasadnionego opóźnienia, przepisy przewidują zakreślenie terminu na wydanie zaświadczenia, podjęcie kroków mających na celu zapobieżenie przekraczaniu terminów w przyszłości czy nawet odpowiedzialność porządkową lub dyscyplinarną urzędników. Ponadto, możliwe jest wniesienie skargi na zaniedbania lub nienależyte wykonywanie zadań na podstawie przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego, jak również zaskarżenie bezczynności organów do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
W każdym przypadku chęci ochrony własnego interesu zachęcamy do skorzystania z usług doświadczonych doradców podatkowych z Kancelarii Mariański Group, którzy pomogą wybrać najlepszą drogę postępowania w takiej sytuacji.
Łukasz Porada, Mariański Group
Artykuł pochodzi z bloga kontrolapodatkowa.pl
Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach - wyciąg z przepisów
Art. 306e.
§ 1. Zaświadczenie o niezaleganiu w podatkach lub stwierdzające stan zaległości wydaje się na podstawie dokumentacji danego organu podatkowego oraz informacji otrzymanych od innych organów podatkowych.
§ 2. Przed wydaniem zaświadczeń, o których mowa w § 1, ustala się, czy w stosunku do wnioskodawcy nie jest prowadzone postępowanie mające na celu ustalenie lub określenie wysokości jego zobowiązań podatkowych. Jeżeli takie postępowanie jest prowadzone i zgromadzony materiał dowodowy pozwala na jego zakończenie, powinna być niezwłocznie wydana decyzja ustalająca lub określająca wysokość zobowiązań podatkowych, w celu wykazania ich w zaświadczeniu.
§ 3. Nie można odmówić wydania zaświadczenia, jeżeli nie jest możliwe doręczenie decyzji kończącej postępowanie podatkowe, o którym mowa w § 2, przed upływem terminu określonego w art. 306a § 5. Wydając zaświadczenie, organ podaje informację o prowadzonym postępowaniu lub jego zakończeniu.
§ 4. Na żądanie wnioskodawcy w zaświadczeniu podaje się także informacje:
1) czy w stosunku do wnioskodawcy prowadzone jest:
a) postępowanie mające na celu ujawnienie jego zaległości podatkowych i określenie ich wysokości,
b) postępowanie egzekucyjne w administracji, również w zakresie innych niż podatkowe zobowiązań wnioskodawcy,
c) postępowanie w sprawach o przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe;
2) dotyczące:
a) okresów, z których pochodzą zaległości, i ich tytułów,
b) podatków, których termin płatności został odroczony lub których płatność została rozłożona na raty.
§ 5. Jeżeli zapłata zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę została odroczona lub rozłożona na raty, uznaje się, że podatnik, płatnik lub inkasent, do dnia upływu terminów, o których mowa w art. 49 § 1, nie posiada zaległości podatkowych.
§ 6. W zakresie, o którym mowa w art. 239d, uznaje się, że do czasu wydania ostatecznej decyzji nie istnieje zaległość podatkowa.
§ 7. Przepisy § 1–3 i 5 stosuje się odpowiednio w zakresie odsetek za zwłokę, o których mowa w art. 53a.
Art. 306f.
§ 1. Organ podatkowy na wniosek osoby, która uprawdopodobni, że może być spadkobiercą, wydaje zaświadczenie o wysokości znanych temu organowi zobowiązań spadkodawcy wymienionych w art. 98 § 1 i 2.
§ 2. Jeżeli postępowanie podatkowe w sprawie określenia wysokości zobowiązań podatkowych spadkodawcy nie zostało zakończone, w zaświadczeniu podaje się przybliżoną wysokość zobowiązania na podstawie posiadanych danych co do podstawy opodatkowania.
Art. 306g.
§ 1. Organy podatkowe w zakresie, o którym mowa w art. 112 § 1, wydają zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych zbywającego:
1) na wniosek zbywającego;
2) na wniosek nabywcy, za zgodą zbywającego.
§ 2. W zaświadczeniu, o którym mowa w § 1, organ podatkowy określa wysokość zaległości podatkowych zbywającego na dzień wydania zaświadczenia.
§ 3. Przepisy § 1–2 stosuje się odpowiednio do należności wymienionych w art. 107 § 2 pkt 2–4, objętych zakresem odpowiedzialności nabywcy.
Art. 306h.
§ 1. Organy podatkowe, za zgodą podatnika, wydają zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych podatnika na żądanie:
1) jednostek organizacyjnych, które na podstawie ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania uprawnione są do udzielania kredytów (pożyczek);
2) kontrahentów podatników prowadzących działalność gospodarczą oraz dzierżawców i użytkowników nieruchomości – w zakresie opodatkowania dzierżawionej lub użytkowanej nieruchomości;
3) małżonka podatnika, z zastrzeżeniem § 2, a także rozwiedzionego małżonka w zakresie zaległości powstałych w czasie trwania wspólności majątkowej oraz innych osób wymienionych w art. 111;
4) wspólnika spółek wymienionych w art. 115 § 1.
§ 2. Zgoda podatnika nie jest wymagana, jeżeli z żądaniem wydania zaświadczenia, o którym mowa w § 1, występuje małżonek podatnika pozostający z nim we wspólności majątkowej. Małżonek podatnika składa oświadczenie o pozostawaniu z podatnikiem we wspólności majątkowej pod rygorem odpowiedzialności karnej za fałszywe zeznania.
§ 3. Organy podatkowe wydają zaświadczenie o wysokości zaległości podatkowych rozwiązanej spółki cywilnej na żądanie byłego wspólnika tej spółki.
§ 4. Organy podatkowe wydają zaświadczenie o wysokości zobowiązania podatkowego, zaległości podatkowych, kosztów upomnienia, kosztów egzekucyjnych zabezpieczonych hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym oraz objętego wnioskiem o wpis hipoteki, jeżeli hipoteka nie jest wpisana, na żądanie właściciela przedmiotu hipoteki lub zastawu.
§ 5. Organ podatkowy, który ustanowił hipotekę przymusową lub zastaw skarbowy, na wniosek właściciela przedmiotu hipoteki przymusowej lub zastawu skarbowego, który zapłacił należności zabezpieczone tą hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym wydaje temu właścicielowi zaświadczenie o wysokości zapłaconej należności zabezpieczonej hipoteką przymusową lub zastawem skarbowym.
Rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 29 grudnia 2015 r. w sprawie zaświadczeń wydawanych przez organy podatkowe - tekst jednolity: Dz.U. 2020 poz. 730