PIT-36 za 2022 rok – dla kogo, jak wypełnić

Co to jest PIT 36 – źródła przepisów

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych:
Art. 45 ust. 1: Podatnicy są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) w roku podatkowym, w terminie od dnia 15 lutego do dnia 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym. Zeznania złożone przed początkiem terminu uznaje się za złożone w dniu 15 lutego roku następującego po roku podatkowym.

Kto musi złożyć PIT 36?

Formularz PIT 36 został przeznaczony dla podatników podatku dochodowego (zgodnie z art. 45 ust. 1 ustawy o PIT), którzy niezależnie od liczby źródeł przychodów spełniali poniższe warunki:

1. Prowadzili na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej pozarolniczą działalność gospodarczą, w tym działalność, w ramach której osiągali dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej podlegające opodatkowaniu według 5% stawki podatku,
2. Prowadzili działy specjalne produkcji rolnej opodatkowane na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej,
3. Uzyskali przychody z najmu, podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy, lub innych umów o podobnym charakterze, pod warunkiem, że są opodatkowane na zasadach ogólnych,
4. Uzyskali przychody z odpłatnego zbycia rzeczy, na warunkach określonych w art. 10 ust. 1 pkt 8 lit. d Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, jeżeli odpłatne zbycie nastąpiło przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie rzeczy,
5. Uzyskali przychody od których obowiązani byli samodzielnie opłacać zaliczki na podatek,
6. Uzyskali przychody ze źródeł przychodów położonych za granicą,
7. Uzyskali przychody opodatkowane na zasadach ogólnych przy zastosowaniu skali podatkowej (inne źródła niż powyżej) od których ani płatnik ani podatnik w ciągu roku podatkowego nie mieli obowiązku odprowadzania zaliczek,
8. Podatnicy, którzy korzystają ze zwolnienia na tzw. kredyt podatkowy,
9. Podatnicy, którzy są obowiązani dokonać doliczenia na podstawie art. 44 ust. 7f ustawy,
10. Podatnicy, którzy są obowiązani doliczać do swoich dochodów dochody małoletnich dzieci, 
11. Podatnicy, którzy obniżają dochody o straty z lat ubiegłych,
12. Podatnicy, którzy wykazują należny zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 29, 30 i 30a ustawy, jeżeli podatek ten nie został pobrany przez płatnika.

Kiedy wypełnia się PIT 36?

Roczne zeznanie podatkowe PIT można przygotowywać od razu zakończeniu roku podatkowego. Podatnik mając dane od biura rachunkowego lub wszystkie PIT-11 może rozpocząć swoją pracę. PIT-36 może przygotować zarówno jako opodatkowanie dochodów indywidualnie jak i rozliczenie łącznie z dochodami małżonka, a także w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci. Należy jednak pamiętać, że termin złożenia PIT został określony przez ustawodawcę. W 2023 roku czas na złożenie PIT-36 jest do 2 maja (bo 30 kwietnia jest niedziela, a 1 maja dzień wolny od pracy - Święto Pracy).

Skąd wziąć PIT-36? Jaka wersja formularza PIT-36 w 2023 roku?

Obecnie obowiązuje wersja formularza PIT-36 numer 30. Deklarację PIT-36 można złożyć bezpośrednio w urzędzie skarbowym lub za pośrednictwem centrum obsługi, o którym mowa w art. 29 ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej. Deklaracji można złożyć również poprzez nadanie w polskiej placówce pocztowej Poczty Polskiej S.A. Zeznanie można również złożyć elektronicznie za pośrednictwem stron rządowych (Twój e-PIT, e-Deklaracje) lub aplikacji komercyjnych.

Kiedy nie trzeba składać PIT-36?

Deklaracji PIT nie muszą również składać osoby fizyczne, które nie osiągnęły żadnych przychodów w danym roku podatkowym. 

W przypadku jeżeli dochód podatnika nie przekracza kwoty wolnej od podatku (obecnie do 30 000 złotych), nie musi składać deklaracji PIT-36. Dokładne wyłączenia określa ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 21, gdzie ustawodawca wskazał katalog wolnych od podatku dochodowego. 

Do najważniejszych z nich zaliczyć można:

Wyciąg z przepisów (katalog):

Wolne od podatku dochodowego są:

• renty przyznane na podstawie odrębnych przepisów o zaopatrzeniu inwalidów wojennych i wojskowych oraz ich rodzin;
• otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, na określonych zasadach,
• kwoty zwracane przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych w związku z wygaśnięciem zezwolenia na utworzenie funduszu inwestycyjnego - w wysokości wpłat wniesionych do funduszu,
• kwoty otrzymane z tytułu ubezpieczeń majątkowych i osobowych z wyjątkami, 
• kwoty zwracane przez towarzystwo funduszy inwestycyjnych w związku z wygaśnięciem zezwolenia na utworzenie funduszu inwestycyjnego z określonymi wyjątkami, 
• wygrane w określonych grach i loteriach do wskazanych przez ustawodawcę limitów, 
• odprawy pośmiertne i zasiłki pogrzebowe,
• świadczenia rodzinne na określonych zasadach,
• określone zapomogi, zasiłki, świadczenia na zasadach określonych w art. 21 ustawy o PIT, 
• wartość otrzymanych przez pracownika od pracodawcy bonów, talonów, kuponów lub innych dowodów uprawniających do uzyskania na ich podstawie posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych, w przypadku gdy pracodawca, mimo ciążącego na nim obowiązku wynikającego z przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, nie ma możliwości wydania pracownikom posiłków, artykułów spożywczych lub napojów bezalkoholowych,
• diety i inne należności za czas: podróży służbowej pracownika, podróży osoby niebędącej pracownikiem - do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13,
• wartość świadczeń ponoszonych przez pracodawcę z tytułu zakwaterowania pracowników, z zastrzeżeniem ust. 14 - do wysokości nieprzekraczającej miesięcznie kwoty 500 zł, 
• określone stypendia na zasadach określonych w art. 21,
• inne określone w art. 21 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Czy urząd skarbowy rozliczy PIT-36?

Urząd skarbowy nie wydaje decyzji po złożeniu zeznania. W przypadku złożenia deklaracji podatkowej elektronicznie podatnik otrzyma Urzędowe Poświadczenie Odbioru, które jest generowane automatycznie. W przypadku błędów rachunkowych, oczywistych omyłek, wypełnionych niezgodnie z ustalonymi wymaganiami urząd może skorygować zeznanie za podatnika.

Ministerstwo Finansów wskazuje, że zeznanie PIT-36 w usłudze Twój e-PIT nie zostanie automatycznie zaakceptowane 2 maja, ponieważ w zdecydowanej większości wymaga ono uzupełnienia ze strony podatnika.

Czy PIT-36 można złożyć przez internet?

PIT 36 można złożyć w formie elektronicznej, to znaczy przez internet. W tym zakresie możliwe jest rozliczenie PIT 36 zarówno w aplikacjach publicznych (Twój e-PIT, e-Deklaracje) jak przy pomocy komercyjnych aplikacji profesjonalnych.

Co jest potrzebne do rozliczenia PIT 36?

W przypadku jeżeli podatnik chciałby skorzystać z aplikacji Twój e-PIT do zalogowania się podatnik potrzebuje profilu zaufanego, e-dowodu, bankowości elektronicznej, aplikacji mobilnej, lub danych autoryzujących. 

W przypadku rozliczania usługą Twój e-PIT podatnik potrzebuje do rozliczenia PIT 36:

- numeru PESEL lub NIP i datę urodzenia,

- łączny przychód z zeznania za 2021 r., 

- jedna z kwot przychodu z dowolnej informacji od płatnika za 2022 r. (np. z PIT-11 ).

- potwierdzić kwotą nadpłaty/podatku do zapłaty z zeznania za 2021 r.

W przypadku rozliczania PIT-36 z tytułu umów o pracę, czy zlecenia podatnik powinien uzyskać wcześniej PIT-11 jako źródła swoich informacji do wypełnienia deklaracji podatkowej. 

Jak wypełnić PIT 36?

PIT 36 składa się z części oznaczanych kolejnymi literami alfabetu. Na początku znajduje się część wstępna w ramach której podatnik wypełnia dane identyfikatora podatkowego, roku podatkowego, którego dotyczy zeznanie. Następnie w kolejnych częściach oznaczonych literami od „A” do „X”. Gdzie kolejne części służą do:

• A – miejsce i cel składania zeznania,

Miejsce złożenia zeznania -  Podstawowo właściwym do rozliczenia PIT 36 będzie urząd właściwego miejsca zamieszkania podatnika. Miejsce zamieszkania określić należy na ostatni dzień roku podatkowego, lub na dzień śmierci przedsiębiorcy (tzw. otwarcie spadku).

Dla podatników, którzy nie mają miejsca zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (podlegają ograniczonemu obowiązkowi podatkowemu) – składają zeznanie do urzędu skarbowego, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania.

• B – dane identyfikacyjne i aktualny adres zamieszkania,
• C – informacje dodatkowe,

Część B jest przeznaczona na dane identyfikacyjne podatników tj.: nazwisko, imię, datę urodzenia. Pamiętaj, aby wpisać swój aktualny adres zamieszkania, a nie adres zameldowania.  Następnie podatnicy, który rozliczają się indywidualnie lub w sposób przewidziany dla osób samotnie wychowujących dzieci muszą pamiętać, że nie wypełniają części B.2.  Z

Z kolei, podatnicy, którzy wybrali sposób opodatkowania dla wdów lub wdowców powinni mieć na uwadze, że nie wypełniają poz. od 27 do 35. Ponadto, jeżeli w poz. 6 zaznaczono kwadrat numer dwa oraz gdy adres zamieszkania małżonka jest taki sam, jak wskazany w części B.1 to również nie wypełnia się tej pozycji. 

Osoby objęte rejestrem PESEL oraz te które w roku podatkowym: nie były płatnikami (zarówno składek na ubezpieczenia społeczne/ubezpieczenie zdrowotne, jak i podatku, nie prowadziły działalności gospodarczej oraz nie były zarejestrowanymi podatnikami podatku od towarów i usług, wpisują swój numer PESEL. Z kolei NIP wpisują osoby, które nie spełniają przynajmniej jednego z powyższych warunków. 

• D – przychody zwolnione od podatku na podstawie art. 21 ust. 1 pkt. 148, 152, 153 i 154,
• E– dochody lub straty ze źródeł przychodów, 

Zgodnie z treścią broszury Ministerstwa Finansów dot. PIT 36:

W częściach: E.1. i E.2. należy wykazać kwoty przychodów, koszty uzyskania przychodów, dochody lub straty, a także kwoty należnych zaliczek, w tym również zaliczek pobranych przez płatników lub przekazanych płatnikom (spółkom nieruchomościowym).

Część E.2. należy wypełnić wyłącznie w sytuacji łącznego opodatkowania dochodów małżonków.

• F – odliczenie strat i składek na ubezpieczenie społeczne,
• G – odliczenia od dochodu lub zwolnienie, 

Tę część wypełniają podatnicy, tylko korzystający z ulg i odliczeń od dochodu oraz zwolnień.

• H – ustalenie podstawy obliczenia podatku lub straty,
• I – obliczenie podatku,
• J – odliczenia od podatku,
• K – obliczenie zobowiązania podatkowego,

Część K jest jedną z najważniejszych części formularza PIT. Właśnie w tym miejscu podatnicy dokonują obliczenia zobowiązania podatkowego. Zgodnie z treścią broszury informacyjnej PIT 36 za 2022 rok:

W poz. 316 podatnicy wykazują podatek należny, po zaokrągleniu do pełnych złotych, w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.

W poz. 317 podatnicy wpisują kwotę zaliczek wykazanych w części E w poz. 150, 212, 215 i 216.

W poz. 318 podatnicy wykazują różnicę między podatkiem należnym a sumą należnych zaliczek za rok podatkowy odejmując od kwoty z poz. 316 kwotę z poz. 317.

W poz. 319 podatnicy wykazują różnicę między sumą należnych zaliczek za rok podatkowy a podatkiem należnym odejmując od kwoty z poz. 317 kwotę z poz. 316.

• L – zaliczki o których mowa w art. 44 ust. 1 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, oraz podatek o którym mowa w art. 30G Ustawy, 
• M – dodatkowy zwrot z tytułu ulgi na dzieci,
• N – podatek do zapłaty lub nadpłaty lub łączny zwrot,

Część N jest bardzo ważna dla podatników. To tutaj dowiadują się o podatku do zapłaty – tutaj podatnicy dokonują obliczenia podatku do zapłaty albo nadpłaty.

• O – zryczałtowany podatek dochodowy, o którym mowa w art. 44 ust. 1 B Ustawy,
• P – odsetki naliczone zgodnie z art. 22 E ust. 1 pkt 4 i ust. 2 Ustawy,
• Q – należne zaliczki, o których mowa w art. 44 ust. 1 a, 1c, i 7 Ustawy,
• R – dochody (przychody) wykazywane na podstawie art. 45 ust. 3c Ustawy,
• S – wniosek o przekazanie 1,5% podatku należnego na rzecz organizacji pożytku publicznego,
• T – informacje uzupełniające, 

Zgodnie z art. 11 Ustawy podatnik ma obowiązek przeliczać kwoty wyrażone w walutach obcych, w tym np. przychody, koszty na złote w przeliczeniu według kursu średniego walut obcych ogłaszanego przez NBP z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień ich uzyskania. 

• U – informacje o załącznikach,
• V – rachunek osobisty właściwy do zwrotu nadpłaty,
• W – karta dużej rodziny, 
• X – oświadczenie i podpis podatnika, małżonka, osoby reprezentującej, podatnika lub małżonka.

PIT w praktyce można przygotować w trzech formach: papierowej (tradycyjnej składanej papierowo w urzędzie, lub nadawanej listem poleconym), elektronicznej za pomocą usług publicznych oraz elektronicznej za pomocą profesjonalnych aplikacji komercyjnych. Wszystkie te formy są dostępne dla podatnika i to podatnik decyduje w jaki sposób chciałby pracować nad swoim PIT. Nie ma obowiązku wykorzystania żadnej z form. 

Do kiedy trzeba złożyć PIT-36 za 2022 rok?

Zeznanie podatkowe PIT 36 składa się od 15 lutego do końca kwietnia następującego po danym roku podatkowym tj. zasadniczo do 30 kwietnia. W przypadku deklaracji za 2022 rok, był by to 30 kwietnia 2023 roku. Jednak biorąc pod uwagę dodatkowe zasady Ordynacji podatkowej, jeżeli ostatni dzień terminu przypada na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej. W przypadku roku 2023 , 30 kwietnia wypada w niedzielę, następnie 1 maja jest dniem wolnym od pracy. Dlatego terminem złożenia PIT 36 będzie w praktyce 2 maja 2023 roku.