Podatnicy pozostający w związku małżeńskim powinni wziąć pod uwagę w szczególności możliwość wspólnego rozliczenia, które jest korzystnym rozwiązaniem w szczególności dla tych małżeństw, w których jedne z małżonków uzyskuje wysokie dochody (powyżej 85 528 zł a drugi ma znacznie niższe zarobki lub w ogóle ich nie uzyskuje).
Wspólne rozliczenie pozwala im bowiem na zoptymalizowanie podatku dochodowego - wartość podatku ustala się w podwójnej wysokości podatku obliczonego od połowy łącznych dochodów.
Wspólne rozliczenie małżonków 2011/2012 – vademecum
Rozliczamy dochody ze sprzedaży udziałów i akcji na PIT-38
Jedna wspólna deklaracja podatkowa
Nie bez znaczenia jest tu fakt, iż w przypadku, gdy małżonkowie zdecydują się na dokonanie rozliczenia na zasadach preferencyjnych, koniecznym jest złożenie tylko jednej - wspólnej deklaracji PIT, w której wykazywana jest kwota podatku obliczona dla wartości dochodów uzyskanych przez obojga małżonków.
Dochody kapitałowe wykazywane na oddzielnym formularzu PIT-38
Pomimo takich uproszczeń, bardzo często pojawiają się wątpliwości dotyczące tego, w jaki sposób rozliczyć dochody ze źródła jakim jest giełda.
Wynikają one z faktu, iż dochodów kapitałowych z zasady nie łączy się z innymi dochodami wykazywanymi w rocznym zeznaniu podatkowym, takimi jak z pracy na etacie, działalności gospodarczej, emerytury czy też renty. Podatnik powinien pamiętać, że to zupełnie oddzielne kwestie, które na dodatek wymagają złożenia różnych deklaracji podatkowych.
Oznacza to, że w przypadku, gdy podatnik w trakcie trwania roku podatkowego uzyskiwał dochody z pracy, równocześnie inwestując na giełdzie, złoży dwa oddzielne formularze: PIT-37 na dochody z pracy i PIT-38 na dochody z inwestycji kapitałowych, m.in. ze sprzedaży akcji.
Czy w takiej sytuacji możliwe jest zatem skorzystanie z preferencyjnej formy rozliczenia podatku dochodowego wspólnie z małżonkiem?
Przykład rozliczenia na PIT-38 dochodów ze sprzedaży akcji
Dochody kapitałowe nie wykluczają preferencyjnego rozliczenia małżeństw
Fakt, że mąż czy też żona uzyskuje dochody kapitałowe na drodze zawieranych transakcji giełdowych, takich jak obrót papierami wartościowymi a także akcjami nie stanowi przeszkody dla wspólnego rozliczenia podatku dochodowego.
Wynika to z zasady nie łączenia dochodów kapitałowych z innymi dochodami w celu opodatkowania. Brak wpływu dochodów kapitałowych na rozliczenie innych dochodów pozwala więc, aby małżonkowie swobodnie złożyli wspólne zeznanie podatkowe, w którym rozliczą np. dochody z pracy i umów zleceń.
Warunki umożliwiające wspólne rozliczenie podatku dochodowego
Jakie warunki muszą zostać spełnione, aby możliwym było skorzystanie z preferencyjnej formy rozliczenia. Podatnik powinien przede wszystkim pamiętać, iż przywilej ten zasadniczo został przewidziany dla osób, posiadających miejsce zamieszkania na terenie Rzeczypospolitej Polskiej.
Jednakże od tej reguły istnieją pewne wyjątki, jak choćby ten, w którym wspólne rozliczenie podatkowe dostępne jest dla małżeństw, w którym małżonkowie, zamieszkują na terenie państw należących do Unii Europejskiej, Europejskiego Obszaru Gospodarczego lub też Szwajcarii.
W takim przypadku prawo do preferencyjnego rozliczenia uzależnione jest od spełnienia dodatkowych wymogów, mianowicie 75% łącznych przychodów muszą uzyskać w Polsce oraz posiadać certyfikat rezydencji, który dokumentuje ich miejsce zamieszkania.
Ponadto należy podkreślić, iż wspólne rozliczenie przysługuje parom, które przez cały rok podatkowy pozostawały w związku małżeńskim. Co więcej przez cały rok musi istnieć między nimi wspólność majątkowa. Oznacza to, że zarówno orzeczona wyrokiem sądu separacja, jak również zniesienie wspólności majątkowej w postaci intercyzy uniemożliwia skorzystanie z tego udogodnienia.
Nie wolno pominąć także kwestii związanej ze stosowną formą opodatkowania. Podatnik musi pamiętać, że opodatkowanie 19% podatkiem liniowym, ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych czy też kartą podatkową wyklucza możliwość wspólnego rozliczenia.
Czy karta podatkowa zawsze wyklucza wspólne rozliczenie małżonków
Wyjątek stanowią dochody, podlegające opodatkowaniu ryczałtem z najmu prywatnego. Trzeba również pamiętać, żeby złożyć zeznanie do końca kwietnia. Opóźnienie w tym przypadku wyklucza bowiem możliwość wspólnego rozliczenia.
Przykład wspólnego rozliczenia z małżonkiem na PIT-36
Elżbieta Węcławik,
Dorota Kępka