Pisaliśmy już o korzystnym dla podatników orzecznictwie sądowym w tym zakresie.
Niestety organy podatkowe nie zmieniają swej linii interpretacyjnej. Jednym z ostatnich przykładów tej linii jest interpretacja indywidualna Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu z 6 lipca 2011 r. (nr ILPB2/436-74/11-2/MK).
W interpretacji tej organ podatkowy przypomniał, że zgodnie z art. 4a ust.1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:
1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-8 i ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4, oraz
2. udokumentują - w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 (tj. dla I grupy podatkowej 9 637 zł) - ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym.
Zgłoszenie o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych winno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy i praw majątkowych (Dz. U. Nr 243, poz. 1762 z późn. zm.).
Z kolei w myśl art. 4a ust. 4 przedmiotowej ustawy obowiązek zgłoszenia nie obejmuje przypadków jedynie, gdy:
1. wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby lub po tej samej osobie w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, nie przekracza kwoty określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 lub
2. gdy nabycie następuje na podstawie umowy zawartej w formie aktu notarialnego.
W cytowanych przepisach nie zostały wyszczególnione ani rodzaj, czy charakter darowanych składników majątku objętych zwolnieniem, ani sposób, czy czas ich użytkowania jak również ich maksymalna wartość.
Zdaniem fiskusa podstawowym kryterium uprawniającym do skorzystania ze zwolnienie, o którym mowa w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn jest zakwalifikowanie obdarowanego jako jednej z osób wymienionych w tym przepisie, oraz w przypadku, gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne w kwocie wyższej niż 9 637 zł, udokumentowania przez obdarowanego ich otrzymania jednym z trzech przewidzianych przez ustawodawcę sposobów.
W przypadku niespełnienia warunków, o których mowa w art. 4a ust. 1 i 2 , przedmiotowe nabycie podlega opodatkowaniu na ogólnych zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej - art. 4a ust. 3 ww. ustawy.
Wówczas zastosowanie znajduje art. 17a ust. 1 ww. ustawy, na podstawie, którego podatnicy podatku są obowiązani, z zastrzeżeniem ust. 2 (obowiązek składania zeznań podatkowych nie dotyczy przypadków, w których podatek jest pobierany przez płatnika), złożyć, w terminie miesiąca od dnia powstania obowiązku podatkowego, właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych według ustalonego wzoru. Do zeznania podatkowego dołącza się dokumenty mające wpływ na określenie podstawy opodatkowania.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu uznał, że rozpatrywanym przypadku (rodzice darowali córce pieniądze, przekazując je bezpośrednio na konto dewelopera, jako zapłata za mieszkanie nabywane przez córkę) nie ma zwolnienia podatkowego.
Polecamy: Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki?
Polecamy: Limity ulg i odliczeń w PIT
Polecamy: Najczęstsze błędy w PIT-ach
Zdaniem organu podatkowego przepis - art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn - czyni zadość założeniom ustawodawcy jakie legły u podstaw wprowadzenia w życie ww. przepisu, tj. zwolnienia od podatku najbliższej rodziny darczyńcy i uszczelnienia systemu podatkowego poprzez eliminację fikcyjnych umów darowizn.
Umiejscowienie tego przepisu w tej samej jednostce redakcyjnej, co wprowadzający omawiane zwolnienie art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu jednoznacznie przesądza o tym, że obowiązek udokumentowania przez obdarowanego otrzymania środków pieniężnych dowodem przekazania na jego rachunek bankowy albo jego rachunek prowadzony przez spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową lub przekazem pocztowym jest immanentnie związany z samym zwolnieniem podatkowym określonym w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn.
W konsekwencji, w każdej sytuacji, gdy nie dochodzi do spełnienia dyspozycji analizowanego przepisu omawiane zwolnienie nie przysługuje.
Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu powołał się jednocześnie na orzecznictwo (m.in. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 24 lutego 2010 r. sygn. akt VIII SA/Wa 622/09), zgodnie z którym wykładni przepisów wprowadzających ulgi lub zwolnienia podatkowe albo wprowadzających inne wyjątki od konstytucyjnych zasad równości i powszechności opodatkowania, należy dokonywać w sposób ścisły.
Fiskus więc nadal ignoruje korzystne dla podatników orzecznictwo. Być może kolejne orzeczenia w tej kwestii zbieżne z argumentacją zaprezentowaną w wyroku z 28 kwietnia 2011 roku WSA w Łodzi (sygn. I SA/Łd 302/11), zmienią stanowisko organów podatkowych.