Podstawy procedury wniesienia skargi na decyzję administracyjną
Procedura sądowo-administracyjna rusza po odpowiednim wskazaniu żądania przez osobę uprawnioną. Takie wszczęcie postępowania sądowego może nastąpić, w wyniku wniesienia tak zwanej skargi na decyzję administracyjną. Jest to pierwsza czynność skarżącego do sądu, która stanowi wyraz jego woli, w zakresie poszukiwania ochrony swoich praw na drodze sądowej.
Do wykorzystania procedury sądowej konieczne jest wyczerpanie wszystkich innych środków zaskarżenia, jeżeli służyły one przed organem właściwym w sprawie. Definicję w tym zakresie zawiera art. 52 §2 ppsa, który stanowi, że: Przez wyczerpanie środków zaskarżenia należy rozumieć sytuację, w której stronie nie przysługuje żaden środek zaskarżenia, taki jak zażalenie, odwołanie lub ponaglenie, przewidziany w ustawie. Rodzaje środków zaskarżenia w postępowaniu administracyjnym podatnik może zweryfikować w kodeksie postępowania administracyjnego i są to przede wszystkim: odwołanie oraz wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Zasadniczo niewyczerpanie środków zaskarżenia w procedurze przedsądowej skutkuje odrzuceniem skargi jako niedopuszczalnej. Wyjątkiem od tej zasady, jest prawo do złożenia skargi bez konieczności zwrócenia się do organu o ponowne rozpatrzenie sprawy - na gruncie 52 § 3 ppsa.
Termin na sporządzenie skargi rozpoczyna się od doręczenia stronie rozstrzygnięcia (decyzji) i wynosi do trzydziestu dni.
Należy pamiętać, aby skargę składała strona posiadająca tak zwaną legitymację skargową - to znaczy uprawnienie do wniesienia skargi. W tym kontekście, uprawnionymi na postawie art. 50 par. 1 ppsa są między innymi osoby, które mają interes prawny. Skarga nie musi zostać przygotowana przez profesjonalnego pełnomocnika - może zostać sporządzona samodzielnie.
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego powinna zawierać wszystkie elementy i wymogi określane dla pisma procesowego oraz zawierać dodatkowe elementy wskazywane dla skargi jako takiej. Podstawowym katalogiem (swoistego rodzaju listą kontrolną) dla podatników, powinny być art. 46 oraz 57 ustawy prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi.
Skarga musi zostać złożona w sposób pośredni. Oznacza to, że skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie jest przedmiotem tejże skargi - chociaż przepisy odrębne mogą wyłączać te zasady.
Przykłady z orzecznictwa
Praktyczny aspekt stosowania i możliwości wykorzystania skargi na decyzję administracyjną, ma swój wydźwięk w dość szerokim orzecznictwie sądowym z tego zakresu. Praca na konkretnych kazusach pozwala lepiej zrozumieć zasady wprowadzone przez ustawodawcę.
- Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, z dnia 6 maja 2020 roku, w sprawie, III SAB/Wr 227/20, LEX nr 3110988 (teza aktualna):
Skargę na bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania przez organ administracji można wnosić w każdym czasie po wyczerpaniu przysługujących stronie środków zaskarżenia lub wezwaniu organu do usunięcia naruszenia prawa. Samo złożenie zażalenia lub wezwania wywiera skutek wyczerpania środków zaskarżenia i umożliwia stronie skuteczne wniesienie skargi na bezczynność lub przewlekłość postępowania. Przepis art. 52 § 2 p.p.s.a. skutek wniesienia środka zaskarżenia wiąże z wniesieniem środka zaskarżenia, a nie jego rozpatrzeniem przez organ.
- Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 stycznia 2020 roku, w sprawie II OSK 3095/19, LEX nr 3030916 (teza aktualna):
Regulacje art. 37 § 4-8 k.p.a. wskazują na formalizm ponaglenia, z którego nie można jednak wyprowadzić wniosku, że ponaglenie stanowi tryb instancyjny, jak ma to miejsce w przypadku zażalenia lub odwołania. W przypadku rozpatrzenia ponaglenia, wydanie przez organ postanowienia na podstawie art. 37 § 6 k.p.a., nie oznacza możliwości zaskarżenia tego postanowienia do sądu administracyjnego, gdyż skardze przewidzianej w art. 3 § 2 pkt 8 i 9 p.p.s.a. podlega bezczynność organu bądź przewlekłe prowadzenie postępowania. Skoro sposób rozpatrzenia ponaglenia nie daje podstaw do wniesienia skargi do sądu administracyjnego, to w konsekwencji należy przyjąć, że także oczekiwanie na wypowiedzenie się co do zasadności ponaglenia nie może być warunkiem dopuszczalności skargi w rozumieniu art. 52 § 1 p.p.s.a.
Wzór skargi do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego
W każdej sprawie skarga powinna zostać przygotowana indywidualnie, biorąc pod uwagę zarówno stan faktyczny, posiadaną dokumentację jak i aktualne, i właściwe przepisy. Nie ma więc jednego prawidłowego wzoru skargi dla wszystkich. Można jednak wypracować pewien schemat do wykorzystania w praktyce.
miejscowość, data
Do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w ______________ Wydział ____________
adres ________________
za pośrednictwem:
dane organu
________________
________________
Skarżący:
dane
________________
________________
Organ:
________________
________________
Skarga na decyzję ________________
z dnia ________________ numer ________________
podstawie art. 3 § 2 pkt 1, art. 50 § 1, art. 52 § 1 i 2, art. 53 § 1 i art. 54 § 1 ustawy z dnia 30.08.2002 r. –Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2019 r. poz. 2325) wnoszę skargę na decyzję ________________z dnia ________________ doręczoną w dniu ________________ w przedmiocie ________________________________________________
Zaskarżonej decyzji zarzucam naruszenie:
________________
np. naruszenie takiego i takiego przepisy poprzez takie i takie działanie / zaniechanie organu
Mając na względzie wskazane zarzuty, wnoszę o:
________________
np. uchylenie zaskarżonej decyzji __________w całości,
Uzasadnienie
podpis
załączniki
- odpis skargi
- inne
Źródła opracowania:
- Ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 roku Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U.2019.2325 z późniejszymi zmianami) zwana dalej „ustawa prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi” lub „ppsa”;
- Ustawa z dnia z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego (Dz.U.2020.256 z późniejszymi zmianami) zwany dalej "kodeks postępowania administracyjnego" lub "kpa";
- Wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, z dnia 6 maja 2020 roku, w sprawie, III SAB/Wr 227/20, LEX nr 3110988;
- Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 30 stycznia 2020 roku, w sprawie II OSK 3095/19, LEX nr 3030916;
- M. Jagielska, A. Wiktorowska, P. Wajda [w:] Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi. Komentarz, R. Hauser, M. Wierzbowski (red.), Warszawa 2011, s. 263;