Na wstępie warto zaznaczyć, że nowelizacja stanowi kolejną zmianę w zakresie podatku VAT w przeciągu ostatnich kilku miesięcy. W naszej publikacji z dnia 11 stycznia 2013 r. informowaliśmy Państwa o pozytywnych zmianach dotyczących m.in. terminu rozliczania przez podatników podatku VAT w razie dostawy towarów i świadczenia usług. Nowelizacja wprowadza natomiast zmiany polegające m.in. na doprecyzowaniu pojęć (np. poprzez wprowadzenie definicji terenów budowlanych, zmianę definicji eksportu i importu towarów, a także uproszczenie definicji działalności gospodarczej). Poniżej zostaną przedstawione te zmiany wprowadzone przez nowelizację, które weszły w życie w dniu 1 kwietnia 2013 r.
Jedną z takich zmian jest wprowadzenie definicji terenów budowlanych, przez które należy rozumieć grunty przeznaczone pod zabudowę zgodnie z miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku braku takiego planu - zgodnie z decyzją o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Wprowadzenie wskazanej definicji ma praktyczne znaczenie, ponieważ usunie dotychczasowe rozbieżności w kwestii elementów decydujących o budowlanym charakterze danego terenu w przypadku, gdy dla tego terenu plan zagospodarowania przestrzennego oraz stosowna decyzja nie zostały wydane.
Nowelizacja przewiduje także zmianę definicji eksportu towarów. W dotychczasowym stanie prawnym organy podatkowe twierdziły, że eksport towarów następował tylko wówczas, gdy procedura wywozu towarów poza terytorium Unii Europejskiej została rozpoczęta na terytorium Polski, tj. w krajowym urzędzie celnym, co powodowało rozmaite wątpliwości interpretacyjne. Nowelizacja rozwiała dotychczasowe wątpliwości poprzez wprowadzenie nowej definicji eksportu towarów. Od 1 kwietnia 2013 r. za eksport towarów będzie bowiem mogła być uznana również taka transakcja, w której procedura wywozu rozpoczęła się w innym niż Polska państwie członkowskim Unii Europejskiej.
Zmiana definicji importu i eksportu towarów od 1 kwietnia 2013 r.
Nieodpłatne przekazanie towarów z logo opodatkowane VAT po 1 kwietnia 2013 r.
Wewnątrzwspólnotowe nabycie i dostawa towarów - zmiany w VAT od 1 kwietnia 2013 r.
Warto także zwrócić uwagę na nową definicję importu towarów. Dotychczas przez import towarów należało rozumieć przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium kraju. Nowelizacja za import towarów uznała natomiast przywóz towarów z terytorium państwa trzeciego na terytorium Unii Europejskiej. Jednocześnie nowelizacja doprecyzowała, że opodatkowaniu podatkiem VAT w Polsce podlega tylko taki import towarów, który został dokonany na terytorium naszego kraju.
Wskazana zmiana ma istotne znaczenie, ponieważ dotychczas ustawa o podatku od towarów i usług nie wskazywała wprost, gdzie należy opodatkować import towarów wprowadzonych na terytorium Unii Europejskiej w państwie członkowskim innym niż Polska. Rodziło to wątpliwości oraz powodowało konieczność posiłkowania się regulacjami unijnymi. Zmianę wprowadzoną przez nowelizację należy więc ocenić pozytywnie, ponieważ określa ona w sposób precyzyjny sposób ustalenia miejsca opodatkowania w przypadku importu towarów.
Nowelizacja przewiduje także uproszczenie definicji działalności gospodarczej. Na szczególną uwagę zasługuje odejście od określenia, że działalność gospodarcza ma miejsce nawet, gdy dana czynność została wykonana jednorazowo, ale w okolicznościach wskazujących na zamiar częstego jej wykonywania. Zgodnie z uzasadnieniem do nowelizacji, świadczy to o tym, że definicja działalności gospodarczej nie obejmuje czynności okazjonalnych. Doprecyzowanie wskazanej definicji może natomiast pozwolić podmiotom łatwiej ocenić, czy wykonując określone czynności staną się oni podatnikami VAT.
Definicja terenów budowlanych w ustawie o VAT od 1 kwietnia 2013 r.
VAT na usługi pocztowe po 1 kwietnia 2013 r.
Zmiany VAT w zakresie przedstawiciela podatkowego - od 1 kwietnia 2013 r.
Poza zmianami polegającymi na doprecyzowaniu pojęć, nowelizacja umożliwia ustanawianie przez podmioty zagraniczne w określonych sytuacjach przedstawiciela podatkowego bez konieczności rejestrowania się jako czynny podatnik VAT. Ponadto, przewiduje także podniesienie stawki VAT z 8 do 23% na wyroby sztuki ludowej, rękodzieła oraz rzemiosła ludowego i artystycznego.
Podsumowując, zmiany wprowadzone przez nowelizację mają charakter porządkujący oraz eliminujący niezgodność polskich przepisów z regulacjami unijnymi. Przedstawione zmiany w zakresie wprowadzenia definicji terenów budowlanych, doprecyzowania pojęć eksportu i importu towarów, a także działalności gospodarczej należy ocenić pozytywnie z punktu widzenia podatników. Wprowadzone zmiany likwidują dotychczasowe wątpliwości interpretacyjne w zakresie stosowania przepisów ustawy o podatku od towarów i usług.
Stawki VAT od 1 kwietnia 2013 r.
Metoda kasowa rozliczeń w 2013 r.
Krzysztof Niepytalski, aplikant radcowski
M. Szulikowski i Partnerzy Kancelaria Prawna