Kiedy podatnik musi ustanowić przedstawiciela podatkowego?
Ustawodawca nakłada na podatnika obowiązek ustanowienia przedstawiciela podatkowego, jeśli łącznie zostanie przez niego spełnione kilka warunków. Chodzi o następujące warunki:
1) podmiot jest podatnikiem, o którym mowa w art. 15 ustawy o VAT, tj. wykonuje samodzielnie działalność gospodarczą w rozumieniu przepisów ustawy;
2) podatnik ten nie posiada siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium państwa członkowskiego;
3) podatnik ten ma obowiązek zarejestrować się jako podatnik VAT czynny.
Warto także zaznaczyć kiedy podatnik będzie miał obowiązek zarejestrowania się jako podatnik VAT czynny, ponieważ jest to jedna z wyżej wymienionych przesłanek. Jeśli chodzi o zagranicznych podatników (których to właśnie dotyczą uregulowania związane z obowiązkiem posiadania przedstawiciela podatkowego), to podlegają oni podatkowi VAT w Polsce, wówczas gdy wykonują czynności podlegające opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce.
Natomiast obowiązek ten nie ciąży na podatnikach zagranicznych, którzy nie wykonują takich czynności, co potwierdza Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w interpretacji indywidualnej z 22 stycznia 2014 r., sygn. IBPP4/443-487/13/LG: "(...) firma amerykańska nie będzie dokonywała czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem VAT na terytorium kraju. Tym samym firma amerykańska nie będzie podatnikiem w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy i nie będzie miała obowiązku dokonania zgłoszenia rejestracyjnego dla potrzeb podatku VAT. Zatem firma amerykańska nie jest obowiązana do ustanowienia przedstawiciela podatkowego".
Kiedy podatnik może ustanowić przedstawiciela podatkowego, ale nie jest to dla niego obowiązkowe?
Podatnicy, którzy nie posiadają siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej w Polsce, ale posiadają takie w innym kraju członkowskim mogą ustanowić przedstawiciela podatkowego, ale nie jest to ich obowiązek.
Pewne wątpliwości pojawiają się jednak w kwestii, czy np. podatnik, który ma siedzibę działalności gospodarczej w Polsce i posiada również stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej w innym kraju członkowskim może ustanowić przedstawiciela podatkowego.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Kto może zostać przedstawicielem podatkowym?
Wyjaśnijmy, iż przedstawicielem podatkowym może być osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej. Taki podmiot musi jednak spełnić łącznie kilka warunków:
1) posiada siedzibę działalności gospodarczej na terytorium kraju;
2) jest zarejestrowana jako podatnik VAT czynny, a w przypadku, o którym mowa w art. 18d ust. 1 – jako podatnik VAT UE;
3) przez ostatnie 24 miesiące nie zalegała z wpłatami poszczególnych podatków stanowiących dochód budżetu państwa, przekraczającymi odrębnie w każdym podatku odpowiednio 3% kwoty należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach; udział zaległości w kwocie podatku ustala się w stosunku do kwoty należnych wpłat za okres rozliczeniowy, którego dotyczy zaległość;
4) przez ostatnie 24 miesiące osoba fizyczna będąca podatnikiem, a w przypadku podatników niebędących osobami fizycznymi – osoba będąca wspólnikiem spółki cywilnej lub handlowej niemającej osobowości prawnej, członkiem władz zarządzających, głównym księgowym, nie została prawomocnie skazana na podstawie ustawy z dnia 10 września 1999 r. – Kodeks karny skarbowy (Dz. U. z 2016 r. poz. 2137, z późn. zm.) za popełnienie przestępstwa skarbowego;
5) jest uprawniona do zawodowego wykonywania doradztwa podatkowego zgodnie z przepisami o doradztwie podatkowym lub do usługowego prowadzenia ksiąg rachunkowych zgodnie z przepisami o rachunkowości.
Przy czym wymóg, o którym mowa w punkcie trzecim, uznaje się również za spełniony, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:
1) podmiot uregulował, wraz z odsetkami za zwłokę, zaległości przekraczające odrębnie w każdym podatku odpowiednio 3% kwoty należnych zobowiązań podatkowych w poszczególnych podatkach, w terminie 30 dni od dnia powstania tych zaległości;
2) uregulowanie zaległości zgodnie z pkt 1 w ostatnich 24 miesiącach nie dotyczyło więcej niż dwóch okresów rozliczeniowych odrębnie w każdym podatku.
Zgodnie z powyższym warto zaznaczyć, iż jedynie podmioty prowadzące działalność gospodarczą mogą zostać przedstawicielami podatkowymi.
Jakie elementy powinna zawierać umowa o ustanowienie przedstawiciela podatkowego?
Umowa o ustanowienie przedstawiciela podatkowego powinna zawierać ściśle określone elementy. Na taką umowę powinno się składać:
1) nazwa stron umowy, ich adresy i dane identyfikacyjne na potrzeby odpowiednio podatku, podatku od wartości dodanej lub podatku o podobnym charakterze;
2) adres, pod którym będzie prowadzona i przechowywana dokumentacja na potrzeby podatku;
3) oświadczenie podmiotu, który jest ustanawiany przedstawicielem podatkowym, o spełnieniu warunków o których mowa w art. 18b ust. 1 ustawy o VAT;
4) zakres upoważnienia do wykonywania innych czynności niż wymienione w art. 18c ust.1 pkt 1 ustawy o VAT;
5) zgoda przedstawiciela podatkowego na wykonywanie obowiązków i czynności podatnika, dla którego został ustanowiony.