Do najczęściej popełnianych błędów VAT należą nieprawidłowości w zakresie odliczenia podatku naliczonego od zakupów dotyczących pracowników. O prawie do odliczenia nie przesądza wykazanie podatnika jako nabywcy na fakturze. Kluczowe jest nabycie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel.
- Dla odliczenia VAT kluczowe jest nabycie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel
- Właścicielem okularów jest pracownik
Dla odliczenia VAT kluczowe jest nabycie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel
Często popełnianym błędem jest odliczenie podatku naliczonego w przypadku zrefundowania pracownikowi zakupu okularów korekcyjnych. Podatnicy niesłusznie bowiem przyjmują założenie, że otrzymanie faktury za okulary dla pracownika, wystawionej na pracodawcę, uprawnia ich do odliczenia podatku naliczonego. Poniżej wyjaśnimy, dlaczego w niniejszym przypadku podatnikom nie przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.
Dla odliczenia podatku naliczonego kluczowe jest nabycie przez podatnika prawa do rozporządzania towarem jak właściciel. Odliczenie podatku naliczonego jest jednak możliwe tylko w sytuacji, gdy podatnik oprócz wykazania związku z ww. działalnością opodatkowaną potwierdzi, że nabył prawo do rozporządzania towarem jak właściciel. Powinien on więc danym towarem faktycznie władać (dysponować). O prawie do odliczenia nie przesądza natomiast samo wykazanie podatnika jako nabywcy w fakturze.
Właścicielem okularów jest pracownik
W przypadku nabycia okularów przez pracownika co prawda faktura wystawiona jest na pracodawcę, ale faktycznego zakupu dokonuje pracownik (okulary stanowią jego własność, pracownik może nimi rozporządzać w dowolny sposób). Zatem trudno uznać, że to pracodawca nabywa prawo do rozporządzania tym towarem jak właściciel. Pracodawca jedynie dokonał zwrotu pracownikowi części lub całości kosztów zakupu okularów. Zatem jeśli to nie pracodawca kupuje okulary, to nie można uznać, iż ma prawo do odliczenia podatku naliczonego zawartego w fakturze dokumentującej zakup towaru.
Końcowo należy wskazać, iż sama refundacja kosztów poniesionych przez pracownika (nabywającego okulary we własnym imieniu i na swoją rzecz) jest działaniem neutralnym na gruncie ustawy o VAT. Zwrot kwoty pieniężnej nie stanowi dostawy towarów ani świadczenia usług.
Pracownik zatrudniony na umowę o pracę zwrócił się do podatnika (swojego pracodawcy) z wnioskiem o refundację zakupu okularów. Pracownik przekazał podatnikowi fakturę, na której jako nabywca okularów widnieje pracodawca. Podatnik zwrócił pracownikowi część kwoty z faktury.
W niniejszym przykładzie nie ma podstaw do uznania, że podatnik nabył prawo do rozporządzenia towarem jak właściciel w zakresie okularów zakupionych na potrzeby pracowników. Rzeczywistym nabywcą okularów korekcyjnych był pracownik, a pracodawca jedynie zrefundował koszt ich zakupu. Tym samym za podmiot, który dokonał nabycia okularów, należy uznać pracownika. To zaś oznacza, że podatnikowi nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego z tego tytułu. Bez znaczenia pozostaje okoliczność, że to pracodawca został wskazany na fakturze jako nabywca. Jak bowiem wskazano wyżej, faktycznym nabywcą był pracownik.
Pełna treść artykułu dostępna w kompleksowej bazie wiedzy INFORLEX
art. 86 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 361)