Zmiany w tym zakresie przewiduje projekt tzw. dużej nowelizacji VAT, czyli projekt ustawy z 22 września 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Finansów. Nowelizacja ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2017 r. Jej głównym celem jest przede wszystkim uszczelnienie systemu VAT i zwiększenie dochodów budżetowych z tytułu tego podatku. Część zaproponowanych zmian dotyczy terminów zwrotu VAT.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Wydłużenie terminu zwrotu podatku
W projekcie zaproponowano zmiany w art. 87 (ust. 2, 2b, i 5a) ustawy o VAT, umożliwiające wydłużenie terminu zwrotu podatku. Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu, zmiana podyktowana jest specyfiką podatku VAT, gdzie sprawdzenie zasadności zwrotu nie ogranicza się tylko do sprawdzenia (w ramach czynności sprawdzających, kontroli podatkowej czy postępowania podatkowego) złożonego przez podatnika rozliczenia. Aby stwierdzić zasadność zwrotu często należy prześledzić cały łańcuch obrotu, a więc zweryfikować rozliczenia innych podmiotów biorących udział w obrocie towarami lub usługami będącymi przedmiotem tego obrotu, sprawdzić inne dokumenty świadczące o faktycznym dokonaniu transakcji itp. Z uwagi na rozbieżności w orzecznictwie sądowo-administracyjnym zmiany te mają również na celu wskazanie jednolitej drogi przedłużenia terminu zwrotu.
Stawka 23% VAT do końca 2018 roku
W związku z tym MF proponuje zapis, że w przypadku gdy zasadność zwrotu wymaga dodatkowej weryfikacji, naczelnik urzędu skarbowego w drodze postanowienia może przedłużyć termin zwrotu podatku do czasu zakończenia tej weryfikacji (ust. 2), oraz dodanie przepisu określającego zakres tej weryfikacji (ust. 2b). Natomiast zmiany w ust. 5 i 5a są konsekwencją powyższych zmian. Jednocześnie w projekcie zaproponowano dodanie do art. 274c Ordynacji podatkowej § 1c stanowiącego o stosowaniu zasad dotyczących przeprowadzania czynności sprawdzających, również do wszystkich podmiotów uczestniczących pośrednio lub bezpośrednio w dostawie towaru lub świadczeniu usługi (dostawcy i nabywcy w całym łańcuchu obrotu).
Zgodnie z propozycją zawartą w projekcie art. 87 ustawy o VAT ust. 2 ma otrzymać następujące brzmienie: „2. Zwrot różnicy podatku, z zastrzeżeniem ust. 6, następuje w terminie 60 dni od dnia złożenia rozliczenia przez podatnika na rachunek bankowy podatnika w banku mającym siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem, wskazany w zgłoszeniu identyfikacyjnym, o którym mowa w odrębnych przepisach, lub na wskazany przez podatnika rachunek banku mającego siedzibę na terytorium kraju lub na rachunek spółdzielczej kasy oszczędnościowo-kredytowej, jako zabezpieczenie udzielanego przez ten bank lub przez tę kasę kredytu, na podstawie złożonego przez podatnika, do naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do złożenia deklaracji podatkowej, pisemnego, nieodwołalnego upoważnienia organu podatkowego, potwierdzonego przez bank lub spółdzielczą kasę oszczędnościowo-kredytową udzielających kredytu, do przekazania tego zwrotu. Jeżeli zasadność zwrotu wymaga dodatkowej weryfikacji, naczelnik urzędu skarbowego może przedłużyć, w drodze postanowienia, ten termin do czasu zakończenia tej weryfikacji. Postanowienie o przedłużeniu terminu zwrotu różnicy podatku zachowuje moc do czasu zakończenia czynności sprawdzających, kontroli podatkowej lub postępowania podatkowego na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej lub postępowania kontrolnego na podstawie przepisów o kontroli skarbowej, w zależności od tego w jaki sposób zostanie zakończona weryfikacja. Jeżeli przeprowadzone przez organ czynności wykażą zasadność zwrotu, o którym mowa wyżej, urząd skarbowy wypłaca należną kwotę wraz z odsetkami w wysokości odpowiadającej opłacie prolongacyjnej stosowanej w przypadku odroczenia płatności podatku lub jego rozłożenia na raty”.
Polecamy: Praktyczny leksykon VAT 2016
Dodatkowo, jak zakłada niniejszy projekt, w art. 87 ustawy o VAT:
- po ust. 2a dodany zostanie ust. 2b w brzmieniu:
„2b. Weryfikacja zasadności zwrotu różnicy podatku może obejmować sprawdzenie rozliczenia podatnika, rozliczeń innych podmiotów biorących udział w obrocie towarami lub usługami, będących przedmiotem rozliczenia podatnika oraz sprawdzenie zgodności tych rozliczeń z faktycznym przebiegiem transakcji.”,
- w ust. 5 zdanie drugie otrzyma brzmienie:
„Przepisy ust. 2 zdanie drugie, trzecie i czwarte, ust. 2a, 2b i 4a-4f stosuje się odpowiednio.”,
- w ust. 5a zdanie trzecie otrzyma brzmienie:
„Przepisy ust. 2 zdanie drugie, trzecie i czwarte, ust. 2a, 2b i 4a-4f stosuje się odpowiednio.”.
Prawo do zwrotu VAT w przyspieszonym terminie
Nowelizacja zakłada jeszcze jedną istotną zmianę dotyczącą zwrotu VAT. Chodzi o projektowaną zmianę art. 87 ust. 6, dającego podatnikom prawo do otrzymania zwrotu różnicy podatku w przyspieszonym – 25-dniowym terminie.
„Duża” nowelizacja ustawy o VAT: gratulacje dla lobbystów
Wprowadzenie tej zmiany ma na celu ograniczenie stosowania zwrotu różnicy podatku w przyspieszonym, 25-dniowym terminie jedynie do sytuacji, gdy:
1) należności wynikające z faktur dokumentujących nabyte towary i usługi zostaną zapłacone za pośrednictwem rachunku bankowego podatnika albo rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej i podatnik przedstawi dokumenty potwierdzające taką zapłatę,
2) łączna kwota należności wynikających z pozostałych faktur (nie uregulowanych za pośrednictwem rachunku bankowego lub rachunku w SKOK) nie przekroczy 15 000 zł,
3) podatnik przez kolejne dwa lata poprzedzające okres, w rozliczeniu za który występuje o zwrot w przyspieszonym terminie, był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny, składał deklaracje oraz terminowo rozliczał podatki stanowiące dochód budżetu państwa.
Zmiany w zakresie mechanizmu odwróconego obciążenia VAT od 2017 r.
Jednocześnie w celu ułatwienia w udokumentowaniu przez podatnika zapłaconych faktur oraz w sprawdzeniu tego faktu przez urząd skarbowy, ograniczono się do obowiązku zapłaty faktur, z których podatek naliczony został wykazany w deklaracji za dany okres, a także wyeliminowano możliwość otrzymania zwrotu w przyspieszonym terminie, jeżeli kwota podatku z przeniesienia z poprzedniej deklaracji przekroczyła kwotę 3 000 zł.
Ministerstwo Finansów uzasadnią tę propozycję tym, że przepis obecnym kształcie jest wykorzystywany przez oszustów, wskazując, że brzmienie tego przepisu, uprawniające do otrzymania zwrotu w terminie 25 dni, uniemożliwia urzędom skarbowym w tym terminie sprawdzenie, czy podatnik nie ma zamiaru wyłudzenia podatku. Ponadto w przypadku kwot podatku naliczonego, który nie został rozliczony w poprzednich okresach, podatnicy i urzędy skarbowe mają problem z udowodnieniem w tak krótkim terminie zapłaty należności wynikających ze wszystkich faktur.