Zmiany w zakresie mechanizmu odwróconego obciążenia VAT od 2017 r.

Nowe regulacje dotyczące zasad rozliczania VAT zakłada projekt ustawy z dnia 22 września 2016 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przygotowany przez Ministerstwo Finansów, który ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2017 r.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Nowelizacja wprowadzi dodatkowe rozwiązania mające na celu poprawę ściągalności podatku, tzw. pakiet rozwiązań uszczelniających. W ramach tego pakietu zaproponowano zmiany przede wszystkim w samej ustawie o VAT, ale nie tylko, gdyż obejmuje on również zmiany w ustawach Kodeks kamy skarbowy i Ordynacja podatkowa.

Głównym celów przedmiotowego projektu, jak wskazuje MF, jest ograniczenie oszustw i nadużyć w podatku VAT, w szczególności wyłudzeń podatku oraz unikania opodatkowania, w odniesieniu do transakcji, których przedmiotem są towary lub usługi uznane za szczególnie podatne na te oszustwa, jak również uszczelnienie już istniejących instrumentów ich zwalczania.

Stawka 23% VAT do końca 2018 roku

W ustawie o VAT proponuje się wprowadzenie przepisów modyfikujących sposoby rozliczeń i postępowań weryfikacyjnych oraz zmiany w zakresie mechanizmu odwróconego obciążenia VAT i odpowiedzialności solidarnej nabywcy za zaległości podatkowe podmiotu dokonującego dostaw określonych towarów.

Przyjrzyjmy się bliżej jednej z zaproponowanych w projekcie zmian, mianowicie, w zakresie mechanizmu odwróconego obciążenia VAT.

Mechanizm odwróconego obciążenia VAT

Przypomnijmy, że zawarty w przepisach unijnych (dyrektywa 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej – Dz. Urz. UE L 347 z 11.12.2006, str. 1, z późn. zm.) mechanizm odwróconego obciążenia zakłada przeniesienie obowiązku rozliczenia podatku z dostawcy na nabywcę, stanowi więc odstępstwo od generalnej zasady, że osobą zobowiązaną do zapłaty VAT jest podatnik dokonujący dostawy towarów lub świadczenia usług.

Polska po raz pierwszy skorzystała z tego rozwiązania w odniesieniu do obrotu złomem oraz uprawnieniami do emisji do powietrza gazów cieplarnianych, wprowadzając je z dniem 1 kwietnia 2011 r. nowelizacją ustawy o VAT z dnia 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz. U. Nr 64, poz. 332).

Polecamy: Praktyczny leksykon VAT 2016

Ponadto, z dniem 1 lipca 2011 r. do przepisów ustawy o VAT (ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług, ustawy o zasadach ewidencji i identyfikacji podatników i płatników oraz ustawy o transporcie drogowym - Dz. U. Nr 134, poz. 780) został wprowadzony załącznik nr 11, zawierający zamknięty katalog towarów objętych mechanizmem odwrotnego obciążenia, opisanych za pomocą nomenklatury PKWiU. W kolejnych latach katalog ten ulegał rozszerzeniu.

Złoto, srebro, biżuteria i procesory

Obecny projekt również rozszerza ten katalog on nowe towary, tj. proponuje się modyfikację załącznika nr 11 do ustawy o VAT, zawierającego katalog towarów, wobec których znajduje zastosowanie mechanizm odwróconego obciążenia w rozliczeniach podatku VAT, w taki sposób, aby taką metodą rozliczeń były objęte również transakcje, których przedmiotem są następujące towary:

1) srebro nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku,

2) złoto nieobrobione plastycznie lub w postaci półproduktu, lub w postaci proszku, o próbie mniejszej niż 325 tysięcznych (obecnie odwróconym obciążeniem jest objęte wyłącznie złoto o próbie 325 tysięcznych lub większej oraz – na określonych warunkach – złoto inwestycyjne),

3) biżuteria i jej części oraz pozostałe wyroby jubilerskie i ich części, ze złota o próbie mniejszej niż 325 tysięcznych i srebra lub platerowane metalem szlachetnym wyłącznie części biżuterii i części pozostałych wyrobów jubilerskich ze złota o ww. próbie i srebra tj. niewykończone lub niekompletne wyroby jubilerskie i wyraźne części biżuterii, w tym pokrywane lub platerowane metalem szlachetnym (obecnie odwróconym obciążeniem są objęte wyłącznie części biżuterii i części pozostałych wyrobów jubilerskich ze złota o próbie 325 tysięcznych lub większej),

4) procesory.

Rejestr zakupów w VAT - zmiany 2017

W przypadku transakcji dotyczących procesorów przewiduje się ustanowienie limitu kwotowego w wysokości 20 tys. zł, po przekroczeniu którego transakcje te objęte będą zakresem mechanizmu odwróconego obciążenia. Jest to rozwiązanie analogiczne do już funkcjonującego w odniesieniu do niektórych transakcji dotyczących towarów z kategorii elektroniki, objętych taką metoda rozliczania podatku VAT (komputery przenośne, telefony komórkowe, konsole do gier).

Niektóre usługi budowlane

Projekt przewiduje również zmianę polegającą na objęciu przepisami w zakresie mechanizmu odwróconego obciążenia, oprócz usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, o których mowa w ustawie z dnia 12 czerwca 2015 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych (Dz. U. poz. 1223 oraz z 2016 r. poz. 266 i 542), dodatkowo niektórych usług związanych z rynkiem budowlanym.

W celu uściślenia rodzaju usług objętych proponowaną zmianą, do ustawy dodano załącznik nr 14, w którym wymieniono poszczególne usługi budowlane, przewidując jednocześnie przeniesienie do niego ww. usług w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych, które do tej pory były ujęte w treści zmienianego przepisu.

E-deklaracje VAT obowiązkowe dla niektórych podatników już od 2017 roku

Zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 17 ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi wymienione w załączniku nr 14 do ustawy, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

a) usługodawcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, u którego sprzedaż nie jest zwolniona od podatku na podstawie art. 113 ust. 1 i 9,

b) usługobiorcą jest podatnik, o którym mowa w art. 15, zarejestrowany jako podatnik VAT czynny.

Zaproponowano ograniczenie stosowania mechanizmu odwrotnego obciążenia do przypadków, gdy usługobiorca jest podatnikiem VAT czynnym. Ponadto w projekcie ustawy wskazano, że w przypadku usług wymienionych w poz. 2 - 34 załącznika nr 14 (a więc usług budowlanych), przepis ust. 1 pkt 8 ustawy o VAT stosuje się, jeżeli usługodawca świadczy te usługi jako podwykonawca.