Organy podatkowe są za opodatkowaniem VAT należności z tytułu kar umownych/odszkodowań w związku z dodatkowymi pracami…
Przykładowo, Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 3 września 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-3.4012.336.2020.1.DM uznał, że wynagrodzenie otrzymane przez wykonawcę na mocy wyroku sądowego za dodatkowe prace budowlane z powodu wad projektowych powinno zostać opodatkowane VAT, wskazując że:
- zasądzona przez sąd na rzecz Wnioskodawcy kwota pieniężna nie posiada cech odszkodowania za poniesioną szkodę, gdyż nie zaistniały okoliczności, które w rozumieniu Kodeksu cywilnego powodowałyby szkodę i determinowały wypłatę odszkodowania,
- należności te wynikają wprost z łączącego Wnioskodawcę i Zamawiającego stosunku zobowiązaniowego. Strony podpisały aneks do umowy, który przewidywał zmianę wynagrodzenia na skutek wykonania robót zamiennych,
- we wniosku można wskazać konkretnego beneficjenta tej usługi - Inwestora, który w związku z zaistnieniem określonych okoliczności jest zobowiązany do wypłaty orzeczonego przez sąd wynagrodzenia.
Podobna argumentacja jest także stosowana w zakresie kar umownych/odszkodowań w innych przypadkach, niż dodatkowe prace i wydaje się bardzo uznaniowa.
… a nawet przeciw
Odmienne stanowisko zajął jednak Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 20 września 2020 r., sygn. 0114-KDIP4-1.4012.322.2020.1.RMA.
Uznał on, że zwrot kosztów poniesionych przez wykonawcę (w tym prac dodatkowych) z winy inwestora, nie powinien podlegać opodatkowaniu VAT, podzielając w pełni stanowisko wnioskodawcy i jednocześnie odstępując od własnego uzasadnienia.
Z kolei wnioskodawca argumentował swoje stanowisko w następujący sposób:
- otrzymany zwrot kosztów stanowi jedynie odszkodowanie za wydłużenie terminu inwestycji z winy zamawiającego,
- zamawiający nie otrzyma od wykonawcy żadnej korzyści/przysporzenia,
- otrzymane przez niego wynagrodzenie jego konsekwencją powstania szkody z tytułu poniesienia dodatkowych nieplanowanych kosztów z winy zamawiającego.
Niestety, jak już wcześniej zaznaczono, organ nie wskazał własnego stanowiska w tej sprawie, natomiast interpretacja ta jest zdecydowanie dobrą wiadomością dla podatników i daje już konkretne wskazówki.
Niejednolite stanowisko
Jak łatwo zauważyć, stanowisko organów podatkowych nie jest jednolite. Ten sam organ , nie dużym odstępie czasu, jest w stanie wydać dwa przeciwstawne rozstrzygnięcia, co przysparza podatnikom trudności w zakresie właściwych rozliczeń kar umownych/odszkodowań z tytułu dodatkowych prac budowlanych.
Tym samym, przy rozliczeniach kary umownej/odszkodowania z ww. tytułu, należy za każdym razem szczegółowo analizować wszystkie czynniki, które mogłyby wpłynąć na obowiązek, lub jego brak, w zakresie opodatkowania takich kwot, a najlepszym rozwiązaniem wydaje się wystąpienie o interpretację indywidualną, która najskuteczniej zabezpiecza interesy podatnika.
Tomasz Kowalczyk, doradca podatkowy, Senior Manager w Enodo Advisors. Posiada wieloletnie doświadczenie z zakresu podatku od towarów i usług zdobyte podczas realizacji różnorodnych projektów dla podmiotów polskich oraz międzynarodowych korporacji. Prowadzi szkolenia z zakresu podatku VAT, jest również autorem artykułów i komentarzy z tej tematyki.
Więcej na ten temat podczas bezpłatnego webinarium "VAT a kary umowne i odszkodowania w branży budowlanej", na które serdecznie zapraszamy 10 czerwca 2021 r.