Ustawa z 19 lipca 2019 r. oprócz zmian dot. podzielonej płatności zawiera także przepisy zaprojektowane przez Ministra Finansów w projekcie nowelizacji ustawy o VAT i Ordynacji podatkowej, które mają w szczególności na celu wprowadzenia nowej, znacznie uproszczonej, matrycy stawek VAT, wprowadzenia instytucji wiążącej informacji stawkowej, "przełożenia" stosowanej obecnie w ustawie o VAT PKWiU 2008 na odpowiednie kody CN Nomenklatury Scalonej (dla towarów) lub symbole PKWiU 2015 (dla usług). 23 lipca br. tę ustawę przekazano Prezydentowi i Marszałkowi Senatu. Na dzień dzisiejszy prace legislacyjne nie są jeszcze zakończone.
Infor.pl: Czy brzmienie uchwalonej 19 lipca ustawy satysfakcjonuje Ministerstwo Finansów? Jakie istotne zmiany w porównaniu do projektu nastąpiły w ustawie?
Zbigniew Makowski: W porównaniu do złożonego do Sejmu projektu jedyną istotną zmianą są stawki VAT na niegazowane napoje bezalkoholowe (z przynajmniej 20% zawartością soku z owoców lub warzyw) – zostaną one na stawce 5% VAT. Poza tym Sejm uchwalił zmiany w zakresie matrycy stawek VAT i przepisy dot. Wiążącej Informacji stawkowej, tak jak proponowaliśmy w projekcie, z czego jesteśmy bardzo zadowoleni ale przede wszystkim zadowolony jest rynek. Jesteśmy przekonani, że wprowadzenie bardzo szerokich grup klasyfikacyjnych towarów objętych obniżonymi stawkami VAT ułatwi życie podatnikom i istotnie zmniejszy liczbę sporów i wątpliwości w tym zakresie.
Jakie najważniejsze zmiany wynikają z tej nowelizacji w zakresie stawek VAT?
Zbigniew Makowski: Jedną z kluczowych zmian to przejście (w przypadku towarów) z rozbudowanej klasyfikacji PKWiU 2008 na Nomenklaturę scaloną (ang. Combined Nomenclature, CN). PKWiU ma z punktu widzenia systemu podatkowego tą wadę, że jest klasyfikacją statystyczną i organy podatkowe nie mogą jej interpretować – muszą to robić organy statystyczne. Nomenklaturę scaloną stosują od lat organy skarbowe przy imporcie. Nomenklatura scalona jest precyzyjna, jest cały zestaw objaśnień do niej.
W przypadku usług nastąpi zmiana klasyfikacji dla potrzeb VAT z PKWiU 2008 na nowszą klasyfikację PKWiU 2015.
Pojawi się zupełnie nowa instytucja w VAT: wiążąca informacja stawkowa (WIS). Celem tej instytucji jest zapewnienie bezpieczeństwa podatnikom w zakresie ustalania stawki VAT na sprzedawane towary i usługi analogicznie do indywidualnych interpretacji podatkowych.
Polecamy: Najnowsze zmiany w VAT. Sprawdź!
Polecamy: Praktyczny przewodnik po zmianach w VAT. Sprawdź!
Proszę przybliżyć najważniejsze zmiany w stawkach VAT. Jakie najpopularniejsze towary i usługi zostaną objęte wyższymi stawkami VAT a jakie niższymi?
Zbigniew Makowski: Konstruując nową matrycę stawek VAT przyjęliśmy za cel upraszczanie systemu stawek (stąd szerokie zakresy określania towarów) z jednoczesną zasadą równania w dół (tj. do niższej stawki) w przypadku wątpliwości. Stąd zdecydowana większość zmian stawek, to zmiana z wyższej stawki VAT na niższą.
Z najbardziej popularnych towarów można tu wymienić przykładowo:
- owoce tropikalne i cytrusowe – obniżenie z 8% na 5% - stawką 5% będą objęte wszystkie owoce,
- pieczywo i ciastka – przejście z 3 różnych stawek (23%, 8% lub 5%) na 5% - tą stawką będą objęte wszystkie przetwory ze zbóż, mąki, skrobi lub mleka i pieczywa cukiernicze,
- zupy, buliony, żywność homogenizowana – obniżka z 8% na 5%,
- musztarda, przyprawa słodka papryka, niektóre przyprawy przetworzone (np. pieprz, gałka muszkatołowa, tymianek) – z 23% na 8%,
- produkty dla niemowląt i dzieci, tj. żywność przeznaczona dla niemowląt i małych dzieci, pieluszki oraz foteliki samochodowe dla dzieci – z 8% na 5%,
- artykuły higieniczne (podpaski, tampony higieniczne, pieluchy) – 8% na 5%,
- książki (w tym też mapy i nuty) dostarczanie drogą elektroniczną (e-booki) – z 23% na 5%,
- gazety, dzienniki i czasopisma dostarczanie drogą elektroniczną (e-prasa) – z 23% na 8%.
Podwyższone zostaną m.in. stawki na:
- skorupiaki, mięczaki i bezkręgowce wodne jak np. ośmiornice, homary, krewetki, ostrygi, małże, kraby oraz przetwory z nich, a także kawior - zmiana stawki z 5% na 23%, jak również dania sprzedawane w placówkach gastronomicznych, których składnikiem są ww. produkty zmiana stawki z 8% na 23%,
- lód używany do celów spożywczych i innych celów chłodniczych – zmiana stawki z 8% na 23%,
- drewno kominkowe - podwyższenie stawki z 8% na 23%,
- czasopisma specjalistyczne – podwyższenie stawki z 5% do 8% - wyższa stawka nie będzie dotyczyć drukowanych czasopism regionalnych i lokalnych, a także tych umieszczonych na dyskach i płytach oraz podobnych nośnikach, dla których zostanie stawka 5% VAT.
Od kiedy zaczną obowiązywać nowe przepisy w zakresie nowej matrycy stawek VAT? Od kiedy podatnicy będą mogli występować z wnioskami o WIS?
Zbigniew Makowski: Ustawa wchodzi co do zasady w życie 1 listopada 2019 r. aby dać podatnikom możliwość wnioskowania o WIS.
Zasadnicza część zmian dot. stawek VAT, tj. przejście na Nomenklaturę scaloną i PKWiU 2015 oraz nowe przyporządkowanie towarów i usług do stawek VAT (czyli to co nazywamy nową matrycą stawek VAT) obowiązywać zacznie 1 kwietnia 2020 roku. Wyjątkiem są obniżone stawki VAT dla e-booków (5%) i e-prasy (8%) – będą obowiązywać już od 1 listopada 2019 r.
Od 1 kwietnia 2020 r. będą formalnie wiązać organy podatkowe pierwsze wiążące informacje stawkowe, które dotyczyć mogą wyłącznie nowej matrycy stawek VAT.
Nasi Czytelnicy (nie chcąc popełnić błędu przy klasyfikowaniu swoich towarów i usług wg nowych kodów i symboli) postulują przygotowanie (lub przynajmniej autoryzowanie) przez Ministerstwo Finansów klucza powiązań PKWiU 2008 do CN 2019 (dla towarów) i klucza powiązań PKWiU 2008 do PKWiU 2015 (dla usług). Czy Ministerstwo Finansów widzi taką potrzebę i zamierza spełnić te oczekiwania podatników?
Zbigniew Makowski: Nie planujemy przygotowania przez Ministerstwo Finansów takiego klucza. Pomoce w tym zakresie udostępnia na swoich stronach internetowych Główny Urząd Statystyczny.
Proszę przybliżyć nową instytucję w systemie VAT jaką jest wiążąca informacja stawkowa (WIS)? Jaką ochronę da podatnikowi uzyskanie WIS?
Zbigniew Makowski: Analogicznie do indywidualnych interpretacji podatkowych, podatnik będzie mógł się zapytać Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej o stawkę VAT dla sprzedawanego towaru lub świadczonej usługi i uzyskać konkretną odpowiedź, tj. WIS w formie decyzji administracyjnej.
WIS określi zarówno klasyfikację opisanego we wniosku towaru (wg działu, pozycji, podpozycji lub kodu Nomenklatury scalonej (CN) albo według sekcji, działu, grupy lub klasy Polskiej Klasyfikacji Obiektów Budowlanych) albo usługi (wg działu, grupy, klasy, kategorii, podkategorii lub pozycji PKWiU 2015), jak również stawkę podatku właściwą dla tego towaru albo usługi.
WIS jest wydawana na wniosek:
1) podatnika posiadającego numer identyfikacji podatkowej;
2) podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1, dokonującego lub zamierzającego dokonywać dostawy towarów, importu towarów, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów albo świadczenia usług;
3) zamawiającego w rozumieniu Prawa zamówień publicznych– w zakresie mającym wpływ na sposób obliczenia ceny w związku z udzielanym zamówieniem publicznym.
Opłata za wniosek o wydanie WIS wynosi 40 zł (a więc tyle ile w przypadku interpretacji podatkowych). Jeżeli przedmiotem wniosku o WIS są towary lub usługi, które w ocenie wnioskodawcy razem składają się na jedną czynność podlegającą opodatkowaniu, to opłata wynosi 40 zł za każdy wymieniony we wniosku towar i usługę. Ponadto Wnioskodawca może zostać zobowiązany do uiszczenia opłaty z tytułu przeprowadzonych badań lub analiz, w przypadku gdy rozpatrzenie wniosku o wydanie WIS wymaga przeprowadzenia badania lub analizy.
WIS będzie wiązała organy podatkowe wobec podmiotów, dla których zostanie wydana.
Co więcej WIS będzie chronić także inne podmioty, które nie wnioskowały o WIS, a sprzedają ten sam towar lub usługę. Jeżeli przykładowo sprzedawca uzyskał WIS dla towaru np. na stawkę 8%, to również kolejni nabywcy (mimo, że nie uzyskali WIS) mogą spokojnie zastosować przy dalszej odsprzedaży tego towaru stawkę 8%, bo chroni ich WIS wydany dla tego pierwszego sprzedawcy.
Każda WIS będzie publikowana w Biuletynie Informacji Publicznej Krajowej Informacji Skarbowej. Wszyscy zainteresowani będą mogli posługiwać się opublikowanymi WIS.
Polecamy: Biuletyn VAT
Polecamy: VAT 2019. Komentarz
A może zamiast nawet uproszczonej matrycy wielu stawek wystarczy jedna stawka VAT na wszystkie towary i usługi? Wielu ekspertów uważa, że takie rozwiązanie uprościłoby istotnie życie podatników VAT. Czy Ministerstwo Finansów analizowało skutki wprowadzenia jednolitej stawki VAT?
Zbigniew Makowski: Ministerstwo Finansów nie prowadzi obecnie żadnych prac analitycznych nad wprowadzeniem jednej jednolitej stawki VAT.
Co z samymi stawkami VAT? Czy zdaniem MF istnieje możliwość obniżenia stawek w perspektywie najbliższych lat?
Zbigniew Makowski: Ministerstwo Finansów na pewno nie ma planów podwyższenia stawek VAT, natomiast jest możliwy powrót do stawek 22% i 7% być może już od 2022 roku, jeżeli zaistnieją wskazane w art. 146aa ustawy o VAT parametry makroekonomiczne. Zostało to potwierdzone w najnowszej Aktualizacji Programu Konwergencji.
Dziękuję uprzejmie za rozmowę.
Pytania zadawał Paweł Huczko, redaktor portalu infor.pl.