Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 1 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.) do prowadzenia ksiąg rachunkowych są zobowiązane także spółki kapitałowe w organizacji. Pamiętajmy, że takie spółki mogą we własnym imieniu nabywać prawa, w tym własność nieruchomości i inne prawa rzeczowe, zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywane. Tak stanowi art. 11 par. 1 ustawy z 15 września 2000 r. – Kodeks spółek handlowych (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 1030 ze zm.; dalej: k.s.h.). Za zobowiązania spółki kapitałowej w organizacji odpowiadają solidarnie spółka i osoby, które działały w jej imieniu. Taka spółka powstaje już z chwilą zawarcia umowy spółki z o.o. (art. 161 par. 1 k.s.h.). Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o rachunkowości księgi rachunkowe otwiera się na dzień rozpoczęcia działalności, w ciągu 15 dni od zaistnienia pierwszego zdarzenia. Za dzień rozpoczęcia działalności należy uznać dzień przeprowadzenia operacji gospodarczej wywołującej skutki w sytuacji finansowej czy majątkowej jednostki. W przypadku tej spółki takim zdarzeniem będzie wpłata pieniędzy lub przeniesienie prawa własności samochodu na spółkę, lub samo zawarcie umowy, w zależności od tego, co miało miejsce jako pierwsze. Na ten dzień należy otworzyć księgi i rozpocząć ujmowanie operacji gospodarczych, których stroną jest spółka z o.o. w organizacji.
Odpowiedzialność nowych członków zarządu w spółce z o.o.
W praktyce pierwszym zdarzeniem wywołującym skutki o charakterze majątkowym i finansowym może być np.:
● zawarcie umowy spółki,
● poniesienie kosztów założenia rachunku bankowego,
● wniesienie przez wspólników wkładów w formie pieniężnej i niepieniężnej,
● poniesienie kosztów wykonania pieczątek,
● zakup sprzętu i materiałów biurowych,
● opłaty związane z rejestracją spółki.
Wszelkie nakłady związane z zawarciem umowy spółki, takie jak np. koszty aktu notarialnego, koszty obsługi prawnej, podatek od czynności cywilnoprawnych, dotyczą czynności sprzed okresu istnienia spółki z o.o. Te wydatki są ponoszone przez założycieli spółki (tj. udziałowców). Stanowią one u nich wydatki poniesione na objęcie udziałów w spółce. Generalnie nie ujmuje się ich w księgach rachunkowych spółki z o.o. w organizacji, chyba że wspólnicy w umowie spółki zdecydowali, iż spółka poniesie koszty jej zawiązania. Taki zapis może zostać ujęty w akcie notarialnym. Wówczas nakłady związane z zawiązaniem spółki będą podlegały ujęciu w księgach rachunkowych spółki z o.o. w organizacji. Będą one najczęściej ujmowane:
● strona Wn konta Podatki i opłaty,
● strona Ma konta Kasa lub konta Rachunek bieżący.
Jak ująć w księgach rachunkowych zakup pakietów medycznych
Natomiast nakłady poniesione na zakupy artykułów niezbędnych do prowadzenia spraw spółki, np. materiałów biurowych, pieczątek, założenia rachunku bankowego, najem lokalu, są już operacjami związanymi z funkcjonowaniem spółki z o.o. w organizacji, zatem powinny być ujęte w jej księgach rachunkowych.
Warto też zaznaczyć, że przepisy kodeksu spółek handlowych ani ustawy o rachunkowości nie przewidują obowiązku zamykania ksiąg rachunkowych spółki kapitałowej w organizacji z chwilą jej zarejestrowania i otwierania ksiąg właściwej spółki. Prowadzenie ksiąg rachunkowych spółki w organizacji powinno być kontynuowane przez zarejestrowaną spółkę. Rejestracja jednostki w Krajowym Rejestrze Sądowym to jedynie nadanie bytu prawnego jednostce już działającej w obrocie gospodarczym, na co wskazuje art. 11 par. 1 k.s.h. przyznający spółce kapitałowej w organizacji istotne cechy osobowości prawnej. ©?
dr Katarzyna Trzpioła
Katedra Finansów i Rachunkowości UW
Podstawa prawna:
- Ustawa z 29 września 1994 r. o rachunkowości (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 330 ze zm.).