Sposób prowadzenia ksiąg rachunkowych
Zgodnie z przepisami zawartymi w ustawie o rachunkowości księgi rachunkowe powinny być prowadzone rzetelnie, bezbłędnie, sprawdzalnie i bieżąco. Warto dokładnie określić co należy rozumieć przez wskazane przez ustawodawcę sposoby prowadzenia ksiąg.
Nierzetelność oznacza stan, w którym księgi rachunkowe są prowadzone w sposób niezgodny z rzeczywistością.
Za to księgi prowadzone w sposób bezbłędny są to takie księgi w których wprowadzono kompletnie i poprawnie wszystkie zakwalifikowane do zaksięgowania w danym miesiącu dowody księgowe, zapewniono ciągłość zapisów oraz bezbłędność działania stosowanych procedur obliczeniowych.
Polecamy: Instrukcje księgowego. 53 praktyczne procedury (książka)
Księgi rachunkowe uważa się za sprawdzalne, jeżeli umożliwiają stwierdzenie poprawności dokonanych w nich zapisów, stanów (sald) oraz działania stosowanych procedur obliczeniowych, a w szczególności:
1) udokumentowanie zapisów pozwala na identyfikację dowodów i sposobu ich zapisania w księgach rachunkowych na wszystkich etapach przetwarzania danych;
2) zapisy uporządkowane są chronologicznie i systematycznie według kryteriów klasyfikacyjnych umożliwiających sporządzenie obowiązujących jednostkę sprawozdań finansowych i innych, sprawozdań, w tym deklaracji podatkowych oraz dokonanie rozliczeń finansowych;
3) w przypadku prowadzenia ksiąg rachunkowych przy użyciu komputera zapewniona jest kontrola kompletności zbiorów systemu rachunkowości oraz parametrów przetwarzania danych;
4) zapewniony jest dostęp do zbiorów danych pozwalających, bez względu na stosowaną technikę, na uzyskanie w dowolnym czasie i za dowolnie wybrany okres sprawozdawczy jasnych i zrozumiałych informacji o treści zapisów dokonanych w księgach rachunkowych.
Księgi rachunkowe mogą być uznane za bieżące, jeżeli pochodzące z nich informacje umożliwiają sporządzenie w terminie obowiązujących jednostkę sprawozdań finansowych i innych, sprawozdań, w tym deklaracji podatkowych oraz dokonanie rozliczeń finansowych oraz ujęcie wpłat i wypłat gotówką, czekami i wekslami obcymi oraz obrotu detalicznego i gastronomii następuje w tym samym dniu, w którym zostały dokonane.
Jakie sankcje grożą za niezastosowanie się do powyższych dyspozycji?
Ustawodawca nakłada sankcję na podmiot prowadzący nierzetelnie księgi rachunkowe w art. 61 Kodeksu karnego skarbowego.
Taki podmiot podlega karze grzywny do 240 stawek dziennych, zaś w przypadku mniejszej wagi podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.
Warto również zaznaczyć, iż sąd wymierzając karę grzywny określa liczbę stawek oraz wysokość jednej stawki dziennej, najniższa liczba stawek wynosi 10, najwyższa – 720. Ustalając taką stawkę sąd bierze pod uwagę dochody sprawcy, jego warunki osobiste, rodzinne, stosunki majątkowe i możliwości zarobkowe.