SLIM VAT 3 od 2023 roku - najważniejsze zmiany

SLIM VAT 1 i 2

Pakiet SLIM VAT 1 był wprowadzony od stycznia 2021 roku ustawą z 27 listopada 2020 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw [Dz. U. z 2020 r. poz. 2419], pakiet SLIM VAT 2 wprowadziła do polskiego systemu podatkowego od października 2021 r. ustawa z dnia 11 sierpnia 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy - Prawo bankowe [Dz. U. z 2021 r. poz. 1626].

Dodatkowe rozwiązania z pakietu Slim VAT 2 w zakresie uproszczenia fakturowania wprowadziła ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw [Dz. U. z 2021 poz. 2076], regulująca zasady funkcjonowania Krajowego Systemu e-Faktur (tzw. KSeF). Celem dokonanej tą ustawą nowelizacji było także dalsze uproszczenie rozliczania podatku od towarów i usług, dotyczące modyfikacji zasad wystawiania faktur korygujących, w tym zmniejszenie liczby elementów takiej faktury, a także faktur zaliczkowych oraz fakultatywnego stosowania duplikatów faktur.

SLIM VAT 3 - najważniejsze zmiany

4 sierpnia 2022 r. Minister Finansów przygotował projekt nowelizacji ustawy o VAT (i kilku innych ustaw) zwany w przekazach informacyjnych resortu finansów: SLIM VAT 3. Ma to być w założeniu kolejna modyfikacja przepisów dot. podatku VAT w celu upraszczania i ułatwiania stosowania przepisów ustawy o VAT, w tym także w oparciu o postulaty zgłaszane przez podatników.

Co się zmieni w VAT od 2023 roku?

SLIM VAT 3. Zmiany w ustawie o VAT:

• podwyższenie limitu sprzedaży małego podatnika do 2 000 000 euro,
• doprecyzowanie zasad stosowania kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących w przypadku gdy faktura została wystawiona w walucie obcej,
• doprecyzowanie okresu, za który deklarowana jest WDT, w przypadku gdy podatnik otrzymuje dokumenty potwierdzające WDT po okresie 3 miesięcy (moment powstania obowiązku podatkowego zamiast momentu dostawy),
• konsolidacja wydawania wiążących informacji - wiążące informacje stawkowe (WIS), wiążące informacje akcyzowe (WIA), wiążące informacje taryfowe (WIT) oraz wiążące informacje o pochodzeniu (WIP) - poprzez wyznaczenie dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej - jako organu właściwego do wydawania WIT, WIP i WIA w ramach I instancji oraz rozpatrywania spraw odwoławczych w ramach II instancji (obecnie WIS są wydawane przez dyrektora KIS, WIA –  przez dyrektora Izby Administracji Skarbowej we Wrocławiu, a WIT oraz WIP – przez dyrektora Izby Administracji Skarbowej w Warszawie, a organem odwoławczym w zakresie WIS jest dyrektor KIS, w zakresie WIA – dyrektor IAS w Warszawie, natomiast w zakresie WIT i WIP – Szef Krajowej Administracji Skarbowej) – zapewni to przedsiębiorcom uzyskanie wiążących informacji za pośrednictwem tego samego organu oraz zapewnienia jednolitości ww. wiążących informacji w skali kraju;
• ujednolicenie systemu podatkowego w obszarze dotyczącym wydawania WIS i WIA - przy uwzględnieniu tych aspektów, które są specyficzne dla poszczególnych rodzajów instrumentów, co przyczyni się do uproszczenia zasad i usprawnienia procesu ich wydawania,
• rozszerzenie zwolnienia od VAT usług zarządzania funduszami inwestycyjnymi na fundusze inwestycyjne z siedzibą w innych państwach członkowskich UE,
• wprowadzenie możliwości odstąpienia przed upływem 3 lat samochodu osobowego lub innego pojazdu zaimportowanego uprzednio ze zwolnieniem od VAT przez uprawnionego członka personelu dyplomatycznego obcych placówek dyplomatycznych i organizacji międzynarodowych, w sytuacji gdy będzie to uzasadnione okolicznościami związanymi z ważnym interesem służby, dotyczącymi przesiedlenia uprawnionego członka personelu dyplomatycznego w celu podjęcia pracy w innym państwie,
• rezygnacja z formalnego wymogu posiadania faktury dotyczącej WNT przy odliczaniu podatku naliczonego z tego tytułu,
• liberalizacja warunków szybszego zwrotu VAT dla tzw. podatników bezgotówkowych oraz wzmocnienie ram proceduralnych tego zwrotu,
• likwidacja obowiązku uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu proporcji do odliczenia podatku naliczonego w przypadku podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym nie osiągnęli obrotów, lub u których obrót ten w poprzednim roku podatkowym był niższy niż 30 000 zł, i w to miejsce wprowadzenia wymogu zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji,
• likwidacja obowiązku uzgadniania z naczelnikiem urzędu skarbowego w formie protokołu prognozy w celu obliczenia kwoty podatku naliczonego w przypadku podatników obowiązanych do stosowania tzw. prewspółczynnika, którzy rozpoczynają  w danym roku wykonywanie działalności, i w to miejsce wprowadzenie wymogu zawiadomienia naczelnika urzędu skarbowego o przyjętych danych wyliczonych szacunkowo,
• zwiększenie kwoty pozwalającej na uznanie, że proporcja określona przez podatnika wynosi 100%, w sytuacji gdy proporcja ta przekroczyła u niego 98%, z obecnych 500 zł do 10 000 zł,
• wprowadzenie opcji rezygnacji z dokonania korekty, jeżeli różnica pomiędzy proporcją wstępną a ostateczną nie przekracza 2 punktów procentowych oraz w przypadku gdy proporcja ostateczna jest mniejsza niż proporcja wstępna, a podatek naliczony niepodlegający odliczeniu wynikający z różnicy między tymi proporcjami oraz tzw. korekty wieloletniej nie przekracza 10 000 zł,
• wprowadzenie możliwości rezygnacji z obowiązku wystawienia faktury zaliczkowej i ograniczenia się do wystawienia faktury rozliczeniowej, w której uwzględni się całość dokonanej dostawy towarów lub świadczenia usług (łącznie z kwotą otrzymanej zaliczki lub zaliczek), w przypadku gdy obowiązek podatkowy z tytułu otrzymania zaliczki i dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług powstaje w tym samym okresie rozliczeniowym (miesiącu/kwartale),
• wprowadzenie nowej, dodatkowej możliwości uwolnienia się od odpowiedzialności solidarnej w sytuacji zmiany faktora,
• wprowadzenie możliwości rezygnacji z obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych wystawianych przy zastosowaniu kas rejestrujących przez podatników prowadzących ewidencję sprzedaży przy ich zastosowaniu,
• doprecyzowanie zasad dokonywania korekt podatku należnego od dostawy towarów dokonanej dla podróżnego,
• wprowadzenie przepisów stanowiących podstawę do określenia wzorów elektronicznych deklaracji korygujących, które będą składane poza systemem OSS i IOSS bezpośrednio do Łódzkiego Urzędu Skarbowego.

Omawiany projekt nowelizacji ma także zrealizować wyrok Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „Trybunał”) w sprawie C-935/19. Trybunał w powołanym wyroku uznał, że przepisy prawa unijnego stoją na przeszkodzie stosowaniu obowiązujących w Polsce rozwiązań w zakresie 20% sankcji. Trybunał stwierdził, że tryb stosowania sankcji wykracza poza to, co jest niezbędne do realizacji celów polegających na zapewnieniu prawidłowego poboru podatku i zapobieganiu oszustwom podatkowym, gdyż sankcja VAT jest stosowana automatycznie, a przepisy nie dają organom podatkowym możliwości zindywidualizowania nałożonej sankcji (dostosowania do okoliczności danej sprawy). Niezbędna jest w tym zakresie zmiana przepisów polegająca na umożliwieniu organom podatkowym ustalania sankcji VAT w sposób zindywidualizowany uwzględniający konkretne okoliczności danej sprawy.

SLIM VAT 3. Zmiany w ustawie o postępowaniu egzekucyjnym w administracji:

- rozszerzenie katalogu dokumentów stanowiących podstawę egzekucji administracyjnej o korekty deklaracji składane poza procedurami szczególnym w Polsce jako państwie członkowskim konsumpcji,

- wyłączenie obowiązku zamieszczania w ww. korektach deklaracji pouczenia o tym, że stanowią one podstawę do wystawienia tytułu wykonawczego oraz obowiązku przesyłania upomnień poprzedzających wszczęcie egzekucji administracyjnej do należności pieniężnych z tytułu podatku od towarów i usług rozliczanego na podstawie korekty deklaracji składanej poza procedurą szczególną bezpośrednio w Polsce,

- wprowadzenie zasady przeliczania należności pieniężnej wynikającej z korekty deklaracji na walutę polską (w złotych).

SLIM VAT 3. Zmiany w ustawie Prawo bankowe:

- umożliwienie przekazywania środków z rachunku VAT na rachunek VAT przedstawiciela Grupy VAT celem zapłaty do urzędu skarbowego należnych podatków,

- rozszerzenie możliwości przeznaczenia środków zgromadzonych na rachunku VAT na kolejne podatki oraz opłaty (podatek od wydobycia niektórych kopalin, podatek od sprzedaży detalicznej, opłata od środków spożywczych /tzw. podatek cukrowy/, zryczałtowany podatek od wartości sprzedanej produkcji /tzw. podatek od produkcji okrętowej/, opłata za zezwolenie na obrót hurtowy w kraju napojami alkoholowymi oraz za zezwolenie na wyprzedaż posiadanych zapasów napojów alkoholowych, dla przedsiębiorcy zaopatrującego przedsiębiorcę posiadającego zezwolenie na sprzedaż detaliczną napojów alkoholowych przeznaczonych do spożycia poza miejscem sprzedaży w napoje alkoholowe w opakowaniach jednostkowych o ilości nominalnej napoju nieprzekraczającej 300 ml/ tzw. opłata od „małpek”/ oraz podatek tonażowy).

SLIM VAT 3. Zmiany w ustawie Ordynacja podatkowa:

• dostosowanie zakresu kompetencji dyrektora KIS i szefa KAS do procesu konsolidacji wiążących informacji.

SLIM VAT 3. Zmiany w ustawie Prawo celne:

• wprowadzenie krajowych regulacji dotyczących miejsc uznanych i wyznaczonych (wykorzystywanych zarówno przedstawianiu towarów wprowadzanych na obszar UE, jak i przedstawianych do wywozu),
• wprowadzenie możliwości odstąpienia przed upływem 3 lat samochodu osobowego lub innego pojazdu przywiezionego uprzednio ze zwolnienia z należności celnych przywozowych przez uprawniony personel dyplomatyczny w sytuacji, gdy będzie to uzasadnione okolicznościami związanymi z ważnym interesem służby dyplomatycznej dotyczącym przesiedlenia uprawnionego członka personelu w celu podjęcia pracy w innym państwie i wiążą się ze zmianą zaproponowaną w ustawie o podatku od towarów i usług (art. 80 ustawy o VAT),
•  dostosowanie kompetencji dyrektora KIS w związku z procesem konsolidacji wiążących informacji.

SLIM VAT 3. Zmiany w ustawie o podatku akcyzowym:

• konsolidacja wydawania wiążących informacji - wiążące informacje stawkowe (WIS), wiążące informacje akcyzowe (WIA), wiążące informacje taryfowe (WIT) oraz wiążące informacje o pochodzeniu (WIP) - poprzez wyznaczenie dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej - jako organu właściwego do wydawania WIT, WIP i WIA w ramach I instancji oraz rozpatrywania spraw odwoławczych w ramach II instancji - zapewni to przedsiębiorcom uzyskanie wiążących informacji za pośrednictwem tego samego organu oraz zapewnienia jednolitości ww. wiążących informacji w skali kraju;
• ujednolicenie systemu podatkowego w obszarze dotyczącym wydawania WIS i WIA - przy uwzględnieniu tych aspektów, które są specyficzne dla poszczególnych rodzajów instrumentów, co przyczyni się do uproszczenia zasad i usprawnienia procesu ich wydawania.

SLIM VAT 3. Zmiany w ustawie o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw:

• dostosowania art. 90 ust. 10d i ust. 10f ustawy o VAT wchodzących w życie od 1 stycznia 2023 r. do zmian projektowanych w art. 90 ust. 8 tej ustawy związanych z zastąpieniem wymogu uzgadniania prognozy proporcji i sporządzania protokołu przez naczelnika urzędu skarbowego, zawiadomieniem naczelnika urzędu skarbowego o przyjętej proporcji. Konsekwencją zmiany w art. 90 ust. 8 ustawy o VAT jest potrzeba odpowiedniego dostosowania ust. 10d i ust. 10f dla przypadków związanych z funkcjonowaniem grupy VAT.

SLIM VAT 3 - od kiedy?

Omawiany projekt przewiduje, że projektowana ustawa co do zasady wejdzie w życie 1 stycznia 2023 r.

Wyjątek stanowią zmiany dotyczące realizacji wyroku TSUE w zakresie sankcji (art. 1 pkt 25 i 26 oraz art. 13 projektowanej ustawy) oraz dotyczące systemu Tax Free (art. 1 pkt 27 i art. 14 projektu), których wejście w życie proponuje się, by nastąpiło z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Przesunięty o 3 miesiące został również termin wejścia w życie przepisów wprowadzających zmiany w zakresie konsolidacji i ujednolicenia wiążących informacji stawkowych (art. 1 pkt 5-12, art. 4, art. 5 pkt 3 i pkt 4 lit. b i c, art. 6, art. 8-10, art. 17, art. 19 i art. 20 projektowanej ustawy), które wchodzą w życie z dniem 1 kwietnia 2023 r.

SLIM VAT 3 - projekt ustawy

Zobacz projekt ustawy SLIM VAT 3: Projekt (z 4 sierpnia 2022 r.) ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (UD411).