Od dnia 1 stycznia 2017 r. w ramach Ogólnego Systemu Preferencji (GSP) został uruchomiony System zarejestrowanych eksporterów (REX). Żadne zmiany w zakresie zasad ustalania pochodzenia towarów nie uległy jednak zmianom; zmieniła się jedynie metoda ich dokumentowania.
Czym jest system REX?
System REX, tj. zarejestrowanych eksporterów jest systemem dokumentowania pochodzenia towarów za pomocą oświadczeń o pochodzeniu towaru, które mogą być sporządzanych przez eksporterów i ponownych nadawców właściwie zarejestrowanych w systemie.
Podstawą do wprowadzenia systemu REX jest Rozporządzenie Wykonawcze Komisji (UE) nr 2015/2447 z dnia 24 listopada 2015 r. ustanawiające szczegółowe zasady wykonania niektórych przepisów rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 952/2013 ustanawiającego unijny kodeks celny (dalej RW), które reguluje szczegółowe informacje na temat oświadczeń o pochodzeniu towarów m.in ich formę, ważność, zastępowanie, wystawianie retrospektywne itp. (art. 92-93 i art. 99-105 RW).
Cel wprowadzenia systemu REX
Celem wprowadzenia systemu REX jest stopniowe eliminowanie stosowanych dotychczasowo dowodów pochodzenia w postaci deklaracji na fakturze oraz świadectwa na formularzu A (tzw. Form A). Polegać to ma na tym, że eksporter z tzw. kraju korzystającego GSP (tj. kraju ujętego w załączniku II do rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 978/2012, tj. m.in. Afganistan, Burundi, Kostaryka, Etiopia itp.), który zarejestrowany jest w systemie REX i posiada unijny nr REX może wystawić oświadczenie o pochodzeniu, które umożliwi skorzystanie z preferencji celnych dla towarów importowanych do UE.
Ten sam sposób ma mieć zastosowanie także przy potwierdzaniu unijnego pochodzenia towarów korzystających z preferencji taryfowych na mocy umów zawartych przez UE z krajami trzecimi. Już w lutym system ten obejmie wywóz towarów do Kanady, a następnie najprawdopodobniej do Wietnamu. Od 1 stycznia 2020 r. planowane jest ujęcie również przywozów towarów z krajów i terytoriów zamorskich.
Polecamy: Komplet żółtych książek – Podatki 2017
Kiedy rozpocznie się rejestracja dla eksporterów?
Kraje korzystające już od dnia 1 stycznia 2017 r. mogą rozpocząć rejestrację eksporterów w systemie REX. W przypadku, gdy nie są w stanie tego dokonać we wskazanym terminie, termin ten został odroczony do 1 stycznia 2018 r. lub do 1 stycznia 2019 r.
Jak informuje Ministerstwo Finansów w wydanych wytycznych dot. Systemu REX najprawdopodobniej z dniem 1 stycznia 2017 r. rejestrację do systemu REX mogą rozpocząć Indie, Laos, Kenia, Zambia, Komory oraz Gwinea Bissau (aktualizacje listy tych krajów dostępne są na stronie internetowej KE pod adresem: http://ec.europa.eu/taxation_customs/registered-exporter-system_en).
Przesyłka do 6000 EUR
Eksporterzy z krajów korzystających, które rozpoczęły proces rejestracji swoich przedsiębiorców, ale nie uzyskały jeszcze unijnego nr REX mogą potwierdzać preferencyjne pochodzenie wywożonych towarów przy pomocy oświadczeń sporządzonych jedynie dla produktów wchodzących w skład przesyłki, gdy ich całkowita wartość nie przekracza 6000 EUR. Dodatkowo w okresie 12 miesięcy licząc od dnia, w którym kraj korzystający rozpoczyna rejestrację eksporterów, jego właściwe organy są uprawnione do wystawiania świadectw pochodzenia Form A na wniosek eksporterów, którzy w chwili składania wniosku nie są jeszcze zarejestrowani w systemie REX, a wywożone przez nich towary przekraczają określony wcześniej limit. Oznacza to, że w okresie przejściowym możemy spotkać się zarówno z dokumentem Form A jak i oświadczenie o pochodzeniu do produktów importowanych do UE. Świadectwa Form A będą nadal honorowane przez organy unijne jako dowód pochodzenia, jeśli zostały wystawione przed dniem rejestracji danego eksportera, a oświadczenia o pochodzeniu – jeśli zostały sporządzone przez eksportera w dniu lub po dniu jego rejestracji.
Numery zarejestrowanych eksporterów wraz z datą rozpoczęcia ważności upoważnienia do sporządzania oświadczeń o pochodzeniu będą publikowane na ogólnodostępnej stronie internetowej Komisji Europejskiej (http://ec.europa.eu/taxation_customs/index_en.htm).
Obowiązki unijnych importerów
Importer unijny posługujący się oświadczeniem o pochodzeniu, które zostało wystawione przez zarejestrowanego eksportera z kraju GSP zobowiązany jest do sprawdzenia na ogólnodostępnej stronie internetowej następujących informacji zaraz przed wprowadzeniem towaru do obrotu:
- czy eksporter jest zarejestrowany w systemie REX, gdy całkowita wartość wchodzących w skład przesyłki produktów pochodzących przekracza 6 000 EUR
- oraz czy oświadczenie o pochodzeniu zostało sporządzone zgodnie z załącznikiem 22-07 do RW.
Dodatkowo przedsiębiorca będący importerem unijnym, który otrzyma świadectwo Form A powinien upewnić się czy nie zostało ono wystawione po dniu rejestracji eksportera. Warto zaznaczyć, że eksportera będzie można znaleźć na ww. stronie tylko wówczas, gdy wyrazi on na to zgodę. W pozostałych przypadkach sprawdzenie tej informacji będzie wymagało bezpośredniego kontaktu z samym eksporterem.
Oświadczenie o pochodzeniu towarów
W sytuacji, gdy importer zgłosi preferencyjne pochodzenie w ramach systemu GSP na podstawie oświadczenia o pochodzeniu towaru, zobowiązany jest do umieszczenia kodu dokumentu i dokonania odniesienia do oświadczenia o pochodzeniu w zgłoszeniu celnym do dopuszczenia do obrotu (dana 2/3 – pole 44 SAD). Poprzez odniesienie do oświadczenia o pochodzeniu rozumie się datę jego sporządzenia w formacie rrrrmmdd. Jeśli oświadczenie pochodzi od zarejestrowanego eksportera i gdy całkowita wartość wchodzących w skład przesyłki produktów pochodzących przekracza 6 000 EUR, zgłaszający podaje również numer zarejestrowanego eksportera (art. 102 ust.1 RW).
PRZYKŁAD 1
U165 – rrrrmmdd, C100 – INREX000001ABC00,
gdzie:
- U165 – oświadczenie o pochodzeniu sporządzone przez zarejestrowanego eksportera w
ramach GSP, w przypadku gdy całkowita wartość wchodzących w skład przesyłki produktów
pochodzących przekracza 6000 EUR,
- rrrrmmdd – data wystawienia oświadczenia o pochodzeniu,
- C100 – numer zarejestrowanego eksportera,
- INREX000001ABC00 – numer nadany zarejestrowanemu eksporterowi
PRZYKŁAD 2
U166 – rrrrmmdd
gdzie:
- U166 – oświadczenie o pochodzeniu sporządzone przez niezarejestrowanego eksportera w
ramach GSP, w przypadku gdy całkowita wartość wchodzących w skład przesyłki produktów
pochodzących nie przekracza 6000 EUR,
- rrrrmmdd– data wystawienia oświadczenia o pochodzeniu.
Wykaz wspólnotowych kodów dokumentów i pozwoleń wykorzystywanych przy wypełnianiu Pola 44 SAD został rozszerzony o kody dla oświadczeń o pochodzeniu i dla numeru zarejestrowanego eksportera (http://www.finanse.mf.gov.pl/c/document_library/get_file?uuid=cdb78bcc-dabb-47d1-a4f1-1d0527650ed6&groupId=766655). Aktualizacje dostępne są na stronie internetowej MF/Służba celna).
Podstawa prawna:
REX Wytyczne dla przedsiębiorców opublikowane przez Ministerstwo Finansów
Autor: Anna Zakrzewska
Źródło: Prawo i Logistyka