W Sejmie trwają prace legislacyjne nad projektem ustawy o użytkowaniu siedlisk w celu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. W dni 10 kwietnia br. projekt ustawy skierowany został do pierwszego czytania do Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi oraz Komisji Samorządu Terytorialnego i Polityki Regionalnej. Przyjrzyjmy się jakie konkretnie zapisy przewiduje procedowany projekt ustawy.
Ustawa określa tryb postępowania w przedmiocie rozpoczęcia używania siedliska na cele prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej. Przy czym przez siedlisko, w świetle projektu ustawy, należy rozumieć budynki mieszkalne i ich części oraz grunty pod budynkami mieszkalnymi i częściami tych budynków wchodzące w skład gospodarstwa rolnego. Natomiast w zakresie definicji pozarolniczej działalności gospodarczej projektodawca odsyła do art. 2 ustawy z dnia 02 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej.
Prowadzenie działalności gospodarczej w obrębie siedliska
Generalnie zakłada się, że rolnik w obrębie siedliska wchodzącego w skład prowadzonego przez niego gospodarstwa rolnego będzie mógł prowadzić pozarolniczą działalność gospodarczą. Działalność taka nie będzie mogła jednak skutkować utratą lub ograniczeniem wartości użytkowej gruntów (gdzie działalnością powodującą taką utratę jest w szczególności poszukiwanie, rozpoznawanie i wydobywanie kopalin ze złóż).
Ważne!
Przez rolnika należy tu rozumieć rolnika indywidualnego w rozumieniu art. 6 ustawy z dnia 11 kwietnia 2003 r. o kształtowaniu ustroju rolnego. Z kolei przez gospodarstwo rolne należy rozumieć gospodarstwo rolne w rozumieniu art. 553 Kodeksu cywilnego.
W myśl przepisów niniejszego projektu do prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej przez rolnika w obrębie siedliska nie będzie wymagane wyłączenie gruntu z produkcji rolniczej, o którym mowa w ustawie z dnia 3 lutego 1995 r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych. Obecnie bowiem, jak zauważa ustawodawca, koszty i czas postępowania w celu wyłączenia gruntów spod produkcji rolnej jest dość często przyczyną zniechęcającą rolników do podejmowania takich działań.
Rozpoczęcie działalności przez rolnika
W celu rozpoczęcie działalności gospodarczej w obrębie siedliska wymagane będzie zawiadomienie o zamiarze rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w obrębie siedliska wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego, składane u starosty właściwego ze względu na miejsce położenia gospodarstwa rolnego. W przypadku jednak, gdy do przyjęcia zawiadomienia, z uwagi na położenie nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego właściwy jest więcej niż jeden starosta, starostą właściwym do przyjęcia zawiadomienia jest ten starosta, w obrębie właściwości którego położna jest większa część nieruchomości rolnej.
Wzór i tryb składania takiego zawiadomienia zostanie określony przez ministra właściwego do spraw rolnictwa i rozwoju wsi.
Do zawiadomienia wymagane będzie dołączenie następujących dokumentów, tj.:
- wypis i wyrys z ewidencji gruntów i budynków lub w przypadku, gdy budynki i ich części wchodzące w skład siedliska nie są wykazane w ewidencji gruntów i budynków, mapę uwzględniającą budynki i ich części wchodzące w skład siedliska sporządzoną przez geodetę posiadającego uprawnienia zawodowe w dziedzinie geodezji i kartografii nadane przez Głównego Geodetę Kraju;
- dokument potwierdzający tytuł prawny do korzystania z nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego.
Zawiadomienie będzie musiało zawierać:
- oznaczenie przedmiotu podejmowanej pozarolniczej działalności gospodarczej według Polskiej Klasyfikacji Działalności;
- datę rozpoczęcia prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej.
W przypadku gdy tytułem prawnym do korzystania z nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego jest umowa dzierżawy, a zawiadamiający jest dzierżawcą nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego, do zawiadomienia dołącza się oświadczenie (w formie pisemnej) właściciela nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego o wyrażeniu zgody na zmianę przeznaczenia przedmiotu dzierżawy w zakresie zmiany przeznaczenia siedliska.
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Natomiast gdy tytułem prawnym jest umowa użytkowania wieczystego, a zawiadamiający jest użytkownikiem wieczystym nieruchomości rolnej wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego, do zawiadomienia dołącza się umowę określoną w art. 239 ust. 1 Kodeksu cywilnego. Jeżeli umowa taka nie zawiera postanowień dotyczących dopuszczenia możliwości prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w obrębie siedliska, do zawiadomienia dołącza się aneks do umowy, w którym to aneksie strony umowy użytkowania wieczystego dopuszczają możliwość prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w obrębie siedliska wchodzącego w skład przedmiotu umowy użytkowania wieczystego.
Prawa i obowiązki starosty
Starosta przyjmuje zawiadomienie pisemnie potwierdzając jego przyjęcie.
W przypadku gdy pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona w obrębie siedliska wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego może powodować utratę lub ograniczenie wartości użytkowej gruntów, starosta, w terminie 7 dni od dnia otrzymania zawiadomienia wydaje decyzję zakazującą rozpoczęcia prowadzenia takiej działalności.
Ponadto starosta prowadzi nadzór nad prowadzeniem przez rolnika w obrębie siedliska wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego pozarolniczej działalności gospodarczej. W przypadku stwierdzenia, że pozarolnicza działalność gospodarcza prowadzona w obrębie siedliska wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego może powodować utratę lub ograniczenie wartości użytkowej gruntów starosta może wydać decyzją zakazującą prowadzenia takiej działalności.
Przewidziane sankcje karne
Projekt przewiduje, że kto w obrębie siedliska wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego prowadzi pozarolniczą działalność gospodarczą mogącą powodować utratę lub ograniczenie wartości użytkowej gruntów – podlega karze grzywny do 5 000 zł.
Tej samej karze podlega ten, kto wbrew decyzji starosty zakazującej prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej w obrębie siedliska wchodzącego w skład gospodarstwa rolnego, nie zaprzestaje prowadzenia takiej działalności.
Ułatwienie w podejmowaniu działalności przez rolników
Zdaniem pomysłodawców projektu koszty i czas postępowania w celu wyłączenia gruntów spod produkcji rolnej i leśnej często zniechęcają rolników do podejmowania takich działań (działalności gospodarczej), a proponowana w projekcie uproszczona procedura mająca na celu dopuszczenie do prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej jedynie w obrębie siedliska, w celu podjęcia przez rolnika pozarolniczej działalności gospodarczej, zdecydowanie ułatwi podjęcie takiej działalności.
Wskazuje się ponadto, że jedynie częściowe dopuszczenia użytkowania nieruchomości rolnych w pozarolniczych celach nie spowoduje zagrożenia dla struktury agrarnej państwa i w dalszym ciągu pozwala na ochronę gruntów rolnych i leśnych nadal ograniczając możliwość przeznaczania ich na cele nierolnicze i nieleśne.
Projektowana ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.