Zmiany w tym zakresie zakłada ustawa w celu wprowadzenia uproszczeń dla przedsiębiorców w prawie podatkowym i gospodarczym, która została uchwalona przez Sejm w dniu 9 października br. Zawiera ona prawie 50 uproszczeń, dzięki którym w kieszeniach przedsiębiorców przez 10 lat ma zostać blisko 4 mld zł. Zmiany dotyczą przede wszystkim sektora małych i średnich przedsiębiorców, stąd też nowela nazywana jest tzw. pakietem MŚP. Nowe regulacje w przeważającej większości zaczną obowiązywać w 2019 r.
Zmiany w prawie podatkowym
Ustawa wprowadza zmiany w dwóch obszarach, tj. prawie podatkowym i prawie gospodarczym. Jeżeli chodzi o zmiany w prawie podatkowym (podatkach dochodowych), to zakłada się m.in.:
a) likwidację obowiązków, które bezpośrednio nie wpływają na rozliczenia podatkowe i dotyczą okoliczności, których ustalenie możliwe jest w oparciu o inne dokumenty posiadane przez podatnika, w tym obowiązków:
- informacyjnych m.in. o okresie zawieszenia wykonywania działalności, o prowadzeniu księgi przychodów i rozchodów,
- odrębnego powiadomienia m.in. o wyborze sposobu ustalania daty powstania przychodu w przypadku pobrania wpłat na poczet dostaw towarów i usług, o wyborze przez podatnika rozliczania różnic kursowych ustalanych w oparciu o przepisy o rachunkowości, złożeniu zawiadomienia o zamiarze prowadzenia ksiąg rachunkowych w roku następnym, o wyborze sposobu wpłacania zaliczek,
- dokumentacyjnych m.in. prowadzenia indywidualnych (imiennych) kart przychodów pracowników, ewidencji wyposażenia, ewidencji zatrudnienia,
Polecamy: Komplet podatki 2019
b) wydłużenie terminów na dokonanie wyboru sposobu i formy opodatkowania podatkiem dochodowym dochodów/ przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (co do zasady z 20 stycznia roku podatkowego do 20 dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym został osiągnięty pierwszy przychód),
c) podwyższenie progu przychodów uprawniającego do uzyskania statusu „małego podatnika” z 1,2 mln euro do 2 mln euro,
d) wprowadzenie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wartości pracy małżonka podatnika, współpracującego z tym małżonkiem – przedsiębiorcą;
e) wprowadzenie zwolnienia z podatku dochodowego kwot odszkodowań przeznaczonych na odtworzenie zniszczonego majątku;
f) zwolnienie od podatku dochodowego alternatywnych spółek inwestycyjnych (ASI) od zbycia udziałów lub akcji spółek, o ile ASI przez co najmniej 2 lata posiadała nie mniej niż 10% udziałów lub akcji w kapitale spółki.
Obok powyższych zmian w podatkach dochodowych nowela przewiduje również wprowadzenie możliwości jednorazowego rozliczenia straty podatkowej do wysokości 5 mln zł.
Rozliczenie straty przez podatników PIT
Na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych kwestie dotyczące sytuacji poniesienia przez podatnika straty ze źródła przychodów uregulowane są w art. 9 ustawy o PIT. Przepis art. 9 ust. 3 ustawy wskazuje, że podatnik może obniżyć dochód uzyskany ze źródła, z którego poniósł stratę w ciągu kolejnych pięciu lat podatkowych o kwotę tej straty, jednak w wymiarze nieprzekraczającym połowy jej wysokości w którymkolwiek roku. Oznacza to, że zgodnie z obecnymi przepisami rozliczenie straty nie może nastąpić wcześniej niż po dwóch latach, bez względu na jej wysokość.
Ustawa przyjęta przez Sejm zakłada natomiast wprowadzenie dodatkowo możliwości jednorazowego rozliczenia, w ramach rozliczenia podatku dochodowego, straty podatkowej do wysokości 5 mln zł.
Przyjrzyjmy się jak konkretnie zostały skonstruowane nowe przepisy w tym zakresie. Otóż, zgodnie z art. 7 pkt 3 ustawy zmieniającej art. 9 ust. 3 ustawy o PIT otrzymuje brzmienie:
„3. O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, podatnik może:
1) obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
2) obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.”
Zaproponowana regulacja nie likwiduje zatem dotychczasowego przepisu dotyczącego rozliczania straty podatkowej. Co oznacz, że skorzystanie z takiej formy rozliczenia będzie zależało wyłącznie od wyboru przedsiębiorcy, który nadal będzie mógł rozłożyć rozliczenie na dotychczasowych zasadach przez pięć kolejnych lat podatkowych.
Ustawodawca ocenia, że możliwość dokonania jednorazowego rozliczenia straty (w ramach limitu 5 mln zł) ułatwi szybszą poprawę sytuacji finansowej przedsiębiorcy, który z różnych przyczyn poniósł stratę (np. z powodu podjęcia ryzyka biznesowego czy też dokonania dużych nakładów inwestycyjnych). Pozwoli to na obniżenie podatku w znacznym wymiarze już w kolejnym roku podatkowym, zamiast rozbijania rozliczenia na mniejsze kwoty i rozciągania go w czasie. Zwiększy również pewność przedsiębiorców, również tych początkujących, co do „odzyskania” zainwestowanych wcześniej środków. Tym bardziej, że nie mają przecież gwarancji, że w kolejnych kilku latach podatkowych uda im się osiągnąć dochody pozwalające na pełne rozliczenie straty lub w skrajnych przypadkach – nawet, że ich przedsiębiorstwo będzie dalej trwać.
Zmiana wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.
Rozliczenie straty podatkowej na gruncie ustawy o CIT
Możliwość jednorazowego rozliczenia straty podatkowej do wysokości 5 mln zł została przyjęte również w ramach ustawy o podatku dochodowego od osób prawnych. Tutaj również skorzystanie z nowej formy rozliczenia będzie zależało wyłącznie od wyboru przedsiębiorcy, ponieważ będzie on mógł rozłożyć rozliczenie na dotychczasowych zasadach przez pięć kolejnych lat podatkowych.
Zgodnie bowiem z art. 8 pkt 2 ustawy zmieniającej w art. 7 ust. 5 ustawy o CIT otrzymuje brzmienie:
„5. O wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, podatnik może:
1) obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty, albo
2) obniżyć jednorazowo dochód uzyskany z tego źródła w jednym z najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu lat podatkowych o kwotę nieprzekraczającą 5 000 000 zł, nieodliczona kwota podlega rozliczeniu w pozostałych latach tego pięcioletniego okresu, z tym że kwota obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% wysokości tej straty.”
Nowelizacja utrzymuje zatem dotychczasowe regulacje i wprowadza alternatywną możliwość rozliczania straty podatkowej, tj. w sposób jednorazowy, do wysokości 5 mln.
Ta zmiana również wchodzi w życie z dniem 1 stycznia 2019 r.