Istotne zmiany w PIT i CIT od 2019 roku

Ustawa z dnia 23 października 2018 r. zmienia ustawę z 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1509, ze zm.; dalej: ustawa o PIT), ustawę z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2018 r. poz. 1035, ze zm.; dalej: ustawa o CIT), a także pięć innych ustaw.

Zmiany przepisów określających podatki dochodowe mają na celu zwiększenie czytelności i precyzji istniejących regulacji (przejrzystość), ułatwienie podatnikom realizacji obowiązków podatkowych (prostota), sprawiedliwe traktowanie podatników (przyjazność).

Polecamy: Komplet podatki 2019

Najważniejsze zmiany w ustawie o PIT

1. możliwość łącznego opodatkowania dochodów małżonków oraz preferencyjnego opodatkowania dochodów osób samotnie wychowujących dzieci również wtedy, gdy złożenie zeznania rocznego nastąpi po terminie, tzn. po 30 kwietnia;
2. uwzględnienie przez spadkobiercę okresu posiadania nieruchomości lub praw majątkowych (ust. 1 pkt 8 lit. a-c) przez spadkodawcę – dla obliczenia 5-letniego okresu warunkującego możliwość nieopodatkowania dochodów z ich zbycia;
3. uwzględnienie roku nabycia lub wybudowania nieruchomości oraz roku nabycia innych praw majątkowych do majątku wspólnego małżonków – dla obliczenia 5-letniego okresu warunkującego możliwość nieopodatkowania dochodów z ich zbycia po ustaniu wspólności majątkowej małżeńskiej;
4.  zwolnienie z opodatkowania przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia nieruchomości (części lub udziału) wchodzących w skład gospodarstwa rolnego, z wyjątkiem przychodu z odpłatnego zbycia gruntów, które w związku z takim zbyciem utraciły charakter rolny;
5. wydłużenie z dwóch do trzech lat okresu, w którym dochód uzyskany z odpłatnego zbycia nieruchomości musi być przez podatnika wydatkowany na własne cele mieszkaniowe jako warunek skorzystania z tzw. ulgi mieszkaniowej;
6. ustalenie, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów (przykładowo): odpisów z tytułu zużycia samochodu osobowego, w części ustalonej od wartości samochodu przewyższającej równowartość: 225 tys. zł (było 30 tys. euro) w przypadku samochodu elektrycznego i 150 tys. zł (było zł 20 tys. euro) w przypadku pozostałych samochodów osobowych; składek na rzecz organizacji zrzeszających przedsiębiorców i pracodawców, działających na podstawie odrębnych ustaw – do wysokości łącznie nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty odpowiadającej 0,25% (było 0,15%) kwoty wynagrodzeń wypłaconych w poprzednim roku podatkowym, stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne, a jeżeli przedsiębiorca nie wypłacał tych wynagrodzeń, kwota składek zaliczana do kosztów uzyskania przychodów nie może przekroczyć kwoty 250 zł; poniesionych wydatków z tytułu kosztów używania, stanowiącego własność podatnika prowadzącego działalność gospodarczą, samochodu osobowego niebędącego składnikiem majątku oraz składek na ubezpieczenie takiego samochodu; te wydatki i składki w wysokości 20% stanowią jednak koszty uzyskania przychodu pod warunkiem, że samochód ten jest wykorzystywany również do celów związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez podatnika (zniesienie tzw. kilometrówki).

Najważniejsze zmiany w ustawie o CIT

1. uchylenie obowiązku publikowania przez podatkowe grupy kapitałowe w Monitorze Sądowym i Gospodarczym informacji o zarejestrowaniu i wykreśleniu takiej grupy;
2. poszerzenie o domy maklerskie oraz Krajowy Depozyt Papierów Wartościowych kręgu podmiotów, których przychody (z wyjątkami) zalicza się do przychodów innych niż przychody z zysków kapitałowych;
3. ustalenie kosztów, które nie są uważane za koszty uzyskania przychodów (analogiczne do zmian w ustawie o PIT);
4. ustalenie zasad zaliczania w koszty podatkowe wydatków związanych z używaniem (eksploatacją) w firmie samochodów osobowych (analogiczne do zmian w ustawie o PIT);
5. zwolnienie z podatku dochodowego dochodu z odpłatnego zbycia udziału w nieruchomości wchodzącej w skład gospodarstwa rolnego.

Stawka 9% CIT

Szczególne znaczenie ma zmiana polegająca na zastąpieniu stawki podatku CIT w wysokości 15% – stawką 9% w odniesieniu do małych podatników, a także podatników rozpoczynających prowadzenie działalności gospodarczej (ci nie muszą mieć statusu małego podatnika). Podatek będzie wynosił 9% podstawy opodatkowania od przychodów (dochodów) innych niż z zysków kapitałowych – w przypadku podatników, u których przychody osiągnięte w roku podatkowym nie przekroczyły w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1,2 mln euro (według średniego kursu euro ogłaszanego przez NBP na pierwszy dzień roboczy roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1 tys. zł).

Jednak, po pierwsze, ze stawki 9% nie skorzystają podatnicy, jeżeli w roku podatkowym, w którym podatnik został utworzony, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym, zostało do niego wniesione na poczet kapitału uprzednio prowadzone przedsiębiorstwo, zorganizowana część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 tys. euro. Po drugie, stawki 9% nie stosuje się do spółki dzielonej, podatnika, który wniósł tytułem wkładu do innego podmiotu, w tym na poczet kapitału uprzednio prowadzone przedsiębiorstwo, zorganizowaną część przedsiębiorstwa albo składniki majątku tego przedsiębiorstwa o wartości przekraczającej łącznie równowartość w złotych kwoty 10 tys. euro lub składniki majątku uzyskane przez tego podatnika w wyniku likwidacji innych podatników, jeżeli ten podatnik posiadał udziały (akcje) tych innych likwidowanych podatników – w roku podatkowym, w którym dokonano podziału albo wniesiono wkład, oraz w roku podatkowym bezpośrednio po nim następującym.

Sposób wpłacania zaliczek w odniesieniu do stawki 9% polega na tym, że podatnicy mogą płacić zaliczki przy uwzględnieniu tej stawki tylko do momentu, w którym ich przychody w roku podatkowym nie przekroczą kwoty 1,2 mln euro. Po przekroczeniu tego progu dalsze zaliczki będą obliczane przy zastosowaniu stawki 19%.

Zmiany w ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych

W ustawie z dnia 20 listopada 1998 r. o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz. U. z 2017 r. poz. 2157, ze zm.) zmiana upraszcza zasady wyboru opodatkowania przychodów z najmu (podnajmu, dzierżawy, poddzierżawy lub innych umów o podobnym charakterze). Podatnik zdecyduje o sposobie opodatkowania przychodów z najmu (według skali podatkowej lub ryczałtem), dokonując pierwszej wpłaty na podatek dochodowy. Znowelizowany przepis ustawy wprost uznaje za równoznaczną z dokonaniem wyboru opodatkowania przychodów z najmu w formie ryczałtu  pierwszą w roku podatkowym wpłatę na ryczałt od przychodów ewidencjonowanych z tego tytułu (jeśli pierwszy taki przychód podatnik osiągnie w grudniu roku podatkowego i złoży zeznanie PIT-28, oznacza to, że dokonał wyboru).

Inna zmiana polega na likwidacji obowiązku prowadzenia ewidencji przychodów przez podatnika płacącego ryczałt od najmu, jeśli wysokość przychodów nie wynika z umowy najmu zawartej w formie pisemnej, lecz z innych dowodów np. przelewu na rachunek wynajmującego.

Zmiany w PCC

W ustawie z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz. U. z 2017 r. poz. 1150) zmniejszono do 0,5% (było 2%) stawkę podatku od umów pożyczek zawieranych między osobami innymi niż zaliczane do I grupy podatkowej (w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn), zrównując ją ze stawką od pożyczek udzielanych spółkom osobowym przez wspólników. Ponadto, zwolnienie od podatku cywilnoprawnego obejmie drobne pożyczki (najczęściej udzielane na podstawie ustnej umowy), których kwota (wartość) nie przekracza 1 tys. zł. Rozwiązanie to zastąpiło dotychczasowe zwolnienie opodatkowania pożyczki do łącznej wysokości nieprzekraczającej kwoty 5 tys. zł od jednego podmiotu i 25 tys. zł od wielu podmiotów – w okresach 3 kolejnych lat kalendarzowych.