Podatek dochodowy od osób fizycznych (PIT)
Zasadą, określoną w art. 9 ust. 1 ustawy o PIT, jest to, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku. Jest też część przychodów, do których w ogóle nie stosuje się ustawy o PIT - są one wymienione w art. 2 ustawy o PIT (m.in. są to przychody z działalności rolniczej - z wyjątkiem przychodów z działów specjalnych produkcji rolnej, przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn, czy przychodów wynikających z czynności, które nie mogą być przedmiotem prawnie skutecznej umowy - czyli np. z przestępstw.
Opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych podlegają zatem wszelkie dochody osiągane przez podatnika, z wyjątkiem tych dochodów, które zostały wyraźnie wymienione w przepisach, jako zwolnione od podatku, wyłączone spoza opodatkowania PIT, bądź od których zaniechano poboru podatku.
Urzędnicy instytucji Unii Europejskiej płacą podatek od swoich dochodów wg przepisów unijnych
Zgodnie z art. 1 ww. rozporządzenia Rady (EWG, EURATOM, EWWIS) nr 260/68, podatek od dochodów, wynagrodzeń i dodatków wypłacanych przez Wspólnotę urzędnikom i innym pracownikom wymienionym w art. 13 akapit pierwszy Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich, jest ustalany i pobierany według procedury określonej w tym rozporządzeniu. A w myśl art. 2 ww. rozporządzenia, opodatkowaniu podlegają m.in. osoby podlegające regulaminowi pracowniczemu urzędników lub warunkom zatrudnienia innych pracowników Wspólnot, w tym korzystające ze świadczeń odszkodowawczych z tytułu pozbawienia stanowiska w interesie służby, z wyłączeniem jednak personelu miejscowego.
Warto też wskazać, że zgodnie z kolejnymi przepisami tego rozporządzenia podatek od dochodów urzędników i innych pracowników instytucji UE jest płatny miesięcznie od dochodów, wynagrodzeń i dodatków wypłacanych przez Wspólnoty każdej uprawnionej osobie. Ale środki pieniężne i diety, ryczałtowe bądź w dowolnej innej formie, stanowiące zwrot wydatków poniesionych w czasie pełnienia obowiązków służbowych, podlegają wyłączeniu z opodatkowania.
Odliczenia
Odliczeniu od podstawy opodatkowania podlegają zasiłki i świadczenia o charakterze rodzinnym lub społecznym takie jak:
a) zasiłki rodzinne:
- zasiłek dla osoby utrzymującej rodzinę,
- zasiłek na dziecko pozostające na utrzymaniu,
- zasiłek na cele edukacyjne,
- zasiłek z tytułu narodzin dziecka;
b) świadczenia o charakterze społecznym;
c) świadczenia odszkodowawcze z tytułu choroby zawodowej lub wypadku;
d) wszelkie inne płatności, które stanowią zasiłki rodzinne.
Dochód przed opodatkowaniem (po dokonaniu ww. odliczeń) obniża się też o 10 % z tytułu wydatków na cele służbowe i osobiste.
Dodatkowe obniżenie dochodu (w wysokości dwukrotnej kwoty zasiłku na dziecko pozostające na utrzymaniu) jest dokonywane w odniesieniu do każdego dziecka podatnika pozostającego na jego utrzymaniu, a także dla każdej osoby traktowanej jako dziecko pozostające na utrzymaniu w rozumieniu art. 2 ust. 4 załącznika VII do regulaminu pracowniczego.
Stawki podatku i kwota wolna
Podatek jest obliczany wg wieloprogowej skali podatkowej określonej w art. 4 ww. rozporządzenia (wg stawek od 8% do 45% w zależności od dochodu rocznego), z pominięciem kwot nieprzekraczających 803 franków belgijskich (kwota wolna od podatku).
Zwolnienie z podatku w polskiej ustawie o PIT
Przepis art. 21 ust. 1 pkt 46a ustawy o PIT stanowi, że zwolnione z podatku dochodowego są dochody uzyskane z instytucji Unii Europejskiej i Europejskiego Banku Inwestycyjnego, do których mają zastosowanie przepisy rozporządzenia nr 260/68 z dnia 29 lutego 1968 r. ustanawiającego warunki i procedurę stosowania podatku na rzecz Wspólnot Europejskich (Dz. Urz. WE L 056 z 04.03.1968, z późn. zm.). Wynika to z tego, że dochody te są opodatkowane wg ww. rozporządzenia i nie mogą być podwójnie opodatkowane.
Warto wskazać, że zwolnienie to ma wąski zakres i dotyczy wynagrodzenia i dodatków urzędników i innych pracowników Wspólnot oraz osób, wobec których również znajduje zastosowanie art. 13 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich, którego odpowiednikiem jest aktualnie art. 12 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Unii Europejskiej (Dz. U. z 2004 r., Nr 90, poz. 864/4, z późn. zm.). Zgodnie z art. 12 Protokołu w sprawie przywilejów i immunitetów Wspólnot Europejskich, urzędnicy i inni pracownicy Unii objęci są podatkiem na rzecz Unii od dochodów, wynagrodzeń i dodatków wypłacanych im przez Unię, na warunkach i zgodnie z procedurą określonymi przez Parlament Europejski i Radę, stanowiące w drodze rozporządzeń zgodnie ze zwykłą procedurą ustawodawczą i po konsultacji z zainteresowanymi instytucjami. Są oni zwolnieni z krajowych podatków od dochodów, wynagrodzeń i dodatków wypłacanych przez Unię.
Tak więc osoby zatrudnione w Komisji Europejskiej, Parlamencie Europejskim i innych instytucjach unijnych, które są polskimi rezydentami podatkowymi - są zwolnione z polskiego PIT w odniesieniu do dochodów uzyskanych z tych instytucji. Tych dochodów nie trzeba także wykazywać w polskim rocznym zeznaniu podatkowym. Potwierdzają to także polskie organy podatkowe, czego przykładem jest interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 2 czerwca 2021 r., sygn. 0113-KDIPT2-2.4011.281.2021.2.MP.
oprac. Paweł Huczko