Takie stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 19 maja 2017 r., sygn. 0111-KDIB2-2.4011.41.2017.1.MZ., której treść przytaczamy.
We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:
Wnioskodawca pracuje na etacie. Napisał i wydał książkę. W 2015 r. poniósł częściowo koszty jej wydania (faktury, umowa - zlecenie). Zgodnie z umową zawartą z wydawnictwem w 2015 r. Wnioskodawca poniósł koszty wydania książki w wysokości 3.500,00 zł, na co ma potwierdzenie w postaci rachunków. W 2015 r. Wnioskodawca nie sprzedał ani jednego egzemplarza książki, a w 2016 r. uzyskał przychody z jej sprzedaży w kwocie 132,38 zł, w tym egzemplarzy w wersji elektronicznej (e-book) w kwocie 17,10 zł.
W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:
- Jak Wnioskodawca powinien się rozliczyć za 2016 r.? Czy może uwzględnić koszty wydania?
- Co Wnioskodawca powinien zrobić, żeby w dochodach za 2016 r. uwzględnić przychody ze sprzedaży książki w postaci papierowej oraz czterech sztuk w postaci elektronicznej (e-book). Czy książkę w formie elektronicznej Wnioskodawca ma odliczyć osobno?
Zdaniem Wnioskodawcy, w rozliczeniu rocznym za 2016 r. zamierza uwzględnić przychód z 2016 r., na który wystawił rachunek w wysokości 132,38 zł (książka wydana drukiem oraz forma elektroniczna). Koszty wydania książki w wysokości 3.500,00 zł poniósł w 2015 r. Jest to udokumentowane w umowie wraz z rachunkiem wystawionym na taką kwotę przez wydawcę. Ponieważ w 2015 r. Wnioskodawca nie miał żadnych przychodów z tytułu wydania książki, nie mógł rozliczyć kosztów. W 2016 r. Wnioskodawca otrzymał przychód, wobec tego uznał, że może odliczyć w tym roku całe poniesione koszty.
W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest prawidłowe.
Na podstawie art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 2032 ze zm.) - opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
W myśl art. 9 ust. 2 ww. ustawy - dochodem ze źródła przychodów, jeżeli przepisy art. 24-25 oraz art. 30f nie stanowią inaczej, jest nadwyżka sumy przychodów z tego źródła nad kosztami ich uzyskania osiągnięta w roku podatkowym. Jeżeli koszty uzyskania przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą ze źródła przychodów.
Natomiast zasady rozliczania straty ze źródła przychodów przewidziane zostały w art. 9 ust. 3 ww. ustawy. Stosownie do tego przepisu o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty.
Przepis art. 9 ust. 3a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych stanowi, że - przepis ust. 3 nie ma zastosowania do strat:
- z odpłatnego zbycia rzeczy i praw majątkowych, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 8, oraz
- ze źródeł przychodów, z których dochody są wolne od podatku dochodowego.
W związku z powyższym należy stwierdzić, że strata nie jest podatkowo obojętna, bowiem ustawodawca zawarł uregulowania, zgodnie z którymi strata ze źródła przychodów może być rozliczana przez podatnika w następnych latach podatkowych z tego źródła. Strata jest nadwyżką kosztów uzyskania przychodów nad sumą przychodów i określana jest za rok podatkowy. Podstawowym warunkiem dla zaistnienia możliwości rozliczenia (odliczenia) straty podatkowej przez podatnika jest wystąpienie dochodu do opodatkowania.
Podatnik może odliczyć stratę z dochodów osiągniętych w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych. Ma również możliwość wyboru, w których latach i w jakiej wysokości dokona odliczeń, z zachowaniem warunku co do dopuszczalnej kwoty odliczenia w roku podatkowym. Brak dochodu do opodatkowania ze źródła, z którego w latach ubiegłych poniesiona była strata, w określonym roku podatkowym oznacza brak możliwości rozliczenia straty podatkowej w tej jednostce czasowej. W skrajnym przypadku, kiedy w kolejnych pięciu latach podatkowych nie wystąpi dochód, strata podatkowa może nie być w ogóle z tego źródła rozliczona.
Polecamy: Podatki 2017 - PIT, CIT, ryczałt 2017 (książka)
Zgodnie z art. 11 ust. 1 ustawy - przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.
Natomiast art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy stanowi, że jednym ze źródeł przychodu są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).
W myśl art. 18 cytowanej ustawy - za przychód z praw majątkowych uważa się w szczególności przychody z praw autorskich i praw pokrewnych w rozumieniu odrębnych przepisów, praw do projektów wynalazczych, praw do topografii układów scalonych, znaków towarowych i wzorów zdobniczych, w tym również z odpłatnego zbycia tych praw.
Odrębnymi przepisami, o których mowa w przywołanym art. 18 ww. ustawy są m.in. przepisy ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 880). Zgodnie z art. 1 ust. 1 i ust. 2 pkt 1 tej ustawy, przedmiotem prawa autorskiego jest każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia (utwór). W szczególności przedmiotem prawa autorskiego są utwory m.in. wyrażone słowem, symbolami matematycznymi, znakami graficznymi (literackie, publicystyczne, naukowe, kartograficzne oraz programy komputerowe).
Przychody z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich albo rozporządzania tymi prawami występują wówczas, gdy spełnione są dwie przesłanki. Po pierwsze, konieczne jest wystąpienie przedmiotu praw majątkowych w postaci utworu. Po drugie zaś, osiągnięty przychód musi być bezpośrednio związany z korzystaniem z określonych praw autorskich albo rozporządzaniem nimi (np. poprzez udzielenie licencji).
W tym miejscu należy jednak zauważyć, że Organ interpretacyjny nie jest upoważniony do interpretacji ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych w trybie art. 14b Ordynacji podatkowej, a tym samym do stwierdzenia, czy dana osoba (Wnioskodawca) jest twórcą w rozumieniu ww. ustawy lub czy konkretna praca stanowią prawo autorskie lub prawo pokrewne.
Zawarte w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wyliczenie praw majątkowych określonych w art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy jako odrębne źródło przychodów ma charakter otwarty, o czym świadczy użyte przez ustawodawcę sformułowanie „w szczególności”. Przyjęcie przez ustawodawcę otwartego katalogu tych przychodów pozwala na zaliczenie do tej kategorii wszystkich innych przychodów z praw majątkowych.
W związku z powyższymi wyjaśnieniami należy stwierdzić, że przychody ze sprzedaży dzieł wykonanych przez autorów, należy zaliczyć do przychodów ze źródła określonego w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, tj. do przychodów z praw majątkowych.
Z sytuacji przedstawionej we wniosku wynika, że Wnioskodawca jest pracownikiem zatrudnionym na etacie. Wnioskodawca napisał książkę, dla wydania której zawarł w 2015 r. z wydawnictwem umowę - zlecenie i poniósł w tym samym roku część kosztów tego wydania w wysokości 3.500,00 zł. Wnioskodawca dysponuje rachunkiem, potwierdzającym fakt poniesienia przez siebie ww. kosztów. Wnioskodawca wydał książkę w formie papierowej oraz w formie elektronicznej (e-book). W 2015 r. Wnioskodawca nie sprzedał żadnego egzemplarza swojej książki. Natomiast w 2016 r. Wnioskodawca uzyskał przychód ze sprzedaży tej książki w wysokości 132,38 zł, w tym przychód w kwocie 17,10 zł z tytułu sprzedaży czterech egzemplarzy książki w formie elektronicznej.
W związku z powyższym środki pieniężne uzyskane przez Wnioskodawcę ze sprzedaży książki własnego autorstwa są dla Wnioskodawcy przychodem z praw majątkowych. Konsekwencją powyższego jest zakwalifikowanie tego przychodu do źródła przychodów, o którym mowa w art. 18 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
Odnosząc się natomiast do kwestii możliwości zastosowania do uzyskanego przychodu ze sprzedaży książki kosztów uzyskania przychodu stwierdzić należy, że w myśl art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - co do zasady - kosztami uzyskania przychodów z poszczególnego źródła są wszelkie koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ww. ustawy.
Zgodnie z art. 22 ust. 9 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - koszty uzyskania przychodów z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich i artystów wykonawców z praw pokrewnych, w rozumieniu odrębnych przepisów, lub rozporządzania przez nich tymi prawami określa się w wysokości 50% uzyskanego przychodu, z zastrzeżeniem ust. 9a, z tym że koszty te oblicza się od przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz na ubezpieczenie chorobowe, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. b), których podstawę wymiaru stanowi ten przychód.
W roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, nie mogą przekroczyć ½ kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 (art. 22 ust. 9a ww. ustawy).
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Na podstawie art. 22 ust. 10 ustawy - jeżeli podatnik udowodni, że koszty uzyskania przychodów były wyższe niż wynikające z zastosowania normy procentowej określonej w ust. 9 pkt 1-4 i pkt 6, koszty uzyskania przyjmuje się w wysokości kosztów faktycznie poniesionych. Przepisy ust. 5 i ust. 5a pkt 2 stosuje się odpowiednio. Przepis ten stosuje się również, jeżeli podatnik udowodni, że w roku podatkowym łączne koszty uzyskania przychodów, o których mowa w ust. 9 pkt 1-3, były wyższe niż kwota określona w ust. 9a (art. 22 ust. 10a ustawy).
W przedmiotowej sprawie Wnioskodawca uzyskał w 2016 r. przychód ze sprzedaży napisanej przez siebie książki w wysokości 132,38 zł, który był niższy od kosztów uzyskania przychodu z tej sprzedaży, poniesionych w 2015 r. i wynoszących 3.500,00 zł. Wnioskodawca poniósł więc stratę i nie uzyskał w 2016 r. dochodu z tytułu sprzedaży ww. książki. U Wnioskodawcy nie wystąpił zatem z tego tytułu dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Jednakże z uwagi na wystąpienie w 2016 r. przychodu Wnioskodawca może rozliczyć w zeznaniu podatkowym za 2016 r. całość poniesionych przez siebie kosztów wydania książki w wysokości 3.500,00 zł. W zeznaniu tym należy wykazać cały uzyskany ze sprzedaży książek przychód (tj. zarówno ze sprzedaży egzemplarzy książki w postaci papierowej oraz w postaci elektronicznej).
W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.
Komentarz redakcji
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej odnosząc się do sytuacji podatnika, który uzyskuje przychody ze sprzedaży wykonanego przez siebie dzieła (książki), wskazał na przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, podkreślając, że strata, którą poniósł podatnik w związku z wydaniem własnej książki, nie jest podatkowo obojętna, przez co należy rozumieć, że podatnik ma możliwość rozliczenia straty z tego źródła przychodów.
Rozliczenie straty musi się jednak odbywać na zasadach określonych w art. 9 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jak wynika z tego przepisu, o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym, można obniżyć dochód uzyskany z tego źródła w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych, z tym że wysokość obniżenia w którymkolwiek z tych lat nie może przekroczyć 50% kwoty tej straty. Należy w tym miejscu podkreślić, że strata rozliczana jest wyłącznie w ramach źródła przychodów. Jeżeli więc podatnik posiada kilka źródeł zarobkowania, i z jednego z nich uzyska dochód, a z drugiego stratę, to kwot tych nie może łączyć.
Oznacza to, że podstawowym warunkiem dla zaistnienia możliwości rozliczenia straty podatkowej przez podatnika, w tym przypadku autora książki, jest wystąpienie dochodu do opodatkowania ze sprzedaży książki. Jeżeli ten warunek zostanie spełniony, podatnik może odliczyć stratę w składanym przez siebie rocznym zeznaniu podatkowym. Co istotne, podatnik w zeznaniu może uwzględnić cały uzyskany przez siebie przychód, czyli przychód ze sprzedaży egzemplarzy książki papierowej, jak również e-booków.
Przy czym, odnosząc się do powyższego warunku, brak dochodu do opodatkowania ze źródła, z którego w latach ubiegłych poniesiona była strata, w określonym roku podatkowym oznacza brak możliwości rozliczenia straty podatkowej w tej jednostce czasowej. W związku z czym może mieć miejsce sytuacja, kiedy w kolejnych pięciu latach podatkowych nie wystąpi dochód, wówczas strata podatkowa może nie być w ogóle z tego źródła rozliczona.
Jest to na pewno korzystne rozwiązanie dla twórców, zwłaszcza tych początkujących, którzy chcąc wydać swój utwór niejednokrotnie muszą ponieść część kosztów jego wydania. Powstałe z tego tytułu straty mogą bowiem odliczać w zeznaniach podatkowym, gdy pojawią się przychody z tego źródła w kolejnych latach.
oprac. Adam Kuchta