Tak, konieczność korekty powstanie wówczas, gdy czynność przekazania będzie podlegała zwolnieniu z VAT.
Na początku należy odpowiedzieć na pytanie, kiedy nieodpłatne przekazanie towarów podlega opodatkowaniu. Jest to uzależnione od tego, czy ich nabyciu przysługiwało prawo do odliczenia VAT (art. 7 ust. 2 ustawy o VAT).
Jeśli nie przysługiwało, takie przekazanie nie podlega w ogóle opodatkowaniu, nie rozlicza się tej transakcji w deklaracji VAT-7.
Nie ma również obowiązku dokonywania żadnej korekty, gdyż nie odliczono VAT.
VAT 2011 – czy nieodpłatne przekazania towarów są opodatkowane?
Nieodpłatne świadczenia w VAT po 1 kwietnia 2011 r.
Jan Kowalski zakupił samochód używany za kwotę 20 000 zł. Zakup ten został udokumentowany fakturą VAT marża. Dlatego nie odliczył VAT. Przekazując samochód, nie opodatkowuje tego przekazania.
Gdy odliczyliśmy VAT, w całości lub w części, takie przekazanie samochodu na cele osobiste będzie miało skutki w rozliczeniu VAT. Z pytania nie wynika, czy przekazanie dotyczy samochodu osobowego, czy innego pojazdu samochodowego, od którego nabycia przysługiwało firmie częściowe odliczenie VAT na podstawie art. 86 ust. 3 ustawy o VAT, czy też samochodu ciężarowego, od którego Pańska firma była uprawniona do odliczenia VAT w 100%. Rodzaj przekazanego samochodu ma decydujące znaczenie na obowiązek korekty odliczonego VAT, jeżeli przekazanie następuje w okresie 5-letniego okresu korekty. Rozważmy te dwie sytuacje odrębnie.
Przekazanie samochodu, gdy odliczyliśmy VAT w części
Jeżeli na przekazywany na własne potrzeby samochód (wycofany z działalności) firmie przysługiwało częściowe prawo do odliczenia VAT przy jego nabyciu, jego przekazanie (dostawa) również będzie korzystać ze zwolnienia z VAT na podstawie § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia w sprawie VAT.
Zgodnie z tym przepisem zwalnia się z VAT dostawę samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych dokonywaną przez podatników, którym przy ich nabyciu przysługiwało prawo do częściowego odliczenia podatku naliczonego, jeżeli te samochody i pojazdy są towarami używanymi w rozumieniu art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT. Zwolnienie ma zastosowanie zatem do dostawy samochodów osobowych i innych pojazdów samochodowych, od których przysługiwało częściowe prawo odliczenia VAT, tj.:
• w okresie od 1 maja 2004 r. do 31 sierpnia 2005 r. w wysokości 50% kwoty podatku naliczonego i nie więcej niż 5000 zł,
• w okresie od 22 sierpnia 2005 r. w wysokości 60% tej kwoty i nie więcej niż 6000 zł, a wystarczającym warunkiem zastosowania tego zwolnienia jest wyłącznie półroczny okres ich używania do prowadzonej działalności.
Ponieważ jednak od momentu jego przekazania do użytkowania a wycofania z działalności nie upłynął okres 5 lat, jest on objęty okresem korekty odliczonego przy jego nabyciu VAT. Skoro jego przekazanie korzystać będzie ze zwolnienia z VAT, a zakupiony został na potrzeby działalności opodatkowanej z prawem do odliczenia VAT, nastąpi zmiana jego przeznaczenia. Do zaistniałej sytuacji zastosowanie będzie miał art. 91 ust. 7 (w związku z art. 91 ust. 4-6) ustawy o VAT.
Przepis ten stanowi, iż korekta odliczonego podatku naliczonego obowiązuje odpowiednio, w przypadku gdy podatnik miał prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o całą kwotę podatku naliczonego od wykorzystywanego przez siebie towaru lub usługi i dokonał takiego obniżenia, albo nie miał takiego prawa, a następnie zmieniło się to prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od tego towaru lub usługi.
Ponieważ czynność przekazania na potrzeby osobiste samochodu używanego w okresie dłuższym niż pół roku i krótszym niż 5 lat podlegać będzie zwolnieniu z VAT, należy uznać, że dalsze jego wykorzystanie służyć będzie czynnościom zwolnionym z VAT (a nie czynnościom opodatkowanym). Zaistniała sytuacja zmienia prawo firmy do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego od zakupionego samochodu osobowego i na podstawie art. 91 ust. 7 ustawy o VAT rodzi obowiązek dokonania korekty pierwotnie odliczonej kwoty podatku naliczonego. Firma zachowa prawo do odliczenia kwoty podatku naliczonego tylko w części dotyczącej okresu, w którym wykorzystywała samochód do celów związanych z czynnościami opodatkowanymi.
Polecamy: Kto musi rejestrować sprzedaż kasą fiskalną?
Polecamy: Co grozi za brak kasy fiskalnej?
VAT 2011 - zmiany od 1 kwietnia
Polecamy: Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki?
Stanowisko takie potwierdzają również pisma organów skarbowych. Przykładowo: Urzędu Skarbowego w Ostrowie Wielkopolskim z 5 stycznia 2007 r. nr PP/443-1/2007, Urzędu Skarbowego Warszawa-Wawer z 23 marca 2006 r. nr US 1439/ZV/P/Pr/25/2006, Pierwszego Urzędu Skarbowego w Tarnowie z 30 września 2005 r. nr PP/443-77/2/05, Urzędu Skarbowego we Włodawie z 22 września 2005 r. nr NPV-443-13/NO 20/05.
Załóżmy, że przekazanie ma miejsce w trzecim roku od daty przekazania samochodu do użytkowania. Ponieważ samochód został zakupiony wyłącznie do działalności opodatkowanej, przy nabyciu firma odliczyła VAT w kwocie 6000 zł. Przy przekazaniu firma zastosuje zwolnienie z VAT i jednocześnie dokona korekty 3/5 odliczonej uprzednio kwoty podatku naliczonego. Kwota korekty będzie następująca: 6000 zł × 3/5 = 3600 zł. Wyliczoną kwotę firma powinna wykazać ze znakiem minus w poz. 48 deklaracji VAT-7 w rozliczeniu za miesiąc, w którym dokona przekazania.
Korekta nie byłaby konieczna, gdyby dotyczyła samochodu niewprowadzonego do środków trwałych firmy lub samochód zostałby nabyty po 1 czerwca 2005 r. za wartość nie wyższą niż 15 000 zł (nie dotyczyłby go 5-letni okres korekty).
Przekazanie samochodu ciężarowego
Korekta odliczonego VAT nie będzie konieczna, jeżeli firma wycofa z prowadzonej działalności samochód ciężarowy i przekaże go na cele osobiste. W takiej sytuacji nie nastąpi zmiana przeznaczenia samochodu, z tego względu, że czynność przekazania będzie podlegała opodatkowaniu VAT. Samochód nie spełnia w tej sytuacji przesłanek uprawniających do uznania go za towar używany w rozumieniu art. 43 ust. 1 pkt 2 w związku z art. 43 ust. 2 pkt 2 ustawy o VAT, objęty zwolnieniem z VAT.
Jego przekazanie nie może korzystać również ze zwolnienia na podstawie § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia w sprawie VAT. Skoro zatem samochód nabyty został na cele opodatkowane VAT z prawem do odliczenia VAT (w pełnej wysokości) i jego przekazanie również podlega opodatkowaniu, nie zachodzi konieczność korekty odliczonego VAT. W miejsce tej korekty firma zobowiązana jest określić kwotę VAT należnego od przekazania i rozliczyć ją w deklaracji. Za podstawę opodatkowania firma powinna przyjąć w tym przypadku cenę nabycia samochodu bez podatku (art. 29 ust. 10 ustawy).
• art. 7 ust. 2, art. 43 ust. 1 pkt 2 i ust. 2 pkt 2, art. 91 ust. 4-7 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 54, poz. 535; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 192, poz. 1382
• § 8 ust. 1 pkt 5 rozporządzenia Ministra Finansów z 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług - Dz.U. Nr 97, poz. 970; ost.zm. Dz.U. z 2007 r. Nr 249, poz. 1861
Mariusz Darecki
ekspert w zakresie VAT