Wchodząca w życie 24 października 2011 r. ustawa z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. Nr 199, poz. 1175) przynosi w szczególności:
1) zmianę zasad płatności podatków (także zaliczek na podatki), opłat (także opłaty skarbowej i opłat o których mowa w przepisach o podatkach i opłatach lokalnych) oraz niepodatkowych należności budżetu państwa oraz budżetów jednostek samorządu terytorialnego, do których ustalania lub określania uprawnione są organy podatkowe oraz
2) zmianę zasad płatności składek na ubezpieczenia społeczne,
3) nową regulację zasad funkcjonowania tzw. okienek kasowych.
Polecamy: Kto musi rejestrować sprzedaż kasą fiskalną?
Polecamy: Co grozi za brak kasy fiskalnej?
Podatki - gdzie można płacić i kiedy dotrze zapłata
Przepis art. 60 ordynacji podatkowej otrzymał od 24 października 2011 r. nowe brzmienie, zgodnie z którym:
Za termin dokonania zapłaty podatku (chodzi tu też o opłaty i niepodatkowe należności budżetowe) uważa się:
1) przy zapłacie gotówką – dzień wpłacenia kwoty podatku w:
- kasie organu podatkowego lub na rachunek tego organu w banku,
- w placówce pocztowej,
- w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej,
- w biurze usług płatniczych lub
- w instytucji płatniczej
albo dzień pobrania podatku przez płatnika lub inkasenta;
2) w obrocie bezgotówkowym – dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika lub rachunku podatnika w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w instytucji płatniczej na podstawie polecenia przelewu. (art. 60 § 1).
W przypadku polecenia przelewu z rachunku bankowego podatnika w banku lub instytucji kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika w unijnej instytucji płatniczej w rozumieniu art. 2 pkt 32 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175), niemających siedziby lub oddziału na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej za termin zapłaty podatku uważa się dzień obciążenia tego rachunku, jeżeli wpłacana kwota zostanie uznana na rachunku bankowym organu podatkowego w terminie wskazanym w art. 54 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.
W razie przekroczenia tego terminu za termin zapłaty uważa się dzień uznania kwoty na rachunku bankowym organu podatkowego. (art. 60 § 1a ordynacji podatkowej).
Zgodnie z art. 54 ustawy o usługach płatniczych dostawca (czyli np. bank, sko-k, instytucja płatnicza, czy biuro usług płatniczych) płatnika (podmiotu płacącego należność) jest obowiązany doprowadzić do uznania rachunku płatniczego dostawcy odbiorcy kwotą transakcji płatniczej zainicjowanej przez płatnika nie później niż do końca następnego dnia roboczego po otrzymaniu zlecenia. Przy czym termin ten (co do zasady) może zostać przedłużony o jeden dzień roboczy, w przypadku gdy dostawca płatnika otrzymał zlecenie płatnicze w postaci papierowej.
Jednak nie można przedłużyć tego terminu w zakresie transakcji płatniczych w całości wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w walucie polskiej, dotyczących należności, do których stosuje się przepisy:
- ustawy z 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.12)), zwanej dalej „ustawą – Ordynacja podatkowa”, oraz
- rozporządzenia Rady (EWG) nr 2913/92 z 12 października 1992 r. ustanawiającego Wspólnotowy Kodeks Celny (Dz. Urz. WE L 302 z 19.10.1992, str. 1, z późn. zm..
Czyli w przypadku należności podatkowych (chodzi tu też o opłaty i niepodatkowe należności budżetowe) i celnych - bank, sko-k, instytucja płatnicza, czy biuro usług płatniczych muszą przelać na rachunek organu podatkowego lub organu celnego należność nie później niż do końca następnego dnia roboczego po otrzymaniu zlecenia.
W razie niedotrzymania tego terminu, dostawca (np. bank, sko-k, instytucja płatnicza, czy biuro usług płatniczych) jest obowiązany do zapłacenia na rzecz Skarbu Państwa lub właściwej jednostki samorządu terytorialnego odsetek w wysokości przewidzianej dla odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych.
Do odpowiedzialności dostawcy z tytułu niedotrzymania tego terminu, stosuje się odpowiednio przepisy ustawy – Ordynacja podatkowa dotyczące odpowiedzialności podatkowej inkasenta. (art. 55 ustawy o usługach płatniczych).
Zasady te stosuje się również do wpłat dokonywanych przez płatnika lub inkasenta.
Jak wpłacić podatek przekazem lub przelewem
Przedsiębiorcy tylko przelewem – oprócz mikroprzedsiębiorców
Zgodnie z art. 61 ordynacji podatkowej zapłata podatków przez podatników prowadzących działalność gospodarczą i obowiązanych do prowadzenia księgi rachunkowej lub podatkowej księgi przychodów i rozchodów następuje w formie polecenia przelewu. Przedsiębiorcy mogą zapłacić gotówką tylko opłatę skarbową.
Ale mikroprzedsiębiorcy mogą płacić podatki w gotówce.
Zakazu płacenia podatków gotówką przez przedsiębiorców nie stosuje się:
1) do zapłaty podatków niezwiązanych z prowadzoną działalnością gospodarczą;
2) gdy zapłata podatku, zgodnie z przepisami prawa podatkowego, jest dokonywana papierami wartościowymi lub znakami akcyzy;
3) do pobierania podatków przez płatników lub inkasentów.
Zlecenia płatnicze na rzecz organów podatkowych mogą być składane również w formie dokumentu elektronicznego przy użyciu oprogramowania udostępnionego przez banki lub innego dostawcę usług płatniczych w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych, uprawnionego do przyjmowania zleceń płatniczych albo w inny sposób uzgodniony z bankiem lub innym dostawcą usług płatniczych przyjmującym zlecenie. (art. 60 § 4 ordynacji podatkowej).
Jak dotąd zlecenie płatnicze na rzecz organów podatkowych powinno zawierać dane identyfikujące wpłacającego, w tym identyfikator podatkowy, oraz powinno wskazywać tytuł wpłaty, przy czym niepodanie lub błędne podanie tych informacji stanowi podstawę do odmowy realizacji wpłaty gotówkowej lub polecenia przelewu.
Rozliczanie płatności na rzecz organów podatkowych następuje poprzez międzybankowy system rozliczeń elektronicznych w krajowej organizacji rozliczeniowej lub poprzez system elektronicznych rozrachunków międzyoddziałowych Narodowego Banku Polskiego.
Karta płatnicza ewentualnie w gminie
Rada gminy, rada powiatu oraz sejmik województwa mogą, w drodze uchwały, dopuścić zapłatę podatków, stanowiących dochody odpowiednio budżetu gminy, powiatu lub województwa, kartą płatniczą. W takim przypadku za termin dokonania zapłaty podatku uważa się dzień obciążenia rachunku bankowego podatnika, płatnika lub inkasenta lub rachunku podatnika, płatnika lub inkasenta w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub rachunku płatniczego podatnika, płatnika lub inkasenta w instytucji płatniczej (art. 61a ordynacji podatkowej).
Polecamy: Ile zapłacisz PIT przy sprzedaży domu, mieszkania lub działki?
Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - poradnik
Składki ZUS
Przepis art. 158 ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych zmienił art. 47 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. Nr 205, poz. 1585, z późn. zm.) w sposób następujący:
1) art. 47 ust. 4b otrzymuje brzmienie:
„4b. Płatnik składek jest obowiązany opłacać należności z tytułu składek, o których mowa w ust. 4, w formie bezgotówkowej w drodze obciążenia rachunku bankowego płatnika składek lub obciążenia rachunku płatniczego płatnika w instytucji płatniczej w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz. U. Nr 199, poz. 1175).”;
2) art. 47 ust. 4e otrzymuje brzmienie:
„4e. Płatnik składek będący mikroprzedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. z 2010 r. Nr 220, poz. 1447, z późn. zm.24)) może opłacać należności z tytułu składek również w formie przekazu pocztowego lub w formie przekazu pieniężnego za pośrednictwem instytucji płatniczej lub biura usług płatniczych w rozumieniu ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych.”.
Usługi płatnicze
Usługi płatnicze to działalność polegającą na:
1) przyjmowaniu wpłat gotówki i dokonywaniu wypłat gotówki z rachunku płatniczego oraz wszelkie działania niezbędne do prowadzenia rachunku;
2) wykonywaniu transakcji płatniczych, w tym transferu środków pieniężnych na rachunek płatniczy u dostawcy użytkownika lub u innego dostawcy:
a) przez wykonywanie usług polecenia zapłaty, w tym jednorazowych poleceń zapłaty,
b) przy użyciu karty płatniczej lub podobnego instrumentu płatniczego,
c) przez wykonywanie usług polecenia przelewu, w tym stałych zleceń;
3) wykonywaniu transakcji płatniczych wymienionych w pkt 2, w ciężar środków pieniężnych udostępnionych użytkownikowi z tytułu kredytu, a w przypadku instytucji płatniczej – kredytu, o którym mowa w art. 74 ust. 3;
4) wydawaniu instrumentów płatniczych;
5) zawieraniu umów z przedsiębiorcami o przyjmowanie zapłaty przy użyciu instrumentów płatniczych;
6) świadczeniu usługi przekazu pieniężnego;
7) wykonywaniu transakcji płatniczych, w przypadku których zgoda płatnika na wykonanie transakcji udzielana jest przy użyciu urządzenia telekomunikacyjnego, cyfrowego lub informatycznego, a płatność przekazywana jest jedynie pośrednikowi pomiędzy użytkownikiem zlecającym transakcję płatniczą a odbiorcą.
Instytucje płatnicze i biura usług płatniczych
Działalność w zakresie świadczenia usług płatniczych może być wykonywana wyłącznie przez dostawców usług płatniczych, zwanych w ustawie o usługach płatniczych „dostawcami”.
Dostawcami usług płatniczych mogą być wyłącznie:
1) bank krajowy w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy – Prawo bankowe;
2) oddział banku zagranicznego w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 20 ustawy – Prawo bankowe;
3) instytucja kredytowa w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 17 ustawy – Prawo bankowe i odpowiednio oddział instytucji kredytowej w rozumieniu art. 4 ust. 1 pkt 18 ustawy – Prawo bankowe;
4) instytucja pieniądza elektronicznego w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy o elektronicznych instrumentach płatniczych;
5) oddział podmiotu świadczącego w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, zgodnie z prawem tego państwa, pocztowe usługi płatnicze, uprawnionego zgodnie z prawem tego państwa do świadczenia usług płatniczych oraz Poczta Polska Spółka Akcyjna w zakresie, w jakim odrębne przepisy upoważniają ją do świadczenia usług płatniczych;
6) instytucja płatnicza;
7) Europejski Bank Centralny, Narodowy Bank Polski, zwany dalej „NBP”, oraz bank centralny innego państwa członkowskiego – gdy nie działają w charakterze władz monetarnych lub organów administracji publicznej;
8) organ administracji publicznej;
9) spółdzielcza kasa oszczędnościowo-kredytowa lub Krajowa Spółdzielcza Kasa Oszczędnościowo-Kredytowa w rozumieniu ustawy z dnia 14 grudnia 1995 r. o spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych (Dz. U. z 1996 r. Nr 1, poz. 2, z późn. zm.7)) – w zakresie, w jakim odrębne przepisy uprawniają je do świadczenia usług płatniczych;
10) biuro usług płatniczych.
Nowymi podmiotami w tym gronie są instytucja płatnicza i biuro usług płatniczych.
Instytucja płatnicza
Świadczenie usług płatniczych w charakterze krajowej instytucji płatniczej wymaga uzyskania zezwolenia Komisji Nadzoru Finansowego (KNF). Zezwolenie może być wydane osobie prawnej z siedzibą na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, na jej wniosek.
Zezwolenie na prowadzenie krajowej instytucji płatniczejmoże być wydane podmiotom posiadającym kapitał założycielski co najmniej w wysokości równowartości w walucie polskiej:
a) kwoty 125 000 euro – jeżeli wnioskodawca zamierza świadczyć wszystkie lub niektóre z usług płatniczych,
b) kwoty 50 000 euro – jeżeli wnioskodawca zamierza świadczyć jedynie usługę płatniczą, w przypadku której zgoda płatnika (podmiotu składającego zlecenie płatnicze) na wykonanie transakcji udzielana jest przy użyciu urządzenia telekomunikacyjnego, cyfrowego lub informatycznego, a płatność przekazywana jest jedynie pośrednikowi pomiędzy użytkownikiem zlecającym transakcję płatniczą a odbiorcą,
c) kwoty 20 000 euro – jeżeli wnioskodawca zamierza świadczyć jedynie usługę płatniczą przekazu pieniężnego.
Biuro usług płatniczych – tylko przekazy pieniężne
Osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niebędąca osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, może prowadzić działalność w usług przekazu pieniężnego, jako biuro usług płatniczych.
Działalność ta jest działalnością regulowaną w rozumieniu przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.
Działalność w charakterze biura usług płatniczych może być wykonywana:
- wyłącznie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
- po uzyskaniu wpisu do rejestru krajowych instytucji płatniczych i innych dostawców.
Średnia całkowitej kwoty transakcji płatniczych z poprzednich 12 miesięcy wykonanych przez biuro usług płatniczych, w tym przez agentów, za pośrednictwem których świadczy ono usługi płatnicze, nie może przekraczać kwoty 500 000 euro miesięcznie. Przy ustalaniu tej średniej, całkowitą kwotę transakcji płatniczych za dany miesiąc oblicza się przy zastosowaniu kursu średniego ogłaszanego przez NBP, obowiązującego w ostatnim dniu miesiąca poprzedzającego ten miesiąc.
Biuro usług płatniczych może prowadzić równocześnie też działalność gospodarczą inną niż świadczenie usług płatniczych.
Działalność w zakresie usług płatniczych prowadzona przez biura usług płatniczych podlega nadzorowi sprawowanemu przez KNF.
Szczegółowe zasady funkcjonowania biur usług płatniczych znajdują się w Dziale VII ustawy z 19 sierpnia 2011 r. o usługach płatniczych (Dz.U. Nr 199, poz. 1175). Tam również można znaleźć szczegółowe zasady funkcjonowania instytucji płatniczych.