Tak orzekł Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 7 marca 2017 r. (sygn. III SA/Gl 1314/16).
Sprawa dotyczyła spółki, która prowadzi działalność gospodarczą, polegającą na sprzedaży artykułów spożywczych, maszyn i urządzeń, jak również na prowadzeniu najmu tych urządzeń. W związku z tą działalnością, istnieje konieczność stałego przemieszczania się pracowników na terenie całego kraju.
Powierzenie pojazdów pracownikom do wykonywania czynności związanych z działalnością gospodarczą nastąpiło w formie umowy, w której określono, że samochód służy wyłącznie do celów służbowych, wynikających z zakresu obowiązków danego pracownika, jak również zabroniono wykorzystywania pojazdów w celach prywatnych. Równocześnie pracownicy mają obowiązek przechowania powierzonych im pojazdów w miejscu wskazanym w umowie, dbając równocześnie o powierzone mienie i ponosząc za nie odpowiedzialność materialną. Z reguły są to miejsca związane z zamieszkaniem danego pracownika.
Spółka planuje wprowadzenie możliwości krótkookresowego, komercyjnego wynajmu posiadanych samochodów. Najem będzie dokonywany na rzecz zarówno pracowników, jak również osób trzecich na zasadach rynkowych. Wynajem samochodów nie będzie wyłącznym przedmiotem działalności spółki. Przedmiotowe pojazdy w przypadku ich najmu będą nadal, także w przyszłości, wykorzystywane wyłącznie w działalności gospodarczej, związanej zarówno ze sprzedażą towarów, najmem i serwisem urządzeń, jak również z ich krótkookresowym wypożyczeniem za opłatą na rzecz pracowników i osób trzecich.
Na tym tle spółka zapytała organ podatkowy:
1) Czy planowany odpłatny wynajem pojazdów pracownikom i osobom trzecim według cennika, będący czynnością (usługą) opodatkowaną stawką podstawową i udokumentowany fakturą, będzie związany z działalnością gospodarczą pozwalającą na uznanie, iż te samochody są wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, co warunkuje pełne prawo do odliczenia podatku VAT?
2) Czy wypełnianie ewidencji przebiegu pojazdu (EPP) za czas najmu komercyjnego na podstawie dokumentacji najmu będzie spełnieniem wymogów, do uznania pojazdu jako wykorzystywanego wyłącznie do działalności gospodarczej?
Prezentując własne stanowisko spółka wskazała, że odpowiedź na pytania powinna być twierdząca, bowiem określone przez spółkę zasady używania pojazdów w sposób obiektywny potwierdzają, że są one wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej, w tym również w zakresie ich najmu komercyjnego, a stworzone mechanizmy organizacyjno-kontrolne gwarantują przestrzeganie tych zasad, eliminując tym samym możliwości prywatnego użytku tych pojazdów. W związku z tym nie istnieją żadne formalno-prawne przeszkody do uznania, że używane obecnie przez spółkę samochody są i będą wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej.
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
Polecamy: Biuletyn VAT
Organ uznał to stanowisko za nieprawidłowe.
W uzasadnieniu w szczególności zwrócił uwagę na sposób i okoliczności użytkowania pojazdów. Wskazał, że pracodawca udostępnia pracownikom samochody służbowe, m.in. z przeznaczeniem na dojazdy z pracy do miejsca zamieszkania i tym samym zaspakaja w pierwszym rzędzie potrzeby prywatne pracownika. Pracodawca nie ma obowiązku zapewnienia pracownikowi transportu z pracy i do pracy. Jeżeli jednak dobrowolnie ułatwia dotarcie z miejsca pracy do miejsca zamieszkania, poprzez przekazanie samochodu służbowego do wykorzystania w tym celu, zdaniem organu, mamy wówczas do czynienia ze świadczeniem na rzecz pracownika.
W przypadku najmu krótkookresowego mogą wystąpić różne okresy wynajmu np. będzie to wynajem na godziny, czy umowa 1 dniowa, bądź okres obejmujący kilka dni, a następnie samochód ten pomiędzy okresami najmu będzie wykorzystywany przez spółkę do innych celów związanych z działalnością np. na dojazdy do klientów. Zdaniem organu spółce będzie przysługiwało prawo do odliczenia 50% kwoty podatku naliczonego z faktur dokumentujących wydatki związane z używaniem pojazdów.
WSA w Gliwicach nie zgodził się z organem podatkowym.
Sąd powołał się na wyrok TSUE, z którego wynika, że co do zasady, zapewnienie przez pracodawcę samochodów służbowych dla pracowników w celu dojazdu z miejsca zamieszkania do miejsca pracy zaspokaja ich potrzeby prywatne, ale to zastrzeżenie nie ma zastosowania, gdy mają miejsce przeróżne okoliczności, takie jak np. trudności w znalezieniu innych odpowiednich środków transportu albo zmiana miejsca wykonywania pracy, czy też warunki wykonywania działalności gospodarczej.
Zdaniem sądu, w przedmiotowej sprawie miejsce wykonywania pracy jest różne, garażowanie samochodu w miejscu zamieszkania nie jest zaspokajaniem potrzeb pracownika związanych z dojazdem do miejsca pracy, tylko zaspokajaniem potrzeb pracodawcy związanych z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Pracodawcy przysługuje więc prawo do 100% odliczenia a VAT.
Patrycja Łukasiewicz