Samochody firmowe wynajmowane pracownikom do celów prywatnych - odliczenie VAT

Tak, w takim przypadku przysługuje Państwu prawo do odliczania 100% VAT od rat oraz pozostałych wydatków samochodowych.

Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz

Odliczenie VAT od samochodów firmowych

Pełny VAT od nabycia czy leasingu samochodów oraz od wydatków związanych z tymi samochodami można odliczać w przypadku, gdy pojazdy te są:

• wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika lub

• konstrukcyjnie przeznaczone do przewozu co najmniej 10 osób łącznie z kierowcą, jeżeli z dokumentów wydanych na podstawie przepisów o ruchu drogowym wynika takie przeznaczenie.

Pojazdy samochodowe są uznawane za wykorzystywane wyłącznie do działalności gospodarczej podatnika, jeżeli (art. 86a ust. 4 ustawy o VAT):

1) sposób wykorzystywania tych pojazdów przez podatnika, zwłaszcza określony w ustalonych przez niego zasadach ich używania, dodatkowo potwierdzony prowadzoną przez podatnika dla tych pojazdów ewidencją przebiegu pojazdu, wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub

2) konstrukcja tych pojazdów wyklucza ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą lub powoduje, że ich użycie do celów niezwiązanych z działalnością gospodarczą jest nieistotne.

Polecamy: Biuletyn VAT

W Państwa sytuacji mamy do czynienia z pierwszym przypadkiem. Dlatego są Państwo zobowiązani:

• określić zasady używania pojazdu, np. wprowadzić regulamin,

• prowadzić ewidencję przebiegu tych pojazdów oraz

• wprowadzić takie środki kontroli, które wykluczą użycie do celów prywatnych.

Jednocześnie na podstawie art. 86a ust. 5 ustawy warunku prowadzenia ewidencji przebiegu pojazdu nie stosuje się w przypadku pojazdów samochodowych przeznaczonych wyłącznie do:

• odprzedaży,

• sprzedaży, w przypadku pojazdów wytworzonych przez podatnika,

• oddania w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, dzierżawy, leasingu lub innej umowy o podobnym charakterze

– jeżeli odprzedaż, sprzedaż lub oddanie w odpłatne używanie tych pojazdów stanowi przedmiot działalności podatnika.

Analiza tych przepisów od samego początku wzbudza wątpliwości. Po pierwsze, w jaki sposób podatnik ma wykluczyć użycie samochodu do celów prywatnych. Zdaniem organów podatkowych podatnik ma wyeliminować nawet potencjalne użycie do celów prywatnych. Uznają one, że zasadniczo nie ma takiej możliwości, gdy samochód jest również wynajmowany do celów prywatnych użytkownika. W piśmie Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 29 kwietnia 2016 r. (sygn. ITPP2/4512-128/16/AJ) czytamy:

Zauważyć należy, że zarówno używanie ww. samochodu przez prezesa do wykonywania obowiązków służbowych, jak i jego wynajem samochodów stanowią niewątpliwie wykorzystywanie pojazdu do działalności gospodarczej. Jednakże aby Spółka mogła skorzystać z prawa do pełnego odliczenia podatku naliczonego związanego z jego leasingiem i kosztami eksploatacji, powinna ww. samochód np. oddawać wyłącznie w odpłatne używanie na podstawie umowy najmu, bez prawa wykorzystywania go w inny sposób. Natomiast sposób użytkowania tego samochodu, który przedstawiła Spółka, nie wykluczy możliwości wykorzystania go do celów prywatnych w czasie, gdy winien być wykorzystywany do celów służbowych. Ta sama osoba będzie bowiem użytkować samochód do celów służbowych jak i osobistych – prywatnych.

Jednak jak podkreślono w cytowanej interpretacji, kontrolę nad sposobem użytkowania daje m.in. zamontowany nadajnik GPS:

W takiej sytuacji niemożliwe będzie dokładne określenie z góry, w jakim czasie (każdego dnia) samochód będzie wykorzystywany do realizacji obowiązków na rzecz Spółki, a w związku z tym, w jakim czasie będzie podlegał wynajęciu na rzecz prezesa, tym bardziej, że brak będzie nadzoru nad sposobem używania pojazdu (np. poprzez zamontowanie nadajnika GPS).

Jak wynika z pytania, Państwa firma zamierza wprowadzić taką kontrolę w nowych samochodach. Dlatego należy uznać, że przedstawione sposoby kontroli są wystarczające, aby odliczać 100% VAT od wydatków samochodowych.

---

Ponadto w interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z 25 lipca 2016 r. (sygn. ILPP2/443-991/14/16-S/MN), wydanej w związku z wyrokiem WSA w Poznaniu z 23 lutego 2016 r. (sygn. akt I SA/Po 859/15), czytamy, że:

(...) ustawa o VAT nie określa w jaki sposób podatnik ma zapewnić w swojej firmie wyeliminowanie użytku prywatnego używanych w firmie pojazdów samochodowych dla celów pełnego odliczenia podatku naliczonego. Chodzi o stworzenie takich mechanizmów i wprowadzenie takich zasad używania pojazdów, które w możliwie największym stopniu zapewnią wykorzystanie ich wyłącznie w działalności gospodarczej podatnika.

W osądzanej sprawie spółka wskazała, że dokona tego za pomocą regulaminów, umów, zarządzeń, G.P.S., połączonych z działaniami zabezpieczającymi, kontrolnymi i nadzorczymi, dostosowanymi do specyfiki jego działalności i sposobu używania dla jego celów pojazdów. W opisie zdarzenia zapewnia, że wskazane środki obiektywnie potwierdzają, że pojazd w danym momencie jest wykorzystywany wyłącznie w działalności gospodarczej i nie ma możliwości prywatnego użytku tego pojazdu.

(...) dopóki mamy do czynienia z tzw. czynnikiem ludzkim istnieje potencjalne zagrożenie, że dany pojazd może zostać wykorzystany do celów innych niż związane z działalnością gospodarczą spółki.

(...) W opinii sądu możliwość zastosowania art. 86a ustawy o VAT nie może być jednak warunkowana istnieniem potencjalnej możliwości wykorzystania samochodu dla celów niezwiązanych z prowadzoną działalnością podatnika.

Jak z tego wynika, organy podatkowe pod wpływem korzystnych orzeczeń sądów zaczęły dopuszczać możliwość odliczeń 100% VAT, gdy samochód jest wynajmowany do celów prywatnych pracownika, jeśli jest zapewniona kontrola nad sposobem użytkowania. Jako jeden ze sposobów zarówno sądy, jak organy podatkowe wskazują nadajnik GPS.

We wspomnianym już wyroku WSA w Poznaniu uznał, że nie ma znaczenia, iż wynajem jest na cele prywatne pracownika, gdy usługa ta jest opodatkowana VAT od podstawy opodatkowania ustalonej po cenach rynkowych. W takim przypadku samochód jest wykorzystywany wyłącznie do działalności.

W pytaniu nie wspominają Państwo, w jaki sposób będą ustalane ceny wynajmu. Należy uważać, aby znacząco nie odbiegały od cen rynkowych. W takim przypadku organy podatkowe mogą uznać, że zawarta umowa najmu ma tak naprawdę na celu uzyskanie prawa do pełnego odliczenia VAT. Mogą zastosować klauzulę nadużycia VAT, którą ostatnio wprowadzono do ustawy.

Podstawa prawna:

• art. 86a ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług – j.t. Dz.U. z 2016 r. poz. 710; ost.zm. Dz.U. z 2016 r. poz. 1228

Marcin Jasiński, ekspert w zakresie VAT