Kto od 1 września 2019 r. musi rejestrować się jako czynny podatnik VAT
W art. 113 ust. 13 ustawy o VAT jest wykaz towarów i usług, których świadczenie powoduje, że podatnik nie może korzystać ze zwolnienia z VAT ze względu na wysokość sprzedaży (do 200 000 zł). Od 1 września br. wykaz ten zostanie poszerzony. To oznacza, że kolejna grupa podatników straci prawo do zwolnienia i będzie musiała obowiązkowo zarejestrować się do VAT.
Pierwsza grupa to podatnicy, którzy prowadzą sklepy internetowe i sprzedają towary wymienione w 4 grupowaniach PKWiU (zob. tabela). Ustawodawca definiuje tę sprzedaż jako sprzedaż w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, bez jednoczesnej fizycznej obecności stron, z wyłącznym wykorzystaniem jednego lub większej liczby środków porozumiewania się na odległość, do chwili zawarcia umowy włącznie.
Towary, których sprzedaż przez Internet powoduje utratę prawa do zwolnienia
|
Lp. |
Nazwa towaru w grupowaniu PKWiU |
Numer PKWiU |
Przykładowy wykaz towarów |
|
1. |
Preparaty kosmetyczne i toaletowe
|
PKWiU 20.42.1 |
- perfumy i wody toaletowe - kosmetyki do makijażu ust i oczu - kosmetyki do manicure i pedicure - pudry kosmetyczne lub toaletowe - preparaty kosmetyczne lub upiększające, preparaty do pielęgnacji skóry (włączając preparaty do opalania), gdzie indziej niesklasyfikowane - szampony, lakiery do włosów, preparaty do trwałej ondulacji lub prostowania włosów - płyny do włosów i pozostałe preparaty do pielęgnacji włosów, gdzie indziej niesklasyfikowane - preparaty do higieny zębów lub jamy ustnej (włączając pasty i proszki do przytwierdzania protez), nić dentystyczna - preparaty stosowane przed goleniem, do golenia lub po goleniu - dezodoranty osobiste i środki przeciwpotowe - preparaty do kąpieli - pozostałe wyroby kosmetyczne lub toaletowe, gdzie indziej niesklasyfikowane |
|
2. |
Komputery, wyroby elektroniczne i optyczne |
PKWiU 26 |
- elektroniczne układy scalone - komputery i pozostałe maszyny do automatycznego przetwarzania danych - części i akcesoria do komputerów i urządzeń peryferyjnych - urządzenia elektryczne dla telefonii i telegrafii; wideofony - anteny i reflektory antenowe wszelkich typów i części do nich; części do urządzeń nadawczych dla radiofonii i telewizji oraz kamer telewizyjnych - urządzenia przeciwwłamaniowe, przeciwpożarowe oraz inne tym podobne i części do tych urządzeń - odbiorniki radiowe i odbiorniki telewizyjne, nawet zawierające odbiorniki radiowe lub aparaturę do zapisu bądź odtwarzania dźwięku lub obrazu - urządzenia do zapisu i odtwarzania dźwięku i obrazu - mikrofony, głośniki, urządzenia odbiorcze dla radiotelefonii i radiotelegrafii - konsole do gier wideo (w rodzaju stosowanych z odbiornikiem telewizyjnym lub samodzielnym ekranem) i pozostałe urządzenia do gier zręcznościowych lub hazardowych z elektronicznym wyświetlaczem - instrumenty i przyrządy nawigacyjne, meteorologiczne, geofizyczne itp. - termostaty, manostaty i pozostałe przyrządy i aparatura do automatycznej regulacji lub kontroli - zegarki i zegary, z wyłączeniem ich mechanizmów i części, mechanizmy zegarkowe i zegarowe oraz ich części - urządzenia napromieniowujące, sprzęt elektromedyczny i elektroterapeutyczny - sprzęt fotograficzny i jego części oraz pozostałe instrumenty optyczne i ich części
|
|
3. |
Urządzenia elektryczne i nieelektryczne sprzętu gospodarstwa domowego |
PKWiU 27 |
- silniki elektryczne, prądnice i transformatory - aparatura rozdzielcza i sterownicza energii elektrycznej - baterie i akumulatory - kable światłowodowe - sprzęt oświetleniowy elektryczny - chłodziarki i zamrażarki; pralki; koce elektryczne; wentylatory - golarki, depilatory i maszynki do strzyżenia włosów, z własnym silnikiem elektrycznym - suszarki do włosów lub rąk, elektrotermiczne; żelazka elektryczne - podgrzewacze wody elektryczne o działaniu natychmiastowym lub zbiornikowe oraz grzałki nurnikowe - urządzenia do ogrzewania pomieszczeń i ogrzewania gleby, elektryczne - kuchenki mikrofalowe - pozostałe piece; kuchenki, płyty kuchenne, pierścienie do gotowania; ruszty do smażenia i pieczenia - sprzęt gospodarstwa domowego do gotowania i ogrzewania, nieelektryczny
|
|
4. |
Maszyny i urządzenia gdzie indziej niesklasyfikowane |
(PKWiU 28) |
- silniki - turbiny pompy - pompy |
Szczegółowy wykaz towarów znajdujących się we wskazanych grupowaniach PKWiU 2008 znajdziemy na stronie https://stat.gov.pl/Klasyfikacje/ lub w Inforlex w zakładce Pomoce dla Profesjonalistów.
Polecamy: Najnowsze zmiany w VAT. Sprawdź!
Polecamy: Praktyczny przewodnik po zmianach w VAT. Sprawdź!
Ponadto gdy towary wymienione w tabeli będą sprzedawane w sklepach stacjonarnych, podatnik nie traci prawa do zastosowania zwolnienia.
Druga grupa to podatnicy sprzedający hurtowo i detalicznie(również w sklepie internetowym) części do:
- pojazdów samochodowych (PKWiU 45.3),
- motocykli (PKWiU 45.4).
Jak czytamy w uzasadnieniu do projektu:
W przypadku obrotu częściami do pojazdów samochodowych i motocykli objęcie wyłączeniem nie tylko tzw. sprzedaży internetowej jest uzasadnione szeroką skalą oszustw również i w przypadku handlu stacjonarnego.
Powstaje pytanie, czy ze zwolnienia będą mogli korzystać np. mechanicy, którzy w ramach usługi sprzedają klientowi części. W tym przypadku należy uznać, że takie prawo będzie przysługiwało. Dostawa części samochodowych w ramach usług naprawy powinna być dla celów VAT traktowana jak składnik jednego kompleksowego świadczenia, jakim jest dokonanie naprawy. Element składowy tego świadczenia, tj. części zamienne, ma dla zleceniodawców poboczne znaczenie w świetle celu głównego. Nie można go w racjonalny sposób osiągnąć inaczej, niż przez nabycie kompleksowej usługi, mającej doprowadzić pojazd do stanu używalności.
Ponadto od 1 listopada br. płacąc za te towary trzeba bedzie obowiązkowo stosować split payment, gdy należność ogółem za fakturę przekroczy 15 000 zł.
Trzecia grupa to podatnicy świadczący usługi ściągania długów, w tym faktoringu. Oni również zostaną pozbawieni prawa do zwolnienia podmiotowego.
Nowe regulacje będą miały zastosowanie dp dostaw dokonanych od 1 września br. Jeśli do końca sierpnia została pobrana zaliczka zastosowanie znajdzie art. 41 ust. 14h w zw. z ust. 14f ustawy o VAT. Z przepisu tego wynika, że zaliczka otrzymana przed utratą zwolnienia korzysta ze zwolnienia. Opodatkowaniu podlegać będzie ewentualnie pozostała część wynagrodzenia jeśli zostanie wpłacona już we wrześniu br. Sklepy ustalając wynagrodzenie powinny wziąć to pod uwagę.
Przykład
Podatnik prowadzi sklep internetowy ze sprzętem AGD. Do końca sierpnia br. korzysta ze zwolnienia podmiotowego. Klient wpłacił 100% zaliczki 30 sierpnia br. Towar został wystały 2 września. Dostawa ta jest zwolniona z VAT.
Przykład
Podatnik prowadzi sklep internetowy ze sprzętem AGD. Do końca sierpnia br. korzysta ze zwolnienia podmiotowego. Klient wpłacił 50% zaliczki 30 sierpnia br. Pozostała część będzie zapłacona przy odbiorze. Towar został wystały 2 września. W takim przypadku zaliczka korzysta ze zwolnienia. Natomiast pozostała część zapłaty będzie opodatkowana stawką 23%.
Podatnicy, którzy tracą z dniem 1 września 2019 r. prawo do korzystania ze zwolnienia, będą musieli dopełnić nowych obowiązków. Mają oczywiście też uprawnienia.
Obowiązki i uprawnienia podatników VAT czynnych
|
Lp. |
Podatnicy VAT czynni są zobowiązani |
Podatnicy VAT czynni są uprawnieni |
|
1. |
Prowadzić ewidencję sprzedaży i zakupów obowiązkowo w formie elektronicznej |
Odliczać VAT od zakupów związanych ze sprzedażą opodatkowaną |
|
2. |
Prowadzić ewidencję sprzedaży z naliczonym VAT na kasie rejestrującej, gdy nie korzystają ze zwolnienia z tego obowiązku |
Odzyskać nieodliczony VAT, od zakupów dokonanych, gdy korzystali ze zwolnienia, jeśli nie minął jeszcze okres korekty |
|
3. |
Wysyłać JPK_VAT za każdy miesiąc |
|
|
4. |
Składać co miesiąc lub kwartał deklaracje VAT-7/VAT-7K, obowiązkowo w formie elektronicznej |
|
|
5. |
Składać co miesiąc informacje podsumowujące w formie elektronicznej, gdy wykonują transakcje objęte tym obowiązkiem |
|
|
6. |
Wystawiać faktury |
|
|
7. |
Prowadzić ewidencję przebiegu pojazdu, gdy zgłosili, że samochód będzie wykorzystywany wyłącznie do działalności |
|
Jak zarejestrować się do VAT i jaki sposób rozliczeń wybrać
Podatnik, który traci prawo do zwolnienia podmiotowego, powinien złożyć VAT-R lub jego aktualizację. Musi tego dokonać przed dniem, w którym traci prawo do zwolnienia. To oznacza, że VAT-R powinien być złożony do 31 sierpnia br., gdy od 1 września tracimy prawo do zwolnienia.
Możemy to zrobić w formie elektronicznej przez system e-deklaracje http://www.finanse.mf.gov.pl/pp/e-deklaracje/formularze/vat, ale wymagany jest kwalifikowany podpis elektroniczny.
Gdy nie mamy podpisu elektronicznego, musimy wysłać VAT-R pocztą lub złożyć we właściwym urzędzie skarbowym, tj. urzędzie właściwym ze względu na adres:
- siedziby - jeśli prowadzimy firmę jako osoba prawna (np. spółka z o.o.) lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej (np. stowarzyszenie),
- miejsca zamieszkania - jeśli prowadzimy jednoosobową działalność gospodarczą,
Zgłoszenie składamy obecnie, korzystając z 13. wersji formularza VAT-R.
Jeżeli prowadzimy działalność krócej niż 12 miesięcy, będziemy musieli składać miesięczne deklaracje VAT-7. Nie możemy wybrać kwartalnego sposobu rozliczeń. Mimo obowiązku składania miesięcznych deklaracji możemy rozliczać się kasowo. Bez względu na sposób rozliczeń mamy obowiązek składania co miesiąc JPK_VAT.
Złożenie zgłoszenia jest bezpłatne, chyba że chcemy uzyskać potwierdzenie rejestracji. Wtedy musimy wpłacić opłatę skarbową w wysokości 170 zł na konto urzędu miasta/gminy/dzielnicy, na terenie której mieści się właściwy dla nas urząd skarbowy. Ponadto w zgłoszeniu rejestracyjnym musimy zaznaczyć, czy chcemy takie potwierdzenie.
Jak odzyskać nieodliczony VAT
Utrata prawa do zwolnienia w wielu przypadkach będzie dawała prawo do korekty nieodliczonego VAT. Będzie to korzystne uprawnienie, szczególnie gdy podatnicy będą mieć zapasy niesprzedanego towaru. Prawo to wynika z art. 91 ust. 7-7d ustawy o VAT i dotyczy:
-
- środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych, gdy nie minął okres ich korekty,
- towarów handlowych, które do dnia rezygnacji ze zwolnienia nie zostały odsprzedane, lub surowców i materiałów niewykorzystanych przed powrotem do zwolnienia do czynności opodatkowanych.
Uwaga
Mimo że nie wynika to wprost z przepisów, należy na dzień rejestracji do VAT wykonać spis posiadanych towarów handlowych, surowców i materiałów, aby można było dokonać korekty odliczonego VAT. O spisie nie należy powiadamiać urzędu skarbowego.
Okres korekty dla towarów i usług wykorzystywanych w działalności
|
Lp. |
Rodzaj towarów |
Okres korekty |
Sposób obliczenia kwoty korekty za dany rok |
|
1. |
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji, których wartość początkowa przekracza 15 000 zł |
Podatnik dokonuje korekty w ciągu 5 kolejnych lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania. Roczna korekta dotyczy 1/5 kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu.
|
Kw = PN/5, gdzie:
Kw - kwota korekty, PN - kwota odliczonego VAT.
|
|
2. |
Środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne podlegające amortyzacji, których wartość początkowa nie przekracza 15 000 zł, lub niepodlegające amortyzacji oraz wyposażenie |
Podatnik dokonuje korekty, jeśli nie minęło 12 miesięcy, licząc od końca okresu rozliczeniowego, w którym wydano towary lub usługi do użytkowania.
|
Jeśli nie minął okres korekty, korygujemy cały odliczony VAT. |
|
3. |
Nieruchomości i prawa wieczystego użytkowania gruntów, które są zaliczane do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeśli ich wartość początkowa przekracza 15 000 zł |
Podatnik dokonuje korekty w ciągu 10 kolejnych lat, licząc od roku, w którym zostały oddane do użytkowania.
Roczna korekta dotyczy 1/10 kwoty podatku naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. |
Kw = PN/10, gdzie:
Kw - kwota korekty, PN - kwota odliczonego VAT.
|
Wyjątkiem są towary handlowe, surowce, materiały, które na dzień rejestracji nie zostały sprzedane lub wykorzystane do czynności zwolnionych. W ich przypadku prawo do korekty istnieje niezależnie od tego, kiedy zostały nabyte lub wytworzone, i dotyczy całej kwoty odliczonego VAT. Korekty dokonuje się w deklaracji VAT-7 składanej za okres rozliczeniowy, w którym wystąpiła ta zmiana.
Przykład
Jan Kowalski od 1 września 2019 r. utracił prawo do zwolnienia. Na dzień rejestracji miał w sklepie niesprzedany towar o wartości netto 10 000 zł, VAT 2300 zł. W takiej sytuacji może skorygować cały nieodliczony VAT w wysokości 2300 zł. Kwotę korekty wykazuje w poz. 48 deklaracji za wrzesień 2019 r.
Podatnik wykazuje w deklaracji i JPK_VAT kwotę VAT podlegającą korekcie w deklaracji bez znaku (-), gdyż powiększa VAT naliczony.
Przykład
Jan Kowalski kupił w 2016 r. samochód dostawczy uprawniający do pełnych odliczeń VAT. Od jego zakupu nie odliczył VAT (4600 zł), gdyż korzystał ze zwolnienia. 25 sierpnia 2019 r. złożył VAT-R ze względu na utratę zwolnienia od 1 września. Będzie mógł w sumie skorygować 2/5 VAT naliczonego. Na dzień rejestracji do VAT minęły 3 lata korekty. Korekty nie dokonuje od razu, tylko za każdy rok korekty koryguje 1/5 VAT naliczonego. Pierwszej korekty dokonuje w poz. 47 deklaracji VAT-7 za styczeń 2020 r. w wysokości 920 zł. Kolejnej za styczeń 2021 r.
Przykład
Jan Kowalski korzysta ze zwolnienia z VAT. W maju 2019 r. kupił laptop o wartości netto 2800 zł, VAT 644 zł. Okres korekty mija 31 maja 2020 r. Dlatego jeśli straci prawo do zwolnienia od 1 września 2019 r., może odliczyć cały VAT. Kwotę korekty wykazuje w poz. 47 deklaracji VAT-7 za wrzesień 2019 r.
3. Jakie obowiązki ciążą na podatniku w związku z użytkowaniem kas
Podatnik, który zarejestrował się do VAT, a ewidencjonował obrót na kasie fiskalnej, musi przeprogramować kasy tak, aby do całej sprzedaży były stosowane właściwe stawki VAT. W tym celu należy zgłosić się do serwisu kasy.
Podstawa prawna:
•art. 41 ust. 14h, art. 113 ust. 13 ustawy z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług - j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 2174; ost.zm. Dz.U. z 2019 r. poz. 1018
Joanna Dmowska, ekspert w zakresie VAT