Czym jest WDT?
Wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów (w skrócie WDT), to (co do zasady) wywóz towarów z terytorium kraju w wykonaniu czynności określonych w art. 7 ustawy o VAT na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju, pod warunkiem, że nabywca towarów jest:
1) podatnikiem podatku od wartości dodanej zidentyfikowanym na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
2) osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, która jest zidentyfikowana na potrzeby transakcji wewnątrzwspólnotowych na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju;
3) podatnikiem podatku od wartości dodanej lub osobą prawną niebędącą podatnikiem podatku od wartości dodanej, działającymi w takim charakterze na terytorium państwa członkowskiego innym niż terytorium kraju, niewymienionymi w pkt 1 i 2, jeżeli przedmiotem dostawy są wyroby akcyzowe, które, zgodnie z przepisami o podatku akcyzowym, są objęte procedurą zawieszenia poboru akcyzy lub procedurą przemieszczania wyrobów akcyzowych z zapłaconą akcyzą;
4) podmiotem innym niż wymienione w pkt 1 i 2, działającym (zamieszkującym) w innym niż Rzeczpospolita Polska państwie członkowskim, jeżeli przedmiotem dostawy są nowe środki transportu.
Definicja WDT znajduje się w art. 13 ustawy o VAT, gdzie zostały wskazane różne wyjątki od wyżej wskazanej zasady. Rozliczanie tego rodzaju dostawy w VAT jest uregulowane przez szereg innych przepisów ustawy o VAT.
WDT – obowiązek podatkowy
Zgodnie z art. 20 ustawy o VAT obowiązek podatkowy w WDT powstaje (co do zasady) z chwilą wystawienia faktury przez podatnika, nie później jednak niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano tej dostawy.
Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja określona w art. 13 ust. 5 ustawy o VAT, w której obowiązek podatkowy powstaje z chwilą ustania okoliczności wykluczających uznanie przemieszczenia towarów przez podatnika za WDT, o których mowa w art. 13 ust. 4.
Natomiast w przypadku wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów wykonywanej w sposób ciągły przez okres dłuższy niż miesiąc uważa się ją za dokonaną z upływem każdego miesiąca do czasu zakończenia dostawy tych towarów.
WDT – stawka podatku
Na podstawie art. 41 ustawy o VAT, w WDT stawka podatku VAT wynosi 0%, z zastrzeżeniem art. 42.
Przepis art. 42 ustawy o VAT określa warunki, które muszą być spełnione, by WDT była opodatkowana stawką 0% VAT, Są to przede wszystkim (ale nie wyłącznie) następujące warunki określone w ust. 1 tego artykułu ustawy:
1) podatnik dokonał dostawy na rzecz nabywcy posiadającego właściwy i ważny numer identyfikacyjny dla transakcji wewnątrzwspólnotowych, nadany przez państwo członkowskie właściwe dla nabywcy, zawierający dwuliterowy kod stosowany dla podatku od wartości dodanej, który nabywca podał podatnikowi;
2) podatnik przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za dany okres rozliczeniowy, posiada w swojej dokumentacji dowody, że towary będące przedmiotem wewnątrzwspólnotowej dostawy zostały wywiezione z terytorium kraju i dostarczone do nabywcy na terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju;
3) podatnik składając deklarację podatkową, w której wykazuje tę dostawę towarów, jest zarejestrowany jako podatnik VAT UE.
Zgodnie z art. 42 ust. 12 ustawy o VAT, jeżeli warunek, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, nie został spełniony przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za:
1) okres kwartalny – podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za ten okres; podatnik wykazuje tę dostawę w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za następny okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatkowej za ten następny okres rozliczeniowy nie posiada dowodów, o których mowa w ust. 1 pkt 2;
2) okres miesięczny – podatnik nie wykazuje tej dostawy w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za ten okres; podatnik wykazuje tę dostawę w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy ze stawką właściwą dla dostawy danego towaru na terytorium kraju, jeżeli przed upływem terminu do złożenia deklaracji podatnik za ten kolejny po następnym okresie rozliczeniowym okres rozliczeniowy nie posiada dowodów, o których mowa w ust. 1 pkt 2.
Natomiast w myśl art. 42 ust. 12a ustawy o VAT, w przypadkach, o których mowa w ust. 12, otrzymanie dowodów, o których mowa w ust. 1 pkt 2, upoważnia podatnika do wykazania wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów ze stawką 0% w ewidencji, o której mowa w art. 109 ust. 3, za okres rozliczeniowy, w którym dostawa ta została dokonana, i dokonania korekty deklaracji podatkowej oraz odpowiednio informacji podsumowującej, o której mowa w art. 100 ust. 1.
Zatem na podstawie aktualnie obowiązujących przepisów, jeżeli podatnik w określonym czasie nie posiada wymaganych dokumentów potwierdzających dokonanie WDT – ma obowiązek wykazać w ewidencji taką transakcję jako dostawę krajową (i - zamiast stawki 0% - zastosować właściwą stawkę podatku, np. w wysokości 23%).
Ale po otrzymaniu dokumentów potwierdzających dokonanie WDT, podatnik ma prawo do odpowiedniego skorygowania tej transakcji i zastosowania stawki 0%. W takim przypadku przepisy zobowiązują podatnika do wykazania transakcji WDT w rozliczeniu za okres, w którym dostawa została dokonana.
WDT – zmiany od 2023 roku
Zdaniem Ministerstwa Finansów odniesienie się do momentu dokonania dostawy w tym przepisie może powodować szereg wątpliwości praktycznych i prawnych. Dlatego postanowiono zmienić treść art. 42 ust. 12a ustawy o VAT, tak by dana transakcja była deklarowana za okres rozliczeniowy, w którym powstał obowiązek podatkowy.
Bowiem (jak wskazuje resort finansów) w przypadku WDT ww. okresy rozliczeniowe mogą być różne: moment dokonania dostawy (który powstaje z chwilą fizycznego przesunięcia towaru na terytorium kraju) może wystąpić miesiąc/kwartał wcześniej niż moment powstania obowiązku podatkowego (który powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później niż 15 dnia miesiąca następującego po miesiącu dokonania WDT). W praktyce zdarzają się bowiem sytuacje, w których faktura zostaje wystawiona dopiero w następnym miesiącu po dokonaniu dostawy albo faktura nie zostaje wystawiona do 15 dnia tego miesiąca, co w obu przypadkach powoduje powstanie obowiązku podatkowego w następnym okresie rozliczeniowym (niż okres, w którym dokonano dostawy).
W wyniku proponowanej w projekcie SLIM VAT 3 zmiany podatnik będzie miał prawo do wykazania/skorygowania WDT w rozliczeniu za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy. Ma to na celu uproszczenie obowiązku korygowania tej transakcji.
SLIM VAT 3 od 2023 roku
Omawiane zmiany wynikają z projektu ustawy zwanej potocznie SLIM VAT 3: Projekt (z 4 sierpnia 2022 r.) ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (UD411). Większość zmian tej nowelizacji (w tym zmiany dot. WDT) ma wejść w życie 1 stycznia 2023 r.
Oprac. Paweł Huczko