Składka zdrowotna a podatek liniowy - 2022/2023
Od początku 2022 roku zmieniły się przepisy dotyczące odliczania lub zaliczania do kosztów składki zdrowotnej, także w przypadku podatku liniowego o którym mowa w art. 30c ustawy o PIT, płaconego od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej lub działów specjalnych produkcji rolnej wg jednolitej stawki 19%. Podatnicy płacący w 2022 roku (podobnie będzie w 2023 roku) podatek liniowy mają wybór rozliczenia składki zdrowotnej. Mogą wybrać jeden z poniższych sposobów rozliczenia tej składki:
a) odliczyć zapłaconą składkę zdrowotną od dochodu albo
b) zaliczyć zapłaconą składkę zdrowotną do kosztów uzyskania przychodów,
- w każdym z tych przypadków nie więcej niż 8 700 zł rocznie zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenie zdrowotne.
Ten limit odliczenia albo zaliczenia do kosztów podatkowych składki zdrowotnej wzrośnie w 2023 roku do 10 200 zł.
Ministerstwo Finansów wyjaśnia, że podatnik rozliczający dochody wg podatku liniowego decyduje o sposobie, w jaki skorzysta z rozliczenia składek zdrowotnych w podatku dochodowym. Podatnik ten może przysługujący limit w całości rozliczyć w kosztach uzyskania przychodów, odliczyć od dochodu, albo limit wykorzystać w ten sposób, że w części kwota limitu zostanie zaliczona do kosztów uzyskania przychodów i w części odliczona od dochodu.
Rozliczanie składki zdrowotnej w podatku liniowym następuje w ciągu roku podatkowego przy obliczaniu zaliczek na podatek dochodowy. Dotyczy to zaliczenia składki do kosztów uzyskania przychodów, jak również odliczenia od dochodu.
Składka zdrowotna odliczana od dochodu - limit
Na podstawie art. 30c ust. 2 pkt 2 ustawy o PIT podstawą obliczenia podatku liniowego, jest dochód ustalony zgodnie z art. 9 ust. 1, 2–3b i 5, art. 24 ust. 1, 2, 3b–3e i ust. 4 zdanie pierwsze lub art. 24b ust. 1 i 2, lub art. 23o ustawy o PIT. Dochód ten podatnicy mogą pomniejszyć o:
1) składki na ubezpieczenia społeczne określone w art. 26 ust. 1 pkt 2 lit. a i pkt 2a;
2) składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w roku podatkowym na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych:
a) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej zgodnie z ust. 1,
b) za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w sposób określony w ust. 1
– przy czym łączna wysokość tych składek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku podatkowym 8700 zł (limit ten dotyczy 2022 roku).
W wspomnianym na wstępie obwieszczeniu Ministra Finansów z 12 grudnia 2022 r. w sprawie wysokości kwoty składki na ubezpieczenie zdrowotne zaliczanej do kosztów uzyskania przychodów lub odliczanej od dochodu, w roku 2023, ustalono, że ww. limit odliczenia składki zdrowotnej w 2023 roku wynosi 10 200 zł.
Składka zdrowotna zaliczana do kosztów podatkowych - limit
Zgodnie z art. 23 ust. 1 pkt 58) ustawy o PIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na ubezpieczenie zdrowotne, z wyjątkiem składek na ubezpieczenie zdrowotne zapłaconych w roku podatkowym na podstawie ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1285, z późn. zm.):
a) z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej zgodnie z art. 30c (czyli podatkiem liniowym),
b) za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym w sposób określony w art. 30c (czyli podatkiem liniowym)
– przy czym łączna wysokość tych składek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów lub odliczonych od dochodu nie może przekroczyć w roku podatkowym 8700 zł.
Również ten limit wzrośnie w 2023 roku do 10 200 zł na podstawie ww. obwieszczenia Ministra Finansów.
Kim jest osoba współpracująca z podatnikiem?
Jak wyjaśnia Ministerstwo Finansów odliczeniu albo zaliczeniu do kosztów podlegają składki na ubezpieczenie zdrowotne zapłacone w roku podatkowym z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanej podatkiem liniowym oraz za osoby współpracujące z podatnikiem opodatkowanym podatnikiem liniowym. Podatnik na podatku liniowym nie może rozliczyć w tym podatku składek zapłaconych z innego tytułu, np. z tytułu umowy o pracę.
Przepisy o podatku dochodowym nie zawierają definicji pojęcia osoby współpracującej. W tym zakresie zastosowanie znajduje art. 8 ust. 11 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych, zgodnie z którym za osobę współpracującą z osobami prowadzącymi działalność uważa się małżonka, dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione, rodziców, macochę i ojczyma oraz osoby przysposabiające, jeżeli pozostają z nimi we wspólnym gospodarstwie domowym i współpracują przy prowadzeniu tej działalności.
Paweł Huczko