REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Podatek od składki zdrowotnej - wyjaśnienia Ministra Finansów

Subskrybuj nas na Youtube
Podatek od składki zdrowotnej - wyjaśnienia Ministra Finansów
Podatek od składki zdrowotnej - wyjaśnienia Ministra Finansów

REKLAMA

REKLAMA

Podatnicy opodatkowani podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) wg skali podatkowej nie mają od 1 stycznia 2022 r. prawa do odliczenia zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne - w przeciwieństwie do składek na ubezpieczenia społeczne. Czy oznacza to podwójne opodatkowanie tego samego dochodu i "podatek od podatku"? Minister Finansów odpowiedział 4 sierpnia 2022 r. Rzecznikowi Praw Obywatelskich na te wątpliwości.

Podatek od składki zdrowotnej - podwójne opodatkowanie tej samej podstawy opodatkowania. "Podatek od podatku"

REKLAMA

Zmiany jakie nastąpiły od 1 stycznia 2022 r. na mocy ustawy z 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (tzw. Polski Ład), a także korekta tych zmian jaka nastąpiła od 1 lipca 2022 r. na podstawie ustawy z 9 czerwca 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (tzw. Polski Ład 2.0. - zwana też przez Ministerstwo Finansów "Niskie podatki") - wprowadziły m.in. istotne zmiany w zakresie odliczania od podatku dochodowym od osób fizycznych składki na ubezpieczenie zdrowotne.

REKLAMA

Od 1 stycznia 2022 r. zlikwidowano możliwość pomniejszania podatku dochodowego o kwotę stanowiącą 7,75% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Z odliczenia tego mogli przed 1 stycznia 2022 r. skorzystać zarówno podatnicy opodatkowani na zasadach ogólnych (podatek według skali podatkowej PIT), podatnicy opodatkowani jednolitą 19% stawką podatku (tzw. podatkiem liniowym), podatnicy opłacający ryczałt od przychodów ewidencjonowanych, jak również podatnicy opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej.

Od 1 lipca 2022 r. przywrócono (ale tylko częściowo) możliwość odliczenia (od przychodu z działalności gospodarczej) 50% zapłaconych składek zdrowotnych przez płacących ryczałt od przychodów ewidencjonowanych.

Ponadto od 1 lipca 2022 r.:

a) podatnicy opłacający podatek dochodowy w formie karty podatkowej ustalony decyzją naczelnika urzędu skarbowego mogą pomniejszyć ten podatek o 19% zapłaconej składki zdrowotnej;

Dalszy ciąg materiału pod wideo

b) podatnicy, którzy opodatkowują dochody podatkiem liniowym, mogą alternatywnie:
• zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, albo
• odliczyć od dochodu,
– maksymalnie 8 700 zł rocznie zapłaconych w roku podatkowym składek na ubezpieczenie zdrowotne .

Jednak podatnicy opodatkowani wg skali podatkowej PIT nie mają prawa odliczenia zapłaconej składki zdrowotnej.

REKLAMA

Wielu ekspertów od początku krytykowało likwidację możliwości odliczenia zapłaconych składek zdrowotnych. Pojawiały się głosy, że jest to "podatek od podatku", czy inaczej mówiąc: obłożenie podwójną daniną publiczną (podatkiem PIT i składką na ubezpieczenie zdrowotne) tej samej podstawy opodatkowania.

Przykładowo eksperci Instytutu Emerytalnego dr Antoni Kolek, dr Marcin Wojewódka zwracali w lutym 2022 r. uwagę, że  podstawą opodatkowania polskim podatkiem dochodowym od osób fizycznych (PIT) jest przychód pomniejszony o:
-  składki na ubezpieczenia społeczne (chodzi o składki na ubezpieczenie emerytalne, rentowe i  chorobowe),
- koszty uzyskania przychodu,
- kwotę ulgi dla klasy średniej – o ile danemu podatnikowi przysługuje.

Natomiast składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczana jest (zasadniczo wg stawki 9%) od kwoty przychodu pomniejszonego o składki na ubezpieczenia społeczne (emerytalna, rentowa, chorobowa).

Taka konstrukcja prawna skutkuje tym, że składka zdrowotna (która ekonomicznie jest tak naprawdę taką samą daniną publiczną jak podatek PIT) nie jest odliczana od podstawy opodatkowania PIT. Stąd podatek dochodowy (PIT) obciąża także składkę zdrowotną. Mamy więc de facto (i w ujęciu ekonomicznym) do czynienia z podatkiem od podatku.

Już we wrześniu 2021 roku w publikacji na naszym portalu zwracał na to uwagę prof. Witold Modzelewski – i nazywał to wprost „nonsensem” i „grzechem głównym" Polskiego Ładu:

Drugi „grzech główny” tej koncepcji to opodatkowanie podatkiem dochodowym kwoty zapłaconej składki na ubezpieczenie zdrowotne. Pisałem o tym już nie raz więc tylko przypomnę, kwota składki może być:
1. odliczana w całości lub w części od należnego podatku dochodowego,
2. zmniejszać podstawę opodatkowania podatku dochodowego ciążącą na „oskładkowanym”,
3. być opodatkowana tym podatkiem.


Wybrano warunek trzeci, czyli nonsens. Dlaczego? Nie wiadomo.

Ważne!
Jeśli na podatnika podatku dochodowego, zwłaszcza będącego osobą fizyczną, nakłada się obowiązek stałego ponoszenia daniny publicznej, a taką jest przecież składka na ubezpieczenie zdrowotne, to jej kwota musi być dla przedsiębiorcy kosztem uzyskania przychodu, a dla pozostałych podatników, którym nie przyznaje się prawa do odliczenia kosztów, zapłacona składka musi zmniejszać podstawę opodatkowania tym podatkiem.

To jest zasada ogólna – kanon wiedzy na temat podatku dochodowego. Ustawodawca może wprowadzać tu tylko pewne wyjątki, które muszą być uzasadnione aksjologicznie: przykładowo zapłacony podatek od spadku nabytego przez podatnika podatku dochodowego nie powinien być kosztem uzyskania przychodu, bo przysporzenie z tytułu owego spadku nie podlega podatkowi dochodowemu.(…)

Więcej na ten temat: Składka zdrowotna 2022 - dwa grzechy główne podatkowego Polskiego Ładu

Rzecznik Praw Obywatelskich pyta Ministra Finansów

Na ten problem zwrócił też uwagę Rzecznik Praw Obywatelskich w piśmie do Ministra Finansów z 6 lipca 2022 r. Rzecznik wskazał na opinię prof. Witolda Modzelewskiego, że od 1 lipca 2022 r. nie zlikwidowano opodatkowania podatkiem dochodowym składki na ubezpieczenie zdrowotne, podczas gdy składka ta jest przymusową daniną publiczną, płaconą przez pracownika z jego przychodów i nie może być uznana za podstawę opodatkowania w podatku dochodowym.

Jak Minister Finansów tłumaczy brak odliczenia w PIT składki zdrowotnej

Na wystąpienie RPO odpowiedzi udzielił 4 sierpnia 2022 r. w imieniu Ministra Finansów - Artur Soboń, sekretarz stanu w Ministerstwie Finansów. Cytujemy poniżej stosowny fragment:

Na koniec chciałbym odnieść się do stwierdzeń jakoby brak odliczenia w podatku PIT (obliczanym według skali podatkowej) składki na ubezpieczenie zdrowotne (w przeciwieństwie do składek na ubezpieczenia społeczne) oznaczał jej opodatkowanie.
Twierdzeniu temu przeczy odmienny charakter tych danin, o czym mowa, między innymi, w uzasadnieniu do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 27 lutego 2002 r. sygn. akt K 47/01. Trybunał Konstytucyjny stwierdził w nim, że:
„Składka na ubezpieczenie zdrowotne i podatek dochodowy od osób fizycznych stanowią daniny publiczne, jednakże są to daniny odrębne. Po pierwsze, pobierane są one na podstawie odrębnych regulacji ustawowych (...). Po drugie, różne są cele i charakter tych danin. W przypadku składki na ubezpieczenie zdrowotne nie można mówić o jej pełnej bezzwrotności w tym sensie, w jakim o bezzwrotności mówić trzeba w odniesieniu do podatku dochodowego. Po trzecie, (...) składkę pobiera się w trybie, na zasadach i w terminie przewidzianych dla składek na ubezpieczenie społeczne, a więc w trybie odrębnie ustawowo określonym.

Trybunał nie podzielił stanowiska, że obie daniny są komplementarne (...). Wysokość składki nie wpływa na obliczenie podatku, odbywa się to bowiem na różnych podstawach i w różnym trybie. Nie ma więc żadnych powiązań między regulacjami dotyczącymi skali podatkowej (...). Jedyny związek między składką i podatkiem dochodowym polega na tym, że obliczony zgodnie z obowiązującymi przepisami podatek dochodowy w pierwszej kolejności ulega obniżeniu o kwotę składki na powszechne ubezpieczenie zdrowotne. Z punktu widzenia celów i charakteru obu danin, związek ten ma charakter techniczny i zależy wyłącznie od decyzji ustawodawcy. Samą możliwość opłacenia składki z podatku dochodowego można uznać jedynie za formę ulgi podatkowej”.

Trybunał Konstytucyjny dodał przy tym, że "ustrojodawca pozostawił ustawodawcy zwykłemu swobodę w zakresie określania zasad przyznawania ulg i umorzeń oraz kategorii adresatów zwolnionych od podatku" (wyrok z 17 stycznia 2001 r., sygn. akt K 5/00).

Ze swobody tej ustawodawca skorzystał, likwidując z dniem 1 stycznia 2022 r. możliwość odliczenia od podatku PIT składki na ubezpieczenie zdrowotne. Tego rodzaju preferencja nie stanowi bowiem standardu w państwach Unii Europejskiej. W większości państw, składki na ubezpieczenie zdrowotne są obowiązkowe oraz nie podlegają odliczeniu.

Inaczej jest w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne. Te są odliczane od podstawy opodatkowania ponieważ mogą one być traktowane jako dochód odłożony w czasie. Opodatkowanie tej części dochodu następuje dopiero w momencie wypłaty emerytury lub renty. Brak ich odliczania od podstawy opodatkowania powodowałby efektywne podwójne obciążenie podatkiem dochodowym. Dzięki temu odliczeniu całość dochodu w całym cyklu życia opodatkowana jest podatkiem dochodowym tylko raz.

Podobna zasada jest stosowana w przypadku ustalania podstawy do obliczenia składki na ubezpieczenie zdrowotne. Także tutaj zapłacone składki na ubezpieczenie społeczne podlegają odliczeniu od podstawy. Dzięki temu również składka na ubezpieczenie zdrowotne płacona jest od całości dochodów w cyklu życia. Raz od części nieuwzględniającej kwoty zapłaconych składek na ubezpieczenie społeczne (bieżące dochody) i raz od części dochodu odłożonego w czasie pod postacią składek na ubezpieczenia społeczne, który realizuje się dopiero w momencie wypłaty emerytury lub renty.

Korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku PIT. W efekcie tego nie występuje problem podwójnego opodatkowania podatkiem dochodowym na skali i nie ma konieczności zwolnienia tej części dochodu z podstawy, jak w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne. Reforma podatkowa z 1 stycznia 2022 r. nic w tym względzie nie zmieniła. Natomiast nowe regulacje, które weszły w życie 1 lipca 2022 r., dopuściły w przypadku osób prowadzących działalność gospodarczą i nierozliczających się przy pomocy skali podatkowej możliwość zaliczenia części zapłaconych składek na ubezpieczenie zdrowotne na poczet kosztów prowadzenia działalności (do limitu).

Mając powyższe na uwadze, stwierdzić należy, że nieuzasadniona jest teza o podwójnym opodatkowaniu.

Tym bardziej, że ustawa #NiskiePodatki przyznała prawo do rozliczenia w podatku dochodowym części składek na ubezpieczenie zdrowotne, zapłaconych przez podatników, którzy nie korzystają z obniżonej z 17 % do 12 % stawki podatku w skali podatkowej (czyli przedsiębiorcom opłacającym tzw. podatek liniowy, ryczałt od przychodów ewidencjonowanych albo kartę podatkową). Dzięki tym zmianom, liniowcy mogą zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów lub odliczyć od dochodu rocznie maksymalnie 8700 zł składek na ubezpieczenie zdrowotne, odpowiednio ryczałtowcy mogą odliczyć od przychodu 50% składek, a kartowicze mogą pomniejszyć kartę podatkową o 19% składek. W efekcie około 1,5 mln przedsiębiorców zapłaci niższy PIT.

Argumentacja Ministra Finansów zaprezentowana przez Artura Sobonia nie przekonuje. Formalnoprawnie ma on oczywiście rację, że "Korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych na zasadach określonych w ustawie nie rodzi obowiązku podatkowego w podatku PIT. W efekcie tego nie występuje problem podwójnego opodatkowania podatkiem dochodowym na skali i nie ma konieczności zwolnienia tej części dochodu z podstawy, jak w przypadku składek na ubezpieczenia społeczne." Jednak obecna konstrukcja podatku dochodowego od osób fizycznych obliczanego wg skali podatkowej oznacza, że faktycznie (ekonomicznie) podatnicy płacący składki na ubezpieczenie zdrowotne mają podwójnie (tj. dwiema daninami publicznymi) obciążony ten sam dochód - podatkiem PIT i składką zdrowotną.

oprac. Paweł Huczko

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wzmożone kontrole upoważnionych i zarejestrowanych eksporterów w UE

Od czerwca 2025 r. unijne służby celne rozpoczęły skoordynowane i intensywne kontrole firm posiadających status upoważnionego eksportera (UE) oraz zarejestrowanego eksportera (REX). Działania te są odpowiedzią na narastające nieprawidłowości w dokumentowaniu preferencyjnego pochodzenia towarów i mają na celu uszczelnienie systemu celnego w ramach umów o wolnym handlu.

8 Najczęstszych błędów przy wycenie usług księgowych

Prawidłowa wycena usług księgowych pozwala prowadzić rentowne biuro rachunkowe. Za niskie wynagrodzenie za usługi księgowe spowoduje w pewnym momencie zapaść zdrowotną księgowej, wypalenie zawodowe, depresję, problemy w życiu osobistym.

Audytor pod lupą – IAASB zmienia zasady współpracy i czeka na opinie

Jak audytorzy powinni korzystać z wiedzy zewnętrznych ekspertów? IAASB proponuje zmiany w międzynarodowych standardach i otwiera konsultacje społeczne. To szansa, by wpłynąć na przyszłość audytu – głos można oddać do 24 lipca 2025 r.

Zmiany w zamówieniach publicznych od 2026 r. Wyższy próg stosowania Prawa zamówień publicznych i jego skutki dla zamawiających i wykonawców

W ostatnich dniach maja br Rada Ministrów przedłożyła Sejmowi projekt ustawy deregulacyjnej (druk nr 1303 z dnia 27 maja 2025 r.), który przewiduje m.in. podwyższenie minimalnego progu stosowania ustawy Prawo zamówień publicznych (Pzp) oraz ustawy o umowie koncesji z dnia 21 października 2016 r. z obecnych 130 000 zł netto do 170 000 zł netto. Planowana do wejścia w życie 1 stycznia 2026 r. zmiana ma charakter systemowy i wpisuje się w szerszy trend upraszczania procedur oraz dostosowywania ich do aktualnych realiów gospodarczych.

REKLAMA

KSeF 2026: będzie problem z udostępnieniem faktury ustrukturyzowanej kontrahentowi. Prof. Modzelewski: Większość nabywców nie będzie tym zainteresowana

W 2026 roku większość kontrahentów nie będzie zainteresowanych tzw. „udostępnieniem” faktur ustrukturyzowanych – jedną z dwóch form przekazania tych faktur w obowiązkowym modelu Krajowego Systemu e-Faktur. Oczekiwać będą wystawienia innych dokumentów, które uznają za wywołujące skutki cywilnoprawne. Wystawcy prawdopodobnie wprowadzą odrębny dokument handlowy, który z istoty nie będzie fakturą ustrukturyzowaną. Może on być wystawiony zarówno przed jak i po wystawieniu tej faktury ustrukturyzowanej - pisze prof. dr hab. Witold Modzelewski.

Najbardziej poważane zawody w Polsce [ranking 2025]. Księgowy pnie się w górę, sędzia spada, strażak cały czas nr 1

Agencja badawcza SW Research w 2025 roku kolejny raz zapytała Polaków o to, jakim poważaniem darzą przedstawicieli różnych zawodów. W tegorocznym zestawieniu pojawiło się aż 51 kategorii zawodowych, wśród których znalazło się 12 debiutanckich zawodów. Księgowy awansował w 2025 r. o 3 miejsca w porównaniu z ubiegłym rokiem – aktualnie zajmuje 22 miejsce na 51 profesji. SW Research odnotował ten awans jako jeden z trzech najbardziej znaczących. Skąd ta zmiana?

TSUE: Rekompensaty JST dla spółek komunalnych nie podlegają VAT, jeśli nie wpływają na cenę usługi

Najnowszy wyrok TSUE z 8 maja 2025 r. (sygn. C-615/23), potwierdził stanowisko zaprezentowane przez Rzeczniczkę Generalną w opinii z 13 lutego 2025 r. Zgodnie ze wspomnianym stanowiskiem rekompensaty jakie będą wypłacane przez jednostki samorządu terytorialnego spółkom komunalnym w związku z realizacją publicznych usług transportowych nie będą podlegały opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, tak długo jak nie będą miały bezpośredniego wpływu na cenę usługi. O ile sam wyrok dotyczył usług transportowych to może mieć w przyszłości przełożenie również na inne obszary działalności.

Kapitał zakładowy w spółce z o.o. w 2025 r. okiem adwokata - praktyka. Wymogi prawne, pułapki, podatki, księgowość, odpowiedzialność zarządu i wspólników

Wyobraź sobie, że chcesz wystartować z nową firmą albo przekształcić jednoosobową działalność w spółkę z o.o. Formalności nie brakuje, ale jedna kwestia wraca jak bumerang: kapitał zakładowy. To pierwszy, obowiązkowy „wkład własny”, bez którego sąd nie zarejestruje spółki. Jego ustawowe minimum – 5 000 zł – może wydawać się symboliczne, jednak od sposobu, w jaki je wnosisz i później „pilnujesz”, zależy wiarygodność Twojej firmy, a czasem nawet osobista odpowiedzialność zarządu. Poniżej znajdziesz najświeższe przepisy, praktyczne podpowiedzi i pułapki, na które trzeba uważać od pierwszego przelewu aż po ewentualne obniżenie kapitału lata później.

REKLAMA

Najniższa krajowa pensja i minimalna stawka godzinowa w 2026 roku. Związki zawodowe chcą co najmniej 5015 zł brutto. Rząd oferuje ponad 200 zł mniej

W dniu 12 czerwca 2025 r. Rada Ministrów przyjęła propozycję wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz minimalnej stawki godzinowej w 2026 r.

Sejm przyjął ważną zmianę dla przedsiębiorców – korekta deklaracji podatkowej po kontroli celno-skarbowej coraz bliżej

W środę, 11 czerwca 2025 roku, Sejm zdecydował o skierowaniu do trzeciego czytania projektu nowelizacji ustawy o Krajowej Administracji Skarbowej oraz ustawy o VAT. To istotna zmiana dla przedsiębiorców – umożliwia bowiem korektę deklaracji podatkowej po zakończeniu kontroli celno-skarbowej.

REKLAMA