Kto jest małym podatnikiem?
Możliwość korzystania z metody kasowej rozliczeń VAT przysługuje tzw. małym podatnikom. Jakie warunki musi spełniać taki podatnik? Otóż, w świetle z art. 2 pkt 25 ustawy o podatku od towarów i usług (dalej "ustawa o VAT lub ustawa") przez małego podatnika rozumie się podatnika podatku od towarów i usług:
a) u którego wartość sprzedaży (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 1 200 000 euro,
b) prowadzącego przedsiębiorstwo maklerskie, zarządzającego funduszami inwestycyjnymi, zarządzającego alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi, będącego agentem, zleceniobiorcą lub inną osobą świadczącą usługi o podobnym charakterze, z wyjątkiem komisu – jeżeli kwota prowizji lub innych postaci wynagrodzenia za wykonane usługi (wraz z kwotą podatku) nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym wyrażonej w złotych kwoty odpowiadającej równowartości 45 000 euro
– przy czym przeliczenia kwot wyrażonych w euro dokonuje się według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski na pierwszy dzień roboczy października poprzedniego roku podatkowego, w zaokrągleniu do 1000 zł.
Na czym polega metoda kasowa?
Zasady dotyczące stosowania metody kasowej rozliczeń VAT zawarte zostały w art. 21 ust 1 ustawy o VAT, tj. mały podatnik może wybrać metodę rozliczeń polegającą na tym, że obowiązek podatkowy w odniesieniu do dokonywanych przez niego dostaw towarów i świadczenia usług powstaje:
1) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny,
2) z dniem otrzymania całości lub części zapłaty, nie później niż 180. dnia, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi – w przypadku dokonania dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz podmiotu innego niż wymieniony w pkt 1
– po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, za który będzie stosował tę metodę; otrzymanie zapłaty w części powoduje powstanie obowiązku podatkowego w tej części.
Z powyższego wynika, iż aby podatnik mógł rozliczać się metodą kasową musi spełnić łącznie dwie przesłanki:
1) musi posiadać status małego podatnika, czyli spełnić przesłanki określone w art. 2 pkt 25 ustawy,
2) musi zawiadomić naczelnika urzędu skarbowego w terminie do końca miesiąca poprzedzającego okres, w którym będzie stosował metodę kasową.
Warto zauważyć, że rozliczanie metodą kasową może być stosowane w dowolnym momencie. Przepisy ustawy o VAT nie wymagają, żeby ze stosowaniem tej metody podatnik musiał czekać aż do początku następnego roku podatkowego.
Kiedy mały podatnik nie może stosować metody kasowej?
Metoda kasowa ma zastosowanie do odpłatnych dostaw towarów na terytorium kraju i odpłatnego świadczenia usług na terytorium kraju, jednak z wyjątkiem czynności, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy o VAT.
A zatem metoda kasowa nie ma zastosowania w przypadku:
- wydania towarów przez komitenta komisantowi na podstawie umowy komisu,
- przeniesienia z nakazu organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w imieniu takiego organu własności towarów w zamian za odszkodowanie,
- dokonywanej w trybie egzekucji dostawy towarów, o której mowa w art. 18 ustawy o VAT,
- świadczenia, na podstawie odrębnych przepisów, na zlecenie sądów powszechnych, administracyjnych, wojskowych lub prokuratury usług związanych z postępowaniem sądowym lub przygotowawczym, z wyjątkiem usług, do których stosuje się art. 28b ustawy o VAT, stanowiących import usług,
Polecamy książkę: VAT 2017. Komentarz
- świadczenia usług zwolnionych od podatku zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 37–41 ustawy o VAT,
- otrzymania dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze.
Obowiązek podatkowy w tych przypadkach powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty, a w przypadku dotacji (subwencji i innych dopłat wliczanych do podstawy opodatkowania) – z chwilą ich otrzymania. W przypadkach, o których mowa w art. 21 ust. 5 pkt 1 i 2 ustawy o VAT, obowiązek podatkowy powstaje w odniesieniu do otrzymanej kwoty (art. 19a ust. 6 ustawy o VAT). W odniesieniu do tych czynności obowiązek podatkowy w sposób kasowy, jednakże różni się on od metody kasowej.
Jak zrezygnować z metody kasowej?
Mały podatnik, który korzysta z kasowej metody rozliczania VAT, może z niej zrezygnować. Po rezygnacji z kasowego rozliczania VAT ma możliwość wyboru rozliczenia:
- za okresy miesięczne - na ogólnych zasadach (art. 99 ust. 1 ustawy), lub
- za okresy kwartalne - również na ogólnych zasadach, tj. bez stosowania kasowej metody rozliczania (art. 99 ust. 3 ustawy).
Zgodnie z przepisami rezygnacja z kasowej metody rozliczania VAT może nastąpić nie wcześniej niż po upływie 12 miesięcy jej stosowania. Jeżeli firma spełnia ten warunek, tj. rozlicza VAT metodą kasową dłużej niż rok, ma prawo do rezygnacji z niej.
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Warunkiem rezygnacji jest pisemne zawiadomienie naczelnika urzędu skarbowego o tym fakcie w terminie do końca kwartału, w którym podatnik będzie stosował metodę kasową. Jednocześnie firma powinna wskazać, jaki sposób rozliczenia przyjmuje po tej rezygnacji.
Organy podatkowe na temat metody kasowej
Na temat stosowania w praktyce zasad metody kasowej rozliczeń niejednokrotnie wypowiadały się organy podatkowe. Przykładowo, dnia 2 czerwca 2017 r. została wydana interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, sygn. akt 0112-KDIL4.4012.26.2017.2.JK, w której wskazano, że Wnioskodawca prowadzi samodzielną działalność gospodarczą od dnia 1 lutego 2017 roku. Od lutego 2017 rozlicza się w zakresie podatku VAT miesięcznie z zastosowaniem kasowej metody rozliczeń. Spełnia on także definicję małego podatnika. Zgodnie z art. 21 ust. 3 ww. ustawy o podatku od towarów i usług Wnioskodawca jako mały podatnik (...) może zrezygnować z metody kasowej, nie wcześniej jednak niż po upływie 12 miesięcy, w trakcie których rozliczał się tą metodą, po uprzednim pisemnym zawiadomieniu naczelnika urzędu skarbowego, w terminie do końca kwartału, w którym stosował tę metodę. Zdaniem Wnioskodawcy może on rozliczać się metodą kasową składając miesięczne deklaracje VAT a nie kwartalne.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał stanowisko Wnioskodawcy za prawidłowe, uznając, że "Wnioskodawca spełnia definicję „małego podatnika”, a także od lutego 2017 r. rozlicza się w zakresie podatku od towarów i usług z zastosowaniem kasowej metody rozliczeń. Biorąc zatem pod uwagę powyższe należy wskazać, że na podstawie art. 99 ust. 3a pkt 1 ustawy, Wnioskodawca zobowiązany jest do składania miesięcznych deklaracji VAT w ciągu pierwszych 12 miesięcy prowadzenia działalności gospodarczej. Ponadto jak wskazano we wniosku Zainteresowany nie zrezygnował, ani nie utracił prawa do kasowej metody rozliczeń, zatem Wnioskodawca nadal ma możliwość rozliczania się metodą kasową. W związku z powyższym stwierdzić należy, że w analizowanej sprawie Zainteresowany jest zobowiązany do składania deklaracji VAT za okresy miesięczne lecz nie traci prawa do rozliczania metodą kasową".
Podobne stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 15 września 2015 r., sygn. akt IPPP2/4512-608/15-2/RR:
"Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jako osoba fizyczna rozpoczęła indywidualną działalność gospodarczą z dniem 17 czerwca 2015 r., natomiast w dniu 19 czerwca 2015 r. Strona złożyła we właściwym US zgłoszenie rejestracyjne w zakresie podatku od towarów i usług na formularzu VAT-R. Wnioskodawca w pozycji 39 zgłoszenia VAT-R wybrał metodę kasową rozliczania podatku VAT, wpisując w pozycji 40 kwartał 2 br. jako początek stosowania tej metody. Wątpliwości Wnioskodawcy przedstawione w niniejszym wniosku dotyczą tego, czy możliwe jest rozliczanie podatku VAT metodą kasową przez małego podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą, poczynając od okresu, w którym ową działalność rozpoczyna. W świetle przytoczonych przepisów wskazać należy, że jak wynika z treści art. 104 ustawy o VAT przepisy art. 21, dotyczący małego podatnika rozliczającego się metodą kasową stosuje się również do podatnika rozpoczynającego w trakcie roku podatkowego. Dlatego też w odniesieniu do powyższego twierdzenia uznać należy, że w analizowanej sprawie możliwe jest rozliczanie podatku VAT metodą kasową przez małego podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą, poczynając od okresu, w którym ową działalność rozpoczyna. W konsekwencji w odniesieniu do przedstawionych okoliczności niniejszej sprawy wskazać należy, że Wnioskodawca mógł za drugi kwartał 2015 r. dokonać rozliczenia podatku VAT jako mały podatnik rozliczający się metodą kasową."