Co do zasady każdy środek trwały (np. samochód, maszyna) lub wartość niematerialna i prawna (np. oprogramowanie) zakupione przez właściciela firmy na potrzeby działalności podlegają pod amortyzację, czyli proces stopniowego rozliczania ich wartości w kosztach firmy. Odbywa się to na przestrzeni kilku lat, w formie comiesięcznych odpisów amortyzacyjnych, obliczonych na podstawie wyznaczonych przez ustawodawcę stawek amortyzacyjnych.
Przykładowe miesięczne odpisy amortyzacyjne
|
Składnik majątku firmowego |
Wartość składnika |
Roczna stawka amortyzacji |
Roczny odpis amortyzacyjny |
Miesięczny odpis amortyzacyjny, który może być ujęty w kosztach danego miesiąca |
|
Samochód ciężarowy |
100 tys. zł |
20% |
20 tys. zł |
1 666,67 zł |
|
komputer |
10 tys. zł |
30% |
3 tys. zł |
250 zł |
Źródło: załącznik nr 1 do ustawy o PIT „Wykaz rocznych stawek amortyzacyjnych”
Brak amortyzacji, a odpis jednorazowy
W Sejmie toczą się prace nad wyjątkiem od powyższych ogólnych zasad amortyzacji, tj. nad nowym, dodatkowym mechanizmem jednorazowej amortyzacji. Jednorazowa amortyzacja to możliwość dokonania jednego, dużego odpisu amortyzacyjnego, zamiast amortyzowania środka stopniowo, przez kilka lat. Dotyczy ona jedynie niektórych środków wprowadzonych do ewidencji środków trwałych i niektórych przedsiębiorców.
Tymczasem czymś zupełnie innym jest możliwość nie dokonywania od zakupionych na firmę rzeczy odpisów amortyzacyjnych w ogóle, po to, aby również rozliczyć ich wartość jednorazowo, z tym, że bezpośrednio w kosztach firmowych. W tym przypadku chodzi o rzeczy o niskiej wartości, które w ogóle nie muszą trafić do ewidencji środków trwałych. Modyfikacje tego rozwiązania aktualnie nie są brane pod uwagę.
Warto odróżniać od siebie te dwa wyjątkowe sposoby rozliczenia firmowych zakupów, gdyż nierzadko są ze sobą mylone.
Polecamy: Instrukcje księgowego. 53 praktyczne procedury (książka)
Warunki obejścia amortyzacji
Zwolnienie z obowiązku ewidencjonowania i amortyzowania składnika majątku firmy to przywilej wynikający z przepisów podatkowych. Zgodnie z art. 22d ust. 1 ustawy o PIT, właściciel firmy może nie dokonywać odpisów amortyzacyjnych od określonych w ustawie o PIT (poniżej) składników majątku, których wartość początkowa nie przekracza 3,5 tys. zł. Wydatki poniesione na ich nabycie stanowią wówczas koszty firmowe w miesiącu oddania ich do użytkowania.
Składnikami majątku, których dotyczy powyższy przywilej, są stanowiące własność lub współwłasność przedsiębiorcy, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, kompletne i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania:
- budowle, budynki oraz lokale będące odrębną własnością,
- maszyny, urządzenia i środki transportu,
- inne przedmioty
o przewidywalnym okresie używania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez przedsiębiorcę na potrzeby związane z prowadzoną przez niego działalnością albo oddane na podstawie umowy najmu, dzierżawy czy leasingu, zwane środkami trwałymi (art. 22a ust. 1 ww. ustawy).
Do wspomnianych składników należą też m.in. licencje czy autorskie lub pokrewne prawa majątkowe nadające się do gospodarczego wykorzystania w dniu przyjęcia do użytkowania (art. 22b ust. 1 ww. ustawy).
Warto podkreślić, że w zakresie możliwości niestosowania amortyzacji w ogóle, ustawa o PIT nie odnosi się do definicji środka trwałego zawartej w prawie bilansowym.
Wybór pomiędzy
Możliwość nie stosowania amortyzacji w stosunku do składników majątku firmy o niskiej wartości, nie oznacza, że przedsiębiorca musi z niej korzystać. W przypadku gdy wartość np. samochodu wykupionego po zakończeniu umowy leasingowej za niski procent jest równa lub niższa niż 3,5 tys. zł, przedsiębiorcy, mogą taki samochód zarówno:
- amortyzować zgodnie z ogólnymi zasadami i stawkami podanymi przez ustawodawcę,
- zamortyzować jednorazowo i dokonać jednego odpisu amortyzacyjnego równego całkowitej wartości,
- nie wprowadzać do ewidencji środków trwałych i nie amortyzować, a zaliczyć bezpośrednio w ciężar kosztów firmowych.
Katarzyna Miazek, Tax Care