Jakie odsetki od zaległości podatkowych i odsetki od składek ZUS obowiązują w 2025 roku? Jaka jest obniżona stawka odsetek podatkowych? Jakie są zasady zaokrąglania odsetek podatkowych? Jaka jest minimalna wysokość naliczanych odsetek za zwłokę? Ile wynosi opłata prolongacyjna?
- Odsetki podatkowe i odsetki ZUS zależą od stopy lombardowej NBP
- Odsetki od zaległości podatkowych (odsetki podatkowe) w 2025 r.
- Zaokrąglanie odsetek podatkowych
- Minimalna wysokość naliczanych odsetek za zwłokę
- Odsetki od składek na ubezpieczenia społeczne (odsetki ZUS) w 2025 roku
Odsetki podatkowe i odsetki ZUS zależą od stopy lombardowej NBP
Aktualnie (kwiecień 2025 r.) podstawowe stopy procentowe NBP wynoszą:
- stopa referencyjna 5,75% w skali rocznej;
- stopa lombardowa 6,25% w skali rocznej;
- stopa depozytowa 5,25% w skali rocznej;
- stopa redyskontowa weksli 5,80% w skali rocznej;
- stopa dyskontowa weksli 5,85% w skali rocznej.
Stopy te obowiązują od 5 października 2023 r. i nie zmieniły się od tego dnia. Co więcej, wg prognoz ekspertów stopy te nie zmienią się na pewno w styczniu 2025 r. a najprawdopodobniej także w całym I kwartale 2025 roku.
Wysokość stopy lombardowej NBP ma wpływ na stawkę odsetek od zaległości podatkowych i odsetek od składek ZUS.
Odsetki od zaległości podatkowych (odsetki podatkowe) w 2025 r.
W 2025 roku obowiązują następujące stawki odsetek od zaległości podatkowych (stawki te obowiązują od 5 października 2023 r. i nie zmieniły się od tego dnia):
14,50% w skali roku - stawka podstawowa odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych,
7,25% w skali roku - stawka obniżona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (50% stawki podstawowej),
7,25% w skali roku - stawka opłaty prolongacyjnej (50% stawki podstawowej),
21,75% w skali roku - stawka podwyższona odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych (150% stawki podstawowej).
Na podstawie art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej stawka odsetek za zwłokę jest równa sumie 200% podstawowej stopy oprocentowania kredytu lombardowego, ustalanej zgodnie z przepisami o Narodowym Banku Polskim, i 2%, z tym że stawka ta nie może być niższa niż 8%. Aktualnie suma 200% stopy lombardowej i 2% wynosi 15% (200% x 6,25% + 2% = 14,50%) w skali roku.
Natomiast zgodnie z art. 56a § 1 Ordynacji podatkowej, obniżona stawka odsetek za zwłokę wynosi 50% podstawowej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych określonej w art. 56 § 1 Ordynacji podatkowej.
Zaś na podstawie art. 57 § 2 Ordynacji podatkowej, stawka opłaty prolongacyjnej jest równa obniżonej stawce odsetek za zwłokę.
Wyżej wskazane stawki zostały potwierdzone w obwieszczeniu Ministra Finansów (z 10 października 2023 r. w sprawie stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, obniżonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych oraz podwyższonej stawki odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych, opublikowanym w Monitorze Polskim z 12 października 2023 r. - poz. 1101).
Jednak bez względu na datę wydania, czy publikacji tego obwieszczenia - te stawki odsetek podatkowych obowiązują od 5 października 2023 r. tj. od dnia wejścia w życie uchwały Rady Polityki Pieniężnej zmieniającej stopę lombardową NBP.
Już teraz wiadomo, że stawki te nie zmienią się do końca kwietnia 2025 roku (bowiem Rada Polityki Pieniężnej nie zmieniła stóp procentowych NBP na kwietniowym. A być może pozostaną bez zmian w całym I półroczu bieżącego roku - bowiem eksperci spodziewają się rozpoczęcia przez RPP cyklu obniżek stóp procentowych ale nie wcześniej niż w lipcu 2025 r.
Zaokrąglanie odsetek podatkowych
Na podstawie art. 63 § 1 Ordynacji podatkowej odsetki za zwłokę i opłatę prolongacyjną zaokrągla się do pełnych złotych w ten sposób, że końcówki kwot wynoszące mniej niż 50 groszy pomija się, a końcówki kwot wynoszące 50 i więcej groszy podwyższa się do pełnych złotych.
Minimalna wysokość naliczanych odsetek za zwłokę
Zgodnie z art. 54 § 1 pkt 5 Ordynacji podatkowej odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby trzykrotności wartości opłaty pobieranej przez operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej.
Opłata pobierana przez Pocztę Polską (tj. aktualnego operatora wyznaczonego do pełnienia powszechnych usług pocztowych - do końca 2025 roku) za traktowanie przesyłki listowej jako przesyłki poleconej, wynosi od dłuższego czasu (także i w 2025 roku) - 2,90 zł. Zatem trzykrotność tej opłaty wynosi (3 x 2,90 zł) 8,70 zł.
Jak obliczyć i zaokrąglić odsetki od zaległości podatkowych powstałych od 1 stycznia 2016 r.
Jak obliczyć i zaokrąglić odsetki od zaległości podatkowych powstałych przed 1 stycznia 2016 r.
Kalkulator odsetek od zaległości podatkowych
Odsetki od składek na ubezpieczenia społeczne (odsetki ZUS) w 2025 roku
W myśl art. 23 ust. 1 ustawy z 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych od nieopłaconych w terminie składek należne są od płatnika składek odsetki za zwłokę, na zasadach i w wysokości określonych w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa z wyłączeniem art. 56a.
Stąd również stawka odsetek od zaległości składkowych wynosi w 2025 roku: 14,5% w skali roku - tyle samo, co podstawowa stawka odsetek za zwłokę od zaległości podatkowych. Stawka ta obowiązuje od 5 października 2023 r. I najprawdopodobniej nie zmieni się także do połowy 2025 roku.
Przy czym (od 18 września 2021 r.) zgodnie z ust. 1a ww. art. 23 odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 1% kwoty minimalnego wynagrodzenia, z zastrzeżeniem ust. 1b–1f.
W 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę wzrosło od 1 stycznia do kwoty 4666 zł brutto.
A zatem od 1 stycznia 2025 r. graniczną kwotą dla naliczania odsetek ZUS jest kwota 46,66 zł (4666 zł × 1%).
Poradnik ZUS: "Zasady naliczania odsetek za nieterminowe opłacenie składek"
Kalkulator odsetkowy dla płatników składek
Oprac. Paweł Huczko