Jeżeli chodzi o świadczenia pieniężne, to nie ma tu raczej problemów. Dofinansowanie wypoczynku, biletów, żłobków, czy przedszkoli, zapomogi losowe i inne pieniężne wsparcie socjalne dla pracowników z zfśs korzysta w pełni z omawianego zwolnienia z PIT określonego w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT.
Trzeba jednak zastrzec, że świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych powinny zależeć od sytuacji materialnej, życiowej, czy rodzinnej pracownika (decydować powinno tzw. kryterium socjalne). O tym w jakich sytuacjach i komu można przyznać dane świadczenie powinien decydować regulamin zfśs.
Polecamy: 11 kluczowych zmian 2019 – PODATKI I KADRY
Polecamy: Jak przygotować się do zmian 2019. Podatki, rachunkowość, prawo pracy i ZUS
Potwierdza to orzecznictwo Sądu Najwyższego. Przykładowo w wyroku z 16 września 2009 r. (sygn. I UK 121/09) Sąd Najwyższy stwierdził, że najważniejsza jest w tym zakresie zasada wyrażona w art. 8 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. Zasada ta stanowi, że przyznawanie ulgowych świadczeń i wysokości dopłat z funduszu powinno być uzależnione od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby korzystającej z funduszu.
Zdaniem SN: Nie ma w tym zakresie wyjątków. Nawet regulamin zakładowego funduszu świadczeń socjalnych nie może zmienić tej zasady. Stąd świadczenia wypłacane przez pracodawcę z pominięciem owej zasady podstawowej nie mogą być ocenione w sensie prawnym jako świadczenia socjalne, a jeżeli tak to nie mogą korzystać z uprawnień przyznanych tym świadczeniom przez system ubezpieczeń społecznych.
Dlatego też, według stanowiska SN, jeżeli każdy pracownik dostał świadczenie o takiej samej wartości, to nie można uznać, że były to świadczenia z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych - były to świadczenia dodatkowe, które powinny być opodatkowane i oskładkowane jak wynagrodzenie.
Problemy są natomiast ze świadczeniami rzeczowymi
I tu od razu ważna uwaga – świadczeniami rzeczowymi nie są zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT: bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi. Zatem bony nie są zwolnione z PIT nawet w ramach ww. limitu 1000 zł.
Częstymi świadczeniami rzeczowymi finansowanymi z zfśs lub funduszy związków zawodowych, korzystającymi ze zwolnienia z PIT w ramach wskazanego limitu są:
- paczki żywnościowe (np. świąteczne, mikołajkowe, z okazji Dnia Dziecka, wielkanocne i inne okolicznościowe),
- bilety do kina, teatru, cyrku, czy na koncerty,
- zapewnienie dostępu (np. karnety) do siłowni, sauny, sali fitness, sali gimnastycznej
- wycieczki, imprezy okolicznościowe.
Tu warto zauważyć, że bilety wstępu, nie są raczej (na razie) traktowane przez organy podatkowe jak „bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi”.
Czyli bon uprawniający do wymiany na towary nie jest zwolniony z PIT (nawet otrzymany z zfśs i w ramach limitu 1000 zł), a bilet do teatru zwolniony jest.
Polecamy: Pakiety (abonamenty) medyczne dla pracowników
Polecamy: Kiedy pracownik uzyskuje przychód z imprezy firmowej?
Karnety i karty przedpłacone
Wątpliwości dotyczą karnetów i kart przepłaconych – jest ryzyko, że organy podatkowe mogą uznać je za „inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi”, o których mowa w ww. art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT.
Lepiej „dmuchając na zimne” dofinansować karnety sportowe, gdy nabywcą karnetu jest pracownik, a nie wręczać karnety pracownikom.
Choć zdaniem Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach (interpretacja indywidualna z 8 października 2010 r. – nr IBPBII/1/415-638/10/HK) wolne od podatku dochodowego od osób fizycznych są określone w regulaminie świadczeń socjalnych świadczenia rzeczowe (np. przekazane pracownikom karnety sportowe, jeżeli to Spółka jest ich nabywcą) oraz świadczenia pieniężne, tj. m.in.:
- dofinansowanie wypoczynku zorganizowanego przez pracowników we własnym zakresie,
- dofinansowanie karnetów sportowych (jeżeli nabywcą karnetu jest pracownik a Spółka dofinansowuje nabycie),
- dofinansowanie opłaty za żłobek lub przedszkole dla dzieci pracowników,
- dofinansowanie biletów do kina lub teatru
o łącznej wartości nieprzekraczającej 380 zł w skali roku podatkowego.
Coraz częściej można też znaleźć korzystne interpretacje odnośnie kart przepłaconych (pre-paid) zrównujące je ze świadczeniami pieniężnymi.
Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 4 października 2010 r. (nr IPPB4/415-551/10-4/MP), stwierdził m.in.
Karta przedpłacona to rodzaj karty płatniczej. Wydawana jest bez konieczności posiadania rachunku osobistego w banku, nie jest też przyznawany jej użytkownikowi kredyt. Transakcje są autoryzowane do wysokości salda na specjalnym, technicznym rachunku, który należy zasilić przed użyciem karty. Taka karta nie musi być personalizowana, tj. nie zawsze umieszczone jest na niej imię i nazwisko użytkownika.
Rolą tych kart jest zapewnienie pracownikom środków pieniężnych, bez konieczności wydawania (posiadających formę materialną) znaków pieniężnych (np. banknotów) lub znaków legitymacyjnych. Prawo do zwolnienia podatkowego uzależnione jest przede wszystkim od sposobu finansowania świadczenia. Zwolnienie pracownikom przysługuje tylko wówczas, gdy świadczenia zostały sfinansowane poprzez zakładowy fundusz świadczeń socjalnych albo poprzez fundusze związków zawodowych działających u pracodawcy.
Z technicznego punktu widzenia, karta przedpłacona jest bardzo zbliżona do karty debetowej. W identyczny sposób przebiega proces autoryzacji transakcji, ich ewidencji i rozliczeń.
Zatem kartę tą należy uznać za świadczenie pieniężne, z uwagi na jej zaklasyfikowanie jako instrumentu dostępu do określonych wartości pieniężnych, co finalnie umożliwia regulowanie zobowiązań pieniężnych i nie utożsamić jej z bonem czy talonem lub też innym znakiem uprawniającym do wymiany na usługę czy towar.
Karta ta nie służy bowiem do płacenia tylko w określonych sieciach handlowych – jak również płacąc za jej pośrednictwem nie ma – tak jak w przypadku bonu czy talonu – obowiązku kupienia towaru za określoną kwotę wynikającą z nominału tych ostatnich. Skoro karta ta jest środkiem płatniczym – de facto działającym jak każda karta bankomatowa, to brak jest podstaw, aby nie uznać, że pracownik otrzymuje świadczenie pieniężne.
Biorąc powyższe pod uwagę należy stwierdzić, iż ww. świadczenia pieniężne, a więc otrzymane przez pracowników karty przedpłacone finansowane z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych korzystają ze zwolnienia wynikającego z treści art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu obowiązującym od 01 stycznia 2009 r. do wysokości limitu określonego w tym artykule, pod warunkiem, że istotnie świadczenie to jest realizowane w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych.
Także w interpretacji z 30 listopada 2018 r. (sygn. 0114-KDIP3-3.4011.496.2018.1.MS) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej uznał, że "(...) w przypadku otrzymania przez pracownika karty przedpłaconej, zasilonej środkami pochodzącymi z Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych, przychód pracownika z tego tytułu będzie korzystał ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób fizycznych do kwoty 1000 zł w roku podatkowym, zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i w rezultacie, po stronie Wnioskodawcy nie powstaną obowiązki płatnika z tego tytułu, w tym obowiązek doliczenia wartości świadczenia do przychodu podatkowego danego pracownika oraz pobrania zaliczki na podatek dochodowy od osób fizycznych."
Wycieczki, wczasy, dofinansowanie wypoczynku
W ustawie o PIT nie ma definicji rzeczy i świadczenia rzeczowego, dlatego organy podatkowe przyjmują znaczenie tych pojęć wynikające z języka potocznego lub definicji stosowanych w innych dziedzinach prawa. Cytowany jest art. 45 kodeksu cywilnego, zgodnie z którym rzeczami są tylko przedmioty materialne.
Przedmiotami materialnymi nie są np. wycieczki więc czasem organy podatkowe twierdzą, że wycieczka dla pracowników sfinansowana z zfśs nie może korzystać ze zwolnienia z PIT.
Tu dochodzi do takich absurdów, że w odstępie jednego miesiąca 2010 roku Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w wydawanych interpretacjach podatkowych zmieniał radykalnie zdanie (dobrze że na korzyść podatników) co do zwolnienia wycieczki z PIT. Przy czym stan prawny nie zmienił się w tym czasie ani na jotę.
(…) jeżeli sfinansowanie kosztów wycieczki, odbywa się poprzez zakup wycieczki przez pracodawcę (to on jest nabywcą tej usługi), a więc przedmiotem świadczenia nie jest rzecz lecz usługa turystyczna, to tego rodzaju świadczenie nie będzie korzystało ze zwolnienia określonego w treści art. 21 ust. 1 pkt 67 powołanej ustawy o podatku dochodowy od osób fizycznych, bowiem świadczenie to nie jest ani świadczeniem rzeczowym ani świadczeniem pieniężnym, o którym mowa w powołanym przepisie – jest usługą. (z interpretacji indywidualnej z 24 czerwca 2010 r. – nr IBPBII/1/415-350/10/ASz).
(…) świadczenie przekazane pracownikom w postaci wycieczki zorganizowanej przez wnioskodawcę będzie korzystać ze zwolnienia od opodatkowania na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w granicach obowiązującego limitu. (z interpretacji indywidualnej z 22 lipca 2010 r. – nr IBPBII/1/415-476/10/HK).
Ta korzystna dla podatników interpretacja wycieczek może się utrzymać, gdyż np. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach powtórzył ją w interpretacji z 13 września 2010 r. – nr IBPBII/1/415-589/10/HK.
Konkluzja jest więc taka, że najbezpieczniej dawać pracownikom pieniądze, dofinansowywać (refundować) zakupione przez pracowników towary, czy usługi albo wręczać towary.
Wtedy żaden organ podatkowy nie przyczepi się do zasadności zastosowanego zwolnienia tych świadczeń finansowanych z zfśs z PIT w ramach limitu 1000 zł.
Oczywiście jakiekolwiek świadczenia finansowane nie z funduszu socjalnego a np. ze środków obrotowych z omawianych zwolnień nie korzystają. Tu jednak trzeba pamiętać, że dofinansowanie zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży jest zwolnione z PIT na innej podstawie i w tym przypadku zwolnione z PIT może być dofinansowanie z innych źródeł niż fundusz socjalny (zfśs).
Dofinansowanie zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży - zwolnienie z PIT
Zgodnie bowiem z art. 21 ust. 1 pkt 78 ustawy o PIT, wolne od podatku dochodowego są dopłaty do: wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, w formie wczasów, kolonii, obozów i zimowisk, w tym również połączonego z nauką, pobytu na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych i leczniczo-opiekuńczych, oraz przejazdów związanych z tym wypoczynkiem i pobytem na leczeniu – dzieci i młodzieży do lat 18:
- z funduszu socjalnego, zakładowego funduszu świadczeń socjalnych oraz zgodnie z odrębnymi przepisami wydanymi przez właściwego ministra – niezależnie od ich wysokości,
- z innych źródeł – do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2000 zł (limit taki obowiązuje od 2018 roku - wcześniej limit wynosił 760 zł).
Z brzmienia tego przepisu wynika, że dopłaty do wypoczynku podlegają zwolnieniu od podatku dochodowego, jeżeli spełnione są łącznie następujące warunki:
- wypoczynek jest zorganizowany,
- organizatorem wypoczynku jest podmiot prowadzący działalność w tym zakresie,
- forma wypoczynku nie odbiega swoim charakterem od wymienionych form wypoczynku, takich jak wczasy, kolonie, obozy lub zimowiska, w tym również połączony z nauką, pobyt na leczeniu sanatoryjnym, w placówkach leczniczo-sanatoryjnych, rehabilitacyjno-szkoleniowych, leczniczo-opiekuńczych,
- dopłata dotyczy dzieci i młodzieży uczestniczących w wypoczynku, które nie ukończyły osiemnastego roku życia.
Przez zorganizowany wypoczynek należy rozumieć (tak przynajmniej rozumieją to pojęcie organy podatkowe) wszelkie formy wypoczynku zorganizowanego (np. wczasy, obozy, kolonie, zimowiska, półkolonie - np. typu lato w mieście) z wyjątkiem takich form wypoczynku, jak: wczasy „pod gruszą”, pobyt u rodziny oraz wypoczynek organizowany „na własną rękę” przez rodziców (pracowników) i związanego z tym pobytu dzieci w hotelach, pensjonatach, domach wczasowych, czy wynajmowanych pokojach.
Dopłaty do wypoczynku, które spełniają łącznie ww. warunki i są finansowane z funduszu socjalnego podlegają w całości zwolnieniu od opodatkowania podatkiem dochodowym, natomiast w przypadku sfinansowania z innych źródeł, zwolnienie przysługuje do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 2000 zł.
Zdaniem fiskusa wskazanie przez ustawodawcę w ww. przepisie czterech form wypoczynku oznacza, że nie każda dopłata do wypoczynku może korzystać ze zwolnienia, a tylko ta, która związana była z wypoczynkiem zorganizowanym, przybierającym postać wczasów, kolonii, obozu lub zimowiska.
Ustawodawca jednoznacznie określił katalog zwolnień, a także wymóg dla organizatorów tego wypoczynku, co powoduje, że tylko dopłaty do wypoczynku zorganizowanego przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie korzystają ze zwolnienia, o którym mowa wyżej. Wprowadzając obowiązek zorganizowania wypoczynku przez podmioty prowadzące działalność w tym zakresie, ustawodawca nie sprecyzował bliżej tego pojęcia. Powołany przepis nie wskazuje, czy ma być to podmiot, który świadczy usługi wypoczynkowe w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, czy podmiot zajmujący się statutowo tego typu działalnością.
Zdaniem organów podatkowych dla zastosowania omawianego zwolnienia z PIT istotne jest to, czy tego typu wypoczynek organizowany jest zgodnie ze specjalnymi regulacjami dotyczącymi organizowania wypoczynku dla dzieci i młodzieży, tj. zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 stycznia 1997 r. w sprawie warunków, jakie muszą spełniać organizatorzy wypoczynku dla dzieci i młodzieży szkolnej, także zasad jego organizowania i nadzorowania (Dz. U. Nr 12, poz. 67 ze zm.).
Oczywiście dofinansowanie firm (pracodawców) z funduszu socjalnego do wypoczynku organizowanego „na własną rękę” przez pracowników – rodziców dzieci i młodzieży do 18 lat będą może korzystać ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o PIT (w ramach rocznego limitu 1000 zł).
Polecamy: Czy nieściągalne należności można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów
Polecamy: Zwrot VAT za materiały budowlane - nowy wykaz materiałów budowlanych od 2011 roku
Obliczanie limitu zwolnienia z PIT
Zdaniem organów podatkowych pracodawca powinien sumować wszystkie podlegające omawianemu zwolnieniu świadczenia rzeczowe i pieniężne wypłacone pracownikowi od początku roku, które zostały sfinansowane z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych.
Jeśli suma ta przekroczyła kwotę 380 zł, to od kolejnych wypłaconych świadczeń należy pobrać zaliczkę na PIT.
Nie ma przy tym znaczenia, czy od wcześniej wypłaconych świadczeń była pobrana zaliczka. (…) przepis art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wskazuje, że zwolnione są świadczenia łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 380 zł – a takie brzmienie nakazuje płatnikowi sumować wypłacane świadczenia i nadwyżkę opodatkować.
Dopiero w informacji PIT-11 płatnik uwzględni zwolnienia, a podatnik odzyska nadpłaconą zaliczkę wykazując nadpłatę w zeznaniu rocznym. (z interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z 8 stycznia 2010 r. – nr ITPB2/415-824/09/MK).
Nie ma PIT od obowiązkowych szkoleń dla pracowników
Podstawa prawna: art. 21 ust. 1 pkt 67 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych:
(Wolne od podatku dochodowego są:)
67) wartość otrzymanych przez pracownika w związku z finansowaniem działalności socjalnej, o której mowa w przepisach o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, rzeczowych świadczeń oraz otrzymanych przez niego w tym zakresie świadczeń pieniężnych, sfinansowanych w całości ze środków zakładowego funduszu świadczeń socjalnych lub funduszy związków zawodowych, łącznie do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 1000 zł; rzeczowymi świadczeniami nie są bony, talony i inne znaki, uprawniające do ich wymiany na towary lub usługi;