PIT-0 dla rodzin 4+. Ulga dla dużych rodzin. Zwolnienie z PIT dla rodzin wychowujących 4 i więcej dzieci
Od 2022 roku obowiązuje zwolnienie podatkowe dla podatników wychowujących czworo i więcej dzieci. To zwolnienie podatkowe jest potocznie zwane (także w przekazach informacyjnych Ministerstwa Finansów): „PIT-0 dla rodzin 4+” lub „ulgą dla dużych rodzin”. Warto wskazać, że zwolnienie to przysługuje za cały rok podatkowy nawet wtedy, gdy czwarte dziecko urodzi się 31 grudnia 2022 roku.
Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 153) ustawy o PIT, zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych (PIT) są przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:
a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
b) z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8,
c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania określone w art. 27, art. 30c albo art. 30ca albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
d) z zasiłku macierzyńskiego, o którym mowa w ustawie z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa
– który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci, o których mowa w art. 6 ust. 4c, z uwzględnieniem art. 6 ust. 4e i 8, wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej, z zastrzeżeniem ust. 39 i 44–48.
Warto też zaznaczyć, że zgodnie z art. 21 ust. 45 ustawy o PIT - przy ustalaniu prawa do zwolnienia, o którym mowa w ust. 1 pkt 153, nie uwzględnia się dziecka, które w roku podatkowym, na podstawie orzeczenia sądu, zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.
Omawiane zwolnienie dotyczy rodziców, opiekunów prawnych, rodziców zastępczych, którzy wychowują co najmniej 4 dzieci, niezależnie od tego, czy są samotnymi rodzicami.
Ważne!
Ministerstwo Finansów podkreśla, że każdy rodzic co najmniej czwórki dzieci, którego przychody z pracy na etacie, umowy zlecenia zawartej z firmą lub z pozarolniczej działalności gospodarczej (innej niż opodatkowana kartą podatkową) wyniosą rocznie do 85 528 zł, nie zapłaci PIT od tych dochodów. W przypadku obojga rodziców kwota ta wzrasta do 171 056 zł.
Co więcej - rodzice, którzy rozliczają się według skali podatkowej, w 2022 roku skorzystają również z 30 tys. zł kwoty wolnej. Oznacza to że rodzic, który rozlicza się na skali, nie zapłaci PIT do kwoty 115 528 zł. Przy wspólnym rozliczeniu małżonków kwota bez PIT wynosi 231 056 zł.
Ważne!
Przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających ww. zwolnieniu od podatku - nie uwzględnia się przychodów podlegających opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie ustawy o PIT, zwolnionych od podatku dochodowego oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Trzeba też wiedzieć, że suma przychodów zwolnionych od podatku na podstawie ust. 1 pkt 148 i 152–154 (tj. tytułu tzw. PIT-0 dla osób do 26. roku życia, tzw. ulgi na powrót, tzw. PIT-0 dla seniorów i tzw. PIT-0 dla rodzin 4+) nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł. (art. 21 ust. 44 ustawy o PIT).
PIT-DZ
Zgodnie z art. 21 ust. 46-47 ustawy o PIT podatnik (który korzysta z omawianego zwolnienia podatkowego dla rodzin 4+ wyłącznie w zakresie przychodów podlegających opodatkowaniu zgodnie z art. 27 ustawy o PIT, innych niż z pozarolniczej działalności gospodarczej) ma obowiązek dla celów rozliczenia rocznego złożyć do urzędu skarbowego informację PIT-DZ o dzieciach, których posiadanie uprawnia go do tej ulgi.
Informację PIT-DZ trzeba złożyć do 30 kwietnia następnego roku podatkowego. Wzór PIT-DZ jest opublikowany na stronie BIP Ministerstwa Finansów. W informacji PIT-DZ trzeba wpisać liczbę dzieci, ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów imiona, nazwiska i daty urodzenia czworga dzieci.
Warto też wiedzieć, że na żądanie organu podatkowego podatnik ma obowiązek przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do omawianego zwolnienia dla rodzin 4+., a w szczególności:
1) odpis aktu urodzenia dziecka;
2) zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3) odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4) zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Ważne!
Ale zgodnie z art. 21 ust. 48 ustawy o PIT w brzmieniu ustalonym przez art. 5 pkt 1 ustawy z 7 października 2022 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2180) - podatnik nie musi składać informacji, o której mowa w ust. 46 pkt 1 (czyli informacji PIT-DZ), jeżeli w zeznaniu złożonym za rok podatkowy, w którym korzystał ze zwolnienia określonego w ust. 1 pkt 153, poinformował o liczbie dzieci i ich numerach PESEL, a w przypadku braku tych numerów – o imionach, nazwiskach oraz datach urodzenia dzieci.
Zmiana weszła w życie 26 października 2022 r.
Ulga na dziecko a PIT-0 dla rodzin 4+
Nie trzeba składać informacji PIT-DZ, jeśli za rok podatkowy podatnik (rodzic lub opiekun prawny) złożył zeznanie podatkowe, w którym dokonał odliczenia, o którym mowa w art. 27f ustawy o PIT (ulga na dziecko), oświadczył, że równocześnie skorzystał ze zwolnienia dla rodzin 4+ i prawo do zastosowania tego zwolnienia i tego odliczenia przysługiwało w stosunku do tych samych dzieci. Tak stanowi art. 21 ust. 48 ustawy o PIT.
Przepis ten wskazuje wyraźnie, że można korzystać zarówno z odliczenia w ramach ulgi na dziecko, jak również ze zwolnienia podatkowego dla rodzin 4+.
Dotyczy to również możliwości skorzystania z tzw. dodatkowego zwrotu z tytułu ulgi na dziecko, które jest stosowane w przypadkach, gdy rodzicom zabraknie podatku do odliczenia ulgi na dziecko (dzieje się tak w przypadku niskich dochodów).
Ministerstwo Finansów w odpowiedziach udzielonych na pytania podatników (źródło: podatki.gov.pl) potwierdziło możliwość korzystania z ulgi prorodzinnej (ulgi na dziecko) łącznie ze zwolnieniem dla rodzin 4+. Zakreśliło jednak limit tzw. dodatkowego zwrotu ulgi na dziecko w tym przypadku
Pytanie podatnika:
Od kilku lat korzystam z ulgi na dzieci. Jeżeli spełniam wszystkie warunki, to czy w 2022 r. mogę skorzystać jednocześnie z dwóch ulg – na dzieci i dla rodzin 4+?
Odpowiedź Ministerstwa Finansów:
Tak, możesz. Korzystanie z ulgi dla rodzin 4+ nie wyklucza możliwości skorzystania z ulgi na dzieci.
Pytanie podatnika:
Pracuję i wychowuję 4 małoletnich dzieci, moje przychody z pracy nie przekroczą kwoty 85 528 zł, więc będą zwolnione z podatku. Czy w tej sytuacji mogę skorzystać z ulgi prorodzinnej?
Odpowiedź Ministerstwa Finansów:
Tak. Możesz skorzystać z dodatkowego zwrotu z tytułu ulgi na dzieci. Jednakże kwota ulgi nie może przekroczyć kwoty zapłaconych przez Ciebie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne.
Pytanie podatnika:
Jesteśmy rodzicami trójki małoletnich dzieci. W październiku urodzi się nam czwarte dziecko. Oboje pracujemy w szkole na etacie. Czy będziemy mogli skorzystać z ulgi dla rodzin 4+?
Odpowiedź Ministerstwa Finansów:
Tak, z chwilą narodzin czwartego dziecka spełnicie warunki do skorzystania z ulgi dla rodzin 4+.
Zwrot kwoty niewykorzystanej (z powodu niewystarczającej kwoty podatku do odliczenia) ulgi na dzieci
Na podstawie art. 27f ust. 8-9 ustawy o PIT jeżeli kwota przysługującego odliczenia z tytułu ulgi na dziecko (ulgi prorodzinnej) jest wyższa od kwoty faktycznie odliczonej z tego tytułu w zeznaniu podatkowym - podatnikowi przysługuje kwota stanowiąca różnicę między kwotą przysługującego podatnikowi odliczenia a kwotą odliczoną w zeznaniu podatkowym.
Jest to tzw. dodatkowy zwrot niewykorzystanej ulgi na dziecko. Stosuje się go najczęściej w sytuacji kiedy osoby uprawnione do ulgi na dziecko nie mogą odliczyć całej ulgi z powodu braku (lub niewystarczającej wysokości) podatku. Zdarza się to z reguły w przypadku niskich dochodów rodziców.
Ten dodatkowy zwrot ulgi na dziecko jest jednak jest ograniczony limitem.
Wysokość limitu wyznacza suma:
- podlegających odliczeniu składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych na własne ubezpieczenie lub pobranych przez płatnika z wynagrodzenia, pomniejszonych o składki odliczone w zeznaniu z pozarolniczej działalności gospodarczej, albo działów specjalnych produkcji rolnej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym, albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
- składek na ubezpieczenie zdrowotne, o których mowa w ustawie z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych pomniejszonych o składki odliczone w zeznaniu z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym albo ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
- składek na ubezpieczenie społeczne zapłaconych na własne ubezpieczenie lub pobranych przez płatnika z wynagrodzenia podatnika od uzyskanych przychodów, które objęte są zwolnieniem w ramach: ulgi dla młodych, ulgi na powrót, ulgi dla rodzin 4+, ulgi dla pracujących seniorów, z wyjątkiem przychodów z pozarolniczej działalności gospodarczej opodatkowanych 19% podatkiem liniowym, 5% podatkiem od dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej lub zryczałtowanym podatkiem dochodowym (zob. art. 27f ust. 9 ustawy o PIT).
Trzeba też pamiętać, że - zgodnie z art. 27f ust. 4 ustawy o PIT – odliczenie z tytułu ulgi na dziecko dotyczy łącznie obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim. Kwotę ulgi na dziecko ww. uprawnieni podatnicy mogą odliczyć od podatku w dowolnej proporcji przez nich ustalonej.
W przypadku braku porozumienia między rodzicami (opiekunami prawnymi), którzy zgodnie z rozstrzygnięciem sądu wspólnie wykonują władzę rodzicielską nad małoletnim dzieckiem po rozwodzie lub w trakcie separacji (piecza naprzemienna), lub gdy miejsce zamieszkania dziecka jest takie samo jak miejsce zamieszkania obojga rodziców, opiekunów prawnych dziecka albo rodziców zastępczych pozostających w związku małżeńskim – kwotę tę podatnicy odliczają w częściach równych (po połowie ulgi).
W pozostałych przypadkach odliczenie w wysokości 100% stosuje podatnik, u którego dziecko ma miejsce zamieszkania w rozumieniu Kodeksu cywilnego.
Paweł Huczko