Spółdzielnia rolników
W projekcie będącym przedmiotem obrad Sejmu spółdzielnia rolników definiowana jest jako dobrowolne zrzeszenie osób o zmiennym składzie osobowym i zmiennym funduszu udziałowym, które w interesie swoich członków prowadzi wspólną działalność gospodarczą. Zakładana powinna być ze względu na produkty rolne czy ich grupy oraz ryby, których wykaz będzie można znaleźć w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw rynków rolnych. Spółdzielnia ta nie może liczyć mniej niż dziesięciu członków.
Spółdzielnia rolników swoją działalność prowadzić powinna w oparciu o statut, określający sposób jej funkcjonowania. Założycielami spółdzielni mogą być tylko rolnicy, a ich liczba nie może być mniejsza niż 10. Organami spółdzielni są rada nadzorcza, walne zgromadzenie, zarząd oraz zebrania grup członkowskich.
Podmioty mogące należeć do spółdzielni rolników
Projekt ustawy określa katalog podmiotów, które uprawnione będą do zrzeszania się w ramach spółdzielni rolników. Są to osoby fizyczne lub prawne prowadzące gospodarstwo rolne lub prowadzące działalność rolniczą w zakresie działów specjalnych produkcji rolnej, będące producentami produktów rolnych, ich grup, a także chów lub hodowlę ryb.
Ponadto do spółdzielni będą miały możliwość należeć także podmioty nie będące rolnikami. Do tych podmiotów zalicza się osoby fizyczne lub prawne prowadzące działalność w zakresie przechowywania, magazynowania, sortowania, pakowania lub przetwarzania produktów rolnych, ich grup lub ryb wytworzonych przez rolników. Te podmioty nie będą właściwe jednak do założenia spółdzielni oraz nie będą miały możliwości, by zasiadać w radzie nadzorczej, a ich członkostwo nie będzie uwzględniane przy określeniu liczby członków danej spółdzielni.
Każdy z podmiotów będzie miał możliwość należeć tylko do jednej spółdzielni. Natomiast spółdzielnie będą mogły zakładać swoje związki.
Przedmiot działalności spółdzielni rolników
Przedmiotem działalności spółdzielni rolników zgodnie z brzmieniem projektu jest prowadzenie działalności gospodarczej na rzecz jej członków. Działalność ta ma być prowadzona w zakresie planowania produkcji w sposób dostosowany do warunków rynkowych z naciskiem na kwestie ilości i jakości, koncentracji podaży i organizowaniu sprzedaży na produktach, ze względu na które została założona oraz w zakresie koncentracji popytu oraz organizowaniu zakupy środków niezbędnych dla rolników do produkcji. Są to zadania podstawowe, obligatoryjne – każda spółdzielnia rolników będzie zmuszona je realizować.
Poza powyższymi istnieje także katalog działalności o charakterze fakultatywnym, których wykonywanie zależne będzie od woli danej spółdzielni rolników. Są to działalności w zakresie m.in. przechowywania produktów, ich przetwarzania, obrotu nimi, świadczenia usług, sprzedaży produktów, upowszechniania korzystnych dla środowiska metod uprawy, czy nawet działalność społeczna i oświatowo-kulturalna. Dochód z działalności fakultatywnych nie może jednak przekroczyć 25% przychodów w danym roku obrotowym.
Sprawdź: INFORLEX SUPERPREMIUM
Ulgi i zwolnienia podatkowe
Na gruncie projektu ustawy o spółdzielniach rolników wprowadzony został pakiet nowych ułatwień fiskalnych, mający na celu zachęcenie rolników do zrzeszania się w tej formie organizacyjnej oraz funkcjonowanie w niej. Preferencje tego rodzaju mają przysługiwać tym podmiotom, których wielkość mieści się w definicji mikroprzedsiębiorstwa.
Planowane jest między innymi zwolnienie od podatku od spadku i darowizn nabycia praw do wkładów w spółdzielni rolników. Podobnie jest z budynkami zajętymi przez spółdzielnie rolników oraz ich związki – jeśli wykorzystywane są w ramach ich opisanej wyżej działalności oraz stanowią przedmiot ich własności lub użytkowania wieczystego, zwolnione są z podatku od nieruchomości.
Zgodnie z rozpatrywanym w Sejmie projektem ustawę o podatku dochodowym od osób fizycznych dotkną najszersze zmiany. Jedną z nich jest uznanie, iż dochody uzyskane ze zbycia udziałów w spółdzielni wolne będą od podatku dochodowego. Od momentu wejścia projektu w życie, dochód uzyskany ze źródła, jakim jest odpłatne zbycie udziałów oraz wkładów w spółdzielni można będzie obniżyć w najbliższych kolejno po sobie następujących pięciu latach podatkowych o wysokość straty ze źródła przychodów, poniesionej w roku podatkowym.
Od wejścia w życie ustawy odpłatne zbycie udziałów w spółdzielni będzie uważane za przychód z kapitałów pieniężnych. Powstawać on będzie w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów w spółdzielni.
W przypadku odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni, a także zwrotu wkładów albo udziałów w spółdzielni nabytych przez podatnika w drodze spadku, kosztami uzyskania przychodu staną się wydatki poniesione przez spadkodawcę w celu objęcia lub nabycia tych udziałów w spółdzielni. Jednak innego rodzaju wydatki na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, a także koszta odsetek i prowizji od kredytu przeznaczonego na te udziały nie będą uważane za koszty uzyskania przychodów - te wydatki uważane będą za koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni.
Od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia udziałów w spółdzielni, a także z tytułu objęcia udziałów albo wkładów w spółdzielni w zamian za wkład niepieniężny podatek dochodowy wynosić będzie 19% uzyskanego dochodu. Wyjątek stanowi sytuacja, gdy wkładem tym będzie przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część. Postanowienie to nie będzie miało jednak zastosowania, gdy zbycie nastąpi w ramach wykonywania działalności gospodarczej. Odpłatne zbycie udziałów w spółdzielni oraz dochody z tytułu objęcia wkładów w spółdzielniach, w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część będzie trzeba wskazać w zeznaniu podatkowym oraz obliczyć należny z tych tytułów podatek dochodowy.
Zmiany dotyczyć będą także ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Zgodnie z nimi nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni nie będzie uważane za koszty uzyskania przychodów, a za koszt uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, podobnie jak w przypadku podatku dochodowego od osób fizycznych. Dochody ze spółdzielni rolników pochodzące ze sprzedaży produktów rolnych, grup tych produktów lub ryb, ze względu na które spółdzielnia rolników została założona, wyprodukowanych w gospodarstwach lub działach specjalnych produkcji rolnej jej członków wolne będą od podatku.
Cel wprowadzenia ustawy
Opisywany projekt ma na celu wzmacnianie roli spółdzielczości w rolnictwie. Autorzy projektu dopatrują się w nim odpowiedzi na potrzeby rolników, którzy od państwa oczekiwali wsparcia oraz stworzenia jasno określonych, przyjaznych warunków do zrzeszania się. Jako iż zgodnie ze zdaniem autorów projektu rolnicy są najsłabszą ekonomicznie grupą zawodową, należy w ustawodawstwie obierać kierunki ku ich lepszemu funkcjonowaniu na rynku, m.in. poprzez kreowanie warunków do spółdzielczości, mającej za zadanie tworzenie spójnej, integralnej grupy społecznej o silnej pozycji. Rolnicy w ramach spółdzielni mają wspólnie kooperować w zakresie produktów wytwarzanych w prowadzonych przez nich gospodarstwach w celu koncentracji podaży, marketingu czy też działań zmierzających do optymalizacji kosztów produkcji.
Prognozuje się, iż nowe regulacje nie zaburzając funkcjonowania obecnie działających w obszarze rolnictwa przedsiębiorstw spółdzielczych, wytworzą impuls do zacieśnienia współpracy w sektorze rolnym oraz poprawią efektywność gospodarowania w obszarach wiejskich. Autorzy projektu szacują, że z nowych rozwiązań skorzystać mogło będzie w sumie nawet ok. 1,5 mln osób fizycznych oraz prawnych prowadzących gospodarstwa rolne albo prowadzących działalność dotyczącą działów specjalnych produkcji rolnej.
Ustawa wejdzie w życie po 30 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.