Darowizna jest jednym z najstarszych sposobów przekazywania majątku. W polskim systemie prawnym darowizna regulowana jest przepisami Kodeksu cywilnego, a jej skutki podatkowe określa ustawa o podatku od spadków i darowizn. W przypadku darowizny od żony, istotne znaczenie ma forma prawna takiego aktu, a także konsekwencje podatkowe wynikające z przepisów prawa.
- Charakter prawny darowizny w formie aktu notarialnego
- Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?
- Skutki podatkowe darowizny od żony
Charakter prawny darowizny w formie aktu notarialnego
Darowizna jest umową, na mocy której darczyńca zobowiązuje się do jednostronnego bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego. W polskim prawie, umowa darowizny powinna być dokonana w formie aktu notarialnego, jeśli dotyczy nieruchomości lub praw majątkowych o znacznej wartości. Taka forma zapewnia większe bezpieczeństwo obrotu prawnego i chroni interesy stron.
Zgodnie z art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka może być zwolnione z podatku, pod warunkiem zgłoszenia nabycia do właściwego urzędu skarbowego w terminie sześciu miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego. Jest to istotne zwolnienie, które może mieć zastosowanie w przypadku darowizny od żony.
Kiedy powstaje obowiązek podatkowy?
W myśl art. 6 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku od spadków i darowizn obowiązek podatkowy powstaje: przy nabyciu w drodze darowizny – z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego, a w razie zawarcia umowy bez zachowania przewidzianej formy – z chwilą spełnienia przyrzeczonego świadczenia; jeżeli ze względu na przedmiot darowizny przepisy wymagają szczególnej formy dla oświadczeń obu stron, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia takich oświadczeń.
Skutki podatkowe darowizny od żony
Podatek od spadków i darowizn jest podatkiem, który obciąża obdarowanego. W przypadku darowizny od żony, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą złożenia przez darczyńcę oświadczenia w formie aktu notarialnego. Jednakże, jeśli darowizna jest dokonywana między małżonkami, może ona podlegać zwolnieniu od podatku na mocy wspomnianego art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.
W jednym z przypadków, który został zawarty w interpretacji indywidualnej z dnia 26 października 2023 r., sygn. 0111-KDIB2-3.4015.160.2023.2.AD, wnioskodawca otrzymał od żony – na podstawie przyrzeczonej umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego – ½ udziału w nieruchomości. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził, że w takiej sytuacji nabycie przez małżonka ½ udziału w nieruchomości na podstawie umowy darowizny jest zwolnione z podatku od spadków i darowizn: "Jeżeli zatem otrzyma Pan od żony – na podstawie przyrzeczonej umowy darowizny zawartej w formie aktu notarialnego – ½ udziału w nieruchomości – będzie Panu przysługiwało zwolnienie określone w art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn, co spowoduje, że mimo powstania obowiązku podatkowego w związku z otrzymaną darowizną, nie będzie Pan zobowiązany do zapłaty podatku, bo zobowiązanie nie powstanie. Wypełni Pan bowiem warunki określone w ww. przepisie. Ze względu na formę zawarcia umowy darowizny (akt notarialny) nie będzie Pan zobowiązany do złożenia SD-Z2".
Podsumowując, darowizna od żony, dokonana na podstawie umowy darowizny w formie aktu notarialnego, jest czynnością prawną, która może być korzystna zarówno z punktu widzenia prawnego, jak i podatkowego. Warto jednak pamiętać o konieczności zgłoszenia takiej darowizny do urzędu skarbowego w celu skorzystania ze zwolnienia podatkowego.
art. 6 oraz art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn