REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Postępowanie wymiarowe w zakresie spadku. Co z terminem zapłaty podatku?

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Robert Nogacki
radca prawny
Kancelaria Prawna Skarbiec
Kancelaria Prawna Skarbiec świadczy doradztwo prawne z zakresu prawa podatkowego, gospodarczego, cywilnego i karnego.
Postępowanie wymiarowe w zakresie spadku
Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Postępowanie wymiarowe w zakresie spadku jest często inicjowane przez urzędy skarbowe, gdy spadkobiercy zapominają o złożeniu zeznania podatkowego po śmierci spadkodawcy. Problem ten ujawnia się zwykle przy próbie sprzedaży odziedziczonej nieruchomości. Niestety, urzędy nie zawsze działają zgodnie z prawem, błędnie określając termin zapłaty podatku.
rozwiń >

Po śmierci spadkodawcy jego spadkobiercom zdarza się zapomnieć o dopełnieniu wszystkich formalności związanych z przyjęciem spadku, w tym o złożeniu w urzędzie skarbowym zeznania podatkowego o jego nabyciu. Nierzadko o obowiązku tym przypominają sobie dopiero po latach, gdy przy okazji podejmowania innych czynności, np. sprzedaży odziedziczonej w spadku nieruchomości, muszą ujawnić źródło pochodzenia majątku. Urzędy skarbowe wszczynają wówczas postępowanie wymiarowe w zakresie podatku od spadków i darowizn. Jak się okazuje, często robią to bezprawnie, błędnie ustalając termin, w jakim mogą dochodzić od spadkobiercy zapłaty podatku.

REKLAMA

W sytuacjach m.in. dziedziczenia, darowizny, zasiedzenia, nieodpłatnego zniesienia: użytkowania, służebności lub współwłasności, beneficjent tych przysporzeń jest zobowiązany złożyć w urzędzie skarbowym zeznanie podatkowe o nabyciu rzeczy lub praw majątkowych na formularzu SD-3, a w przypadku najbliższej rodziny na formularzu SD-Z2. W zakresie dziedziczenia jest na to miesiąc od dnia, gdy uprawomocniło się orzeczenie sądu, został zarejestrowany akt poświadczenia dziedziczenia, albo wydano europejskie poświadczenie spadkowe. Złożenie deklaracji ma umożliwić organowi pobór należnego podatku.

Ujawnienie nabycia spadku w zeznaniu podatkowym

Spadkodawca zmarł w czerwcu 2008 r. Dwa lata później sąd rejonowy stwierdził nabycie po nim przez podatnika spadku na podstawie testamentu. W lutym 2019 r. spadkobierca złożył zeznanie podatkowe, w którym wykazał wartość nabytego majątku. Urząd skarbowy wszczął postępowanie podatkowe, które zamknął wydaniem decyzji ustalającej spadkobiercy kilkanaście tysięcy złotych zobowiązania w podatku od spadków i darowizn.

Zarzut przedawnienia

Spadkobierca wniósł skargę podnosząc m.in. zarzut przedawnienia. Jak bowiem głosi art. 68 § 1 Ordynacji podatkowej, zobowiązanie podatkowe nie powstaje, jeżeli decyzja ustalająca to zobowiązanie została doręczona po upływie 3 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym powstał obowiązek podatkowy. Również w § 2, wydłużającym termin przedawnienia w sytuacji gdy podatnik nie złożył deklaracji w terminie lub w złożonej deklaracji nie ujawnił wszystkich danych niezbędnych do ustalenia wysokości zobowiązania podatkowego, zastrzeżono, że zobowiązanie to nie powstaje w przypadku doręczenia decyzji po upływie 5 lat.

Przyznanie się do spadku zrodziło obowiązek podatkowy na nowo

Jednak Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie podzielił zdanie organu, że w przedmiotowej sprawie zobowiązanie spadkobiercy w podatku od spadków i darowizn powstało z dniem doręczenia mu decyzji organu w 2019 r. Zgodnie z art. 6 ust. 4 zd. drugie ustawy o podatku od spadków i darowizn (dalej u.p.s.d.), w przypadku gdy nabycie nie zostało zgłoszone do opodatkowania, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą powołania się przez podatnika przed organem podatkowym na fakt nabycia. W zgodnej opinii organów podatkowych (naczelnika urzędu skarbowego i dyrektora izby administracji skarbowej) oraz sądu obowiązek podatkowy spadkobiercy powstał na nowo, wskutek powołania się przez niego na nabycie majątku w złożonej w lutym 2019 r. deklaracji. WSA dodał, że przepis ten stworzono w celu zapobiegania uchylaniu się od opodatkowania.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Urząd skarbowy dysponował postanowieniem ws. nabycia spadku

Naczelny Sąd Administracyjny, do którego spadkobierca wniósł skargę kasacyjną zgodził się z organami, że przewidziana w art. 6 ust. 4 u.p.s.d. instytucja znajduje zastosowanie w przypadkach, gdy podatnik powołuje się przed organem podatkowym na fakt nabycia majątku. Przenosząc to na grunt rozpoznawanej sprawy NSA stwierdził, że obowiązek podatkowy spadkobiercy powstał nie w 2019 r. a 9 lat wcześniej, dokładnie 29 czerwca 2010 r., gdy uprawomocniło się postanowienie sądu rejonowego stwierdzające nabycie spadku. NSA przypomniał, że zgodnie z rozporządzeniem Ministra Sprawiedliwości z 28 czerwca 2004 r. w sprawie określenia rodzajów i zakresu informacji przekazywanych organom podatkowym przez sądy, stwierdzenie nabycia spadku jest zdarzeniem prawnym, o którym sądy są zobowiązane informować organy podatkowe. Właściwy naczelnik US został więc powiadomiony o nabyciu spadku. Urząd skarbowy nie musi więc czekać na zgłoszenie nabycia spadku przez spadkobiercę. Dysponując postanowieniem sądu w tej sprawie może przeprowadzić skuteczne postępowanie podatkowe.

Nieuzasadnione sankcje wobec podatnika

NSA uchylając wyrok WSA w Szczecinie i decyzję organu podatkowego II instancji zaznaczył, że art. 6 ust. 4 zd. drugie u.p.s.d. nie można stosować rozdzielnie, bez uwzględniania zdania pierwszego tego przepisu. Stanowi ono, że jeśli nabycie niezgłoszone do opodatkowania stwierdzono następnie pismem, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą sporządzenia pisma; jeżeli pismem takim jest orzeczenie sądu, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą uprawomocnienia się orzeczenia.

Skoro nabycie przez spadkobiercę spadku sąd rejonowy stwierdził prawomocnym wyrokiem 29 czerwca 2010 r., to 3-letni termin przedawnienia upłynął 31 grudnia 2013 r. Złożenie przez podatnika deklaracji w lutym 2019 r. nie miało na celu wykazania nabycia majątku, a uzyskanie potwierdzenia stanu prawnego, który był znany urzędowi skarbowemu. „Zeznanie to zostało zatem wykorzystane przez organy podatkowe niezgodnie z celem, powodując nieuzasadnione sankcje wobec skarżącej…” (wyrok z 27 lipca 2023 r., sygn. akt III FSK 2227/21).

Podsumowanie

Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego daje spadkobiercom, obdarowanym i innym beneficjentom przysporzeń majątkowych silny argument w toczących się, jak i w zakończonych już sporach z administracją skarbową. Być może podatników, których organy obarczyły ciężarem zobowiązania w podatku od spadków i darowizn „powodując nieuzasadnione sankcje”, jest znacznie więcej.

Autor: Robert Nogacki, radca prawny, partner zarządzający, Kancelaria Prawna Skarbiec

Zapisz się na newsletter
Chcesz uniknąć błędów? Być na czasie z najnowszymi zmianami w podatkach? Zapisz się na nasz newsletter i otrzymuj rzetelne informacje prosto na swoją skrzynkę.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

REKLAMA

Księgowość
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Pozew z PFR w sprawie Tarcz Finansowych. Komu grozi proces, jak się bronić – wyjaśnia adwokat

Jak ustalił redaktor Adam Pantak z Dziennika Gazety Prawnej (w artykule z 22 kwietnia 2025 r. "Ze skorzystania z pomocy covidowej musi się tłumaczyć 16 tys. firm. Kto dostał pozew?" - GazetaPrawna.pl), spółka Polski Fundusz Rozwoju S.A. (PFR) złożyła 16 095 pozwów przeciwko przedsiębiorcom w związku z brakiem spłaty zobowiązań w ramach Programów rządowych «Tarcza Finansowa 1.0» oraz «Tarcza Finansowa 2.0». Oznacza to, że ogromna rzesza przedsiębiorców otrzymało już pozwy z PFR, albo niedługo je otrzyma.
Dlaczego warto się temu przyjrzeć? Kto może otrzymać pozew? Czy i kiedy należy się obawiać tych pozwów? I jak się przed nimi bronić? To wyjaśnię w cyklu artykułów na Infor.pl.

Kawa z INFORLEX. Nowy plan wdrożenia KSeF

Spotkania odbywają się w formule „na żywo” o godzinie 9.00. Przy porannej kawie poruszamy najbardziej aktualne tematy, które stanowią także zasób kompleksowej bazy wiedzy INFORLEX. Rozmawiamy o podatkach, księgowości, rachunkowości, kadrach, płacach oraz HR. 15 maja br. tematem spotkania będzie nowy plan wdrożenia KSeF.

Zatrudnianie osób z niepełnosprawnościami w 2025 r. Jak i ile można zaoszczędzić na wpłatach do PFRON? Case study i obliczenia dla pracodawcy

Dlaczego 5 maja to ważna data w kontekście integracji i równości? Co powstrzymuje pracodawców przed zatrudnianiem osób z niepełnosprawnościami? Jakie są obowiązki pracodawcy wobec PFRON? Wyjaśniają eksperci z HRQ Ability Sp. z o.o. Sp. k. I pokazują na przykładzie ile może zaoszczędzić firma na zatrudnieniu osób z niepełnosprawnościami.

Koszty NKUP w księgach rachunkowych - klasyfikacja i księgowanie

– W praktyce rachunkowej i podatkowej przedsiębiorcy często napotykają na wydatki, które - mimo że wpływają na wynik finansowy jednostki - to jednak nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów (tzw. NKUP) – zauważa Beata Tęgowska, ekspertka ds. księgowości i płac z Systim.pl i wyjaśnia jak je prawidłowo klasyfikować i księgować?

REKLAMA

Zmiany w podatku od spadków darowizn w 2025 r. Likwidacja obowiązku uzyskiwania zaświadczenia z urzędu skarbowego i określenie wartości nieodpłatnej renty [projekt]

W dniu 28 kwietnia 2025 r. w Wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia nowelizacji ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja ma dwa cele. Likwidację obowiązku uzyskiwania zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego potwierdzającego zwolnienie z podatku od spadków i darowizn

na celu ograniczenie formalności i zmniejszenie barier administracyjnych wynikających ze stosowania ustawy o podatku od spadków i darowizn, związanych z dokonywaniem obrotu majątkiem nabytym tytułem spadku lub inny nieodpłatny sposób objęty zakresem ustawy o podatku od spadków i darowizn, od osób z kręgu najbliższej rodziny, a także uproszczenie rozliczania podatku z tytułu nabycia nieodpłatnej renty.

Co zmieni unijne rozporządzenie w sprawie maszyn od 2027 roku. Nowe wymogi prawne cyberbezpieczeństwa przemysłu w UE

Szybko zachodząca cyfrowa transformacja, automatyzacja, integracja środowisk IT i OT oraz Przemysł 4.0 na nowo definiują krajobraz branży przemysłowej, przynosząc nowe wyzwania i możliwości. Odpowiedzią na ten fakt jest m.in. przygotowane przez Komisję Europejską Rozporządzenie 2023/1230 w sprawie maszyn. Firmy działające na terenie UE muszą dołożyć starań, aby sprostać nowym, wynikającym z tego dokumentu standardom przed 14 stycznia 2027 roku.

Skarbówka kontra przedsiębiorcy. Firmy odzyskują miliardy, walcząc z niesprawiedliwymi decyzjami

Tysiące polskich firm zostało oskarżonych o udział w karuzelach VAT - często niesłusznie. Ale coraz więcej z nich mówi "dość" i wygrywa w sądach. Tylko w ostatnich latach odzyskali aż 2,8 miliarda złotych! Sprawdź, dlaczego warto walczyć i jak nie dać się wciągnąć w urzędniczy absurd.

Krajowy System e-Faktur – czas na konkrety. Przygotowania nie powinny czekać. Firmy muszą dziś świadomie zarządzać dostępnością zasobów, priorytetami i ryzykiem "przeciążenia projektowego"

Wdrożenie Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) przeszło z etapu spekulacji do fazy przygotowań wymagających konkretnego działania. Ministerstwo Finansów ogłosiło nowy projekt ustawy, który wprowadza obowiązek korzystania z KSeF, a 25 kwietnia skończył się okres konsultacji publicznych. Dla wszystkich zainteresowanych oznacza to jedno: czas, w którym można było czekać na „ostateczny kształt przepisów”, dobiegł końca. Dziś wiemy już wystarczająco dużo, by prowadzić rzeczywiste przygotowania – bez odkładania na później. Ekspert komisji podatkowej BCC, radca prawny, doradca podatkowy Tomasz Groszyk o wdrożeniu Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

REKLAMA

Wdrożenie KSeF i JPK_CIT to nie lada wyzwanie dla firm w 2025 r. [KOMENTARZ EKSPERCKI]

Rok 2025 będzie się przełomowy dla większości działów finansowych polskich firm. Wynika to z obowiązków podatkowych nałożonych na przedsiębiorców w zakresie konieczności wdrożenia obligatoryjnego e-fakturowania (KSeF) oraz raportowania danych księgowo- podatkowych w formie nowej schemy JPK_CIT.

Sprzedałeś 30 rzeczy w sieci przez rok? Twoje dane ma już urząd skarbowy. Co z nimi zrobi? MF i KAS walczą z szarą strefą w handlu internetowym i unikaniem płacenia podatków

Ministerstwo Finansów (MF) i Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) wdrożyły unijną dyrektywę (DAC7), która nakłada na operatorów platform handlu internetowego obowiązki sprawozdawcze. Dyrektywa jest kolejnym elementem uszczelnienia systemów podatkowych państw członkowskich UE. Dyrektywa nie wprowadza nowych podatków. Do 31 stycznia 2025 r. operatorzy platform mieli obowiązek składać raporty do Szefa KAS za lata 2023 i 2024. 82 operatorów platform przekazało za ten okres informacje o ponad 177 tys. unikalnych osobach fizycznych oraz ponad 115 tys. unikalnych podmiotach.

REKLAMA