Zwolnienia z obowiązku prowadzenia kas fiskalnych - co się zmieni od 1 stycznia 2021 r.?
Przejście z PKWiU 2008 na CN i PKWiU 2015
Aktualnie stosowana PKWiU 2008 obowiązuje tylko do 31 grudnia 2020 r. na podstawie § 3a rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU). Z tego powodu konieczna stała się zmiana rozporządzenia Ministra Finansów z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. poz. 2519) - zwanego dalej "rozporządzeniem".
W § 4 w ust. 1 w pkt 1 rozporządzenia (wykaz towarów, których dostawa pozbawia możliwości podmiotowego zwolnienia z obowiązku stosowania kas fiskalnych) wprowadzono następujące zmiany:
- lit. b-g przełożono PKWiU 2008 na kody CN, w tym w lit. c oraz g dostosowano nazwy towarów do grupowania CN, w związku tym uległy one niewielkim modyfikacjom;
- lit. i dostosowano do brzmienia art. 113 ust. 13 pkt 1 lit. f tiret drugie ustawy; w ustawie o VAT towary te nie zostały przełożone na CN, w związku z tym w rozporządzeniu również pozostawiono je wg PKWiU;
- lit. n oraz lit. o przełożono PKWiU 2008 na kody CN.
W § 4 w ust. 1 w pkt 2 w lit. i dostosowano PKWiU w zakresie usług związanych z wyżywieniem.
Ponadto w załączniku do projektu rozporządzenia wprowadzone zmiany wynikają z przełożenia na PKWiU 2015, która nieco odmiennie klasyfikuje te same towary i usługi. Wymienione w załączniku czynności zwolnione z obowiązku ewidencjonowania pozostają sklasyfikowane zgodnie z PKWiU 2015, podobnie jak w ustawie.
Zmiany w zakresie rozpoczęcia stosowania kas fiskalnych
Dodatkowo omawiany projekt przewiduje uchylenie § 6 i § 7 rozporządzenia.
Na podstawie uchylanego § 6 rozporządzenia, podatnicy są obowiązani do rozpoczęcia ewidencjonowania w terminach określonych w § 5 przy zastosowaniu co najmniej 1/5 (w zaokrągleniu w górę do liczb całkowitych) liczby kas rejestrujących, zgłoszonych przez podatnika do naczelnika urzędu skarbowego na podstawie dawnego brzmienia art. 111 ust. 4 ustawy o VAT. Od pierwszego dnia każdego następnego miesiąca podatnicy byli obowiązani zastosować do ewidencjonowania kolejne kasy rejestrujące, w liczbie nie mniejszej niż liczba kas rejestrujących przypadająca do ewidencjonowania w pierwszym miesiącu ewidencjonowania, wynikająca ze zgłoszenia, o którym była mowa ww. art. 111 ust. 4 ustawy.
W myśl uchylanego § 6 ust. 2 rozporządzenia, rozpoczęcie ewidencjonowania, na zasadach określonych w ust. 1, przedłużało odpowiednio okres zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania w części dotyczącej obrotów realizowanych na stanowiskach kasowych, na których ewidencjonowanie powinno być prowadzone w kolejnych miesiącach.
Ponadto, zgodnie z uchylanym § 7 rozporządzenia, przepisu § 6 nie stosuje się do obrotu wynikającego z czynności, o których mowa w § 4, tj. objętych bezwzględnym obowiązkiem ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących.
Przepis § 6 rozporządzenia miał zastosowanie do 30 kwietnia 2019 r. Z dniem 1 maja 2019 r. weszła bowiem w życie ustawa z dnia 15 marca 2019 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz ustawy – Prawo o miarach (Dz. U. poz. 675), i niezbędnym stało się wypełnienie delegacji ustawowej art. 111 ust. 7a i art. 145a ust. 15 ustawy o VAT.
Wydane na podstawie art. 111 ust. 7a i art. 145a ust. 15 ustawy o VAT rozporządzenie Ministra Finansów w sprawie kas rejestrujących, jak i przepisy ustawy o VAT, w tym obecny art. 111 ust. 4 ustawy, nie przewidują obowiązku zgłaszania przez podatnika do urzędu skarbowego liczby kas rejestrujących przed rozpoczęciem ewidencjonowania. Dokonanie takiego zgłoszenia przewidywały poprzednie przepisy ustawy.
W związku z powyższym przepis § 6 rozporządzenia, nie może być stosowany po dniu 30 kwietnia 2019 r., z wyjątkiem podatników, którzy przed dniem 1 maja 2019 r. rozpoczną ewidencjonowanie za pomocą 1/5 liczby zgłoszonych kas.
Intencją przepisów ustawy zmieniającej ustawę o VAT jest, aby podatnik obowiązany był do rozpoczęcia ewidencjonowania we wszystkich swoich punktach prowadzenia działalności, bez możliwości odkładania w czasie rozpoczęcia ewidencjonowania, jak to miało miejsce dotychczas (por. § 6 rozporządzenia).
Z tych względów projekt przewiduje uchylenie § 6 oraz powiązanego z nim § 7 rozporządzenia.
Pozostałe zmiany
W poz. 46 załącznika do rozporządzenia wykreślono wyrazy: "pochodzących z własnej działalności rolniczej". W projekcie Slim VAT (UD118) przewiduje się zmianę art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy i wykreślenie wyrazów "pochodzących z własnej działalności rolniczej". Zmiana ma wejść w życie z dniem 1 stycznia 2021 r., jak niniejszy projekt. Zmiana w ustawie ma na celu uspójnienie zapisów w zakresie "produktów rolnych" i ma charakter legislacyjny.
W poz. 47 dokonano zmiany doprecyzowującej poprzez zmianę spójnika „oraz” na „lub” („Dostawa towarów i świadczenie usług, które na podstawie przepisów o podatku dochodowym są zaliczane przez podatnika do środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji, jeżeli czynności te w całości zostały udokumentowane fakturą”). Zmiana ma charakter porządkujący, ponieważ w pojęciu rachunkowości środek trwały to inna kategoria niż wartości niematerialne i prawne.
Obecnie trwają uzgodnienia międzyresortowe, konsultacje publiczne i opiniowanie projektu rozporządzenia zmieniającego.
Rozporządzenie zmieniające ma wejść w życie 1 stycznia 2021 r.
Zwolnienie z obowiązku prowadzenia kas fiskalnych - co się nie zmieni w 2021 roku?
Omawiane rozporządzenie Ministra Finansów z 28 grudnia 2018 r. w sprawie zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących (Dz. U. poz. 2519) reguluje zasady zwolnienia niektórych grup podatników i niektórych czynności z obowiązku stosowania kas fiskalnych.
Przede wszystkim zwolnione z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży (obrotu) przy użyciu kas fiskalnych (do 31 grudnia 2021 r.) są czynności wymienione w załączniku do tego rozporządzenia.
Ponadto rozporządzenie zwalnia z obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy użyciu kas fiskalnych (także jedynie końca 2021 r.):
1) podatników, u których obrót zrealizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych nie przekroczył w poprzednim roku podatkowym kwoty 20 000 zł, a w przypadku podatników rozpoczynających w poprzednim roku podatkowym dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli obrót z tego tytułu nie przekroczył, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w poprzednim roku podatkowym, kwoty 20 000 zł;
Przy czym tego zwolnienia nie stosuje się do podatników, którzy w poprzednim roku podatkowym byli obowiązani do ewidencjonowania lub przestali spełniać warunki do zwolnienia z obowiązku ewidencjonowania. Zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót realizowany na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych w kwocie 20 000 zł
2) podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2018 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika obrót z tego tytułu nie przekroczy, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności w danym roku podatkowym, kwoty 20 000 zł;
Zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym podatnik przekroczył obrót z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, w proporcji do okresu wykonywania tych czynności, w kwocie 20 000 zł.
3) podatników, którzy dokonują dostawy towarów lub świadczą usługi zwolnione z obowiązku ewidencjonowania, wymienione w części I załącznika do rozporządzenia, w przypadku gdy udział obrotu z tytułu czynności zwolnionych z obowiązku ewidencjonowania, wymienionych w części I załącznika do rozporządzenia, w całkowitym obrocie podatnika realizowanym na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, zwany dalej „udziałem procentowym obrotu”, był w poprzednim roku podatkowym wyższy niż 80%;
Przy czym tego zwolnienia nie stosuje się do podatników, którzy w pierwszym lub drugim półroczu poprzedniego roku podatkowego osiągnęli udział procentowy obrotu równy 80% albo niższy niż 80%.
Zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy, licząc od końca półrocza danego roku podatkowego, w którym podatnik korzysta z tego zwolnienia, jeżeli w okresie tego półrocza udział procentowy obrotu był równy 80% albo niższy niż 80%, z zastrzeżeniem ust. 4.
Ale w przypadku podatników korzystających z tego zwolnienia, którzy na skutek utraty zwolnienia byliby obowiązani do rozpoczęcia ewidencjonowania przy zastosowaniu więcej niż 5000 kas, zwolnienie to traci moc po upływie roku, licząc od końca półrocza danego roku podatkowego, w którym podatnik korzysta z tego zwolnienia, jeżeli w okresie tego półrocza udział procentowy obrotu był równy 80% albo niższy niż 80%.
4) podatników rozpoczynających po dniu 31 grudnia 2018 r. dostawę towarów lub świadczenie usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych, jeżeli przewidywany przez podatnika udział procentowy obrotu:
a) za okres pierwszych sześciu miesięcy wykonywania tych czynności,
b) za okres do końca roku, w przypadku gdy okres wykonywania tych czynności w roku podatkowym jest krótszy niż sześć miesięcy
– będzie wyższy niż 80%;
W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w pkt 4 lit. a, u których udział procentowy obrotu w okresie pierwszych sześciu miesięcy jest równy 80% albo niższy niż 80%, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy następujących po miesiącu, w którym upłynął ten okres.
W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w pkt 4 lit. b, u których udział procentowy obrotu jest za okres do końca roku podatkowego równy 80% albo niższy niż 80%, zwolnienie to traci moc po upływie dwóch miesięcy od zakończenia tego roku podatkowego.
5) jednostki samorządu terytorialnego w zakresie czynności wykonywanych przez ich jednostki organizacyjne, o których mowa w art. 2 pkt 1 ustawy z dnia 5 września 2016 r. o szczególnych zasadach rozliczeń podatku od towarów i usług oraz dokonywania zwrotu środków publicznych przeznaczonych na realizację projektów finansowanych z udziałem środków pochodzących z budżetu Unii Europejskiej lub od państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu przez jednostki samorządu terytorialnego (Dz. U. z 2018 r. poz. 280): a) które na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia, o którym mowa w art. 8 ust. 2 tej ustawy, albo b) jeżeli ich jednostki organizacyjne na dzień 31 grudnia 2016 r. korzystały ze zwolnienia z takiego obowiązku.
W przypadku podatników korzystających ze zwolnienia, o którym mowa w ww. pkt 1 i 2, zwolnienie to traci moc z chwilą wykonania czynności, o której mowa w § 4 rozporządzenia.
Treść przepisów dot. ww. zwolnień (oprócz opisanych wyżej zmian) nie zmieni się co do zasady do końca 2021 roku.
Polecamy: Biuletyn VAT