Kiedy dostawa budynku jest zwolniona z VAT?

Sprzedaż nieruchomości jako przedmiot opodatkowania VAT

Podatkiem od towarów i usług opodatkowane są zdarzenia gospodarcze wymienione w ustawie. Jedną z takich czynności jest dostawa towarów. Przez dostawę towarów co do zasady rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Sprzedaż nieruchomości polega nie tylko na przeniesieniu prawa do rozporządzania nieruchomością jak właściciel, ale również na przeniesieniu prawa własności. Sprzedaż nieruchomości stanowi więc dostawę towarów i co do zasady podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Należy mieć jednak na uwadze, że pojęcie „przeniesienia prawa do rozporządzania rzeczą jak właściciel” jest szersze i obejmuje również inne czynności, takie jak: najem, dzierżawę, leasing i inne.

Podstawa opodatkowania

Podstawą opodatkowania podatkiem od towarów i usług jest „wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika”.

W przypadku dostawy nieruchomości budynkowej z podstawy opodatkowania nie wyodrębnia się wartości gruntu.

Zwolnienie z opodatkowania

Jednakże nie każda sprzedaż nieruchomości budynkowej będzie opodatkowana VAT. Zwolniona od podatku jest dostawa budynków, budowli lub ich części z wyjątkiem, gdy dostawa jest dokonywana w ramach pierwszego zasiedlenia lub przed nim; pomiędzy pierwszym zasiedleniem a dostawą budynku, budowli lub ich części upłynął okres krótszy niż dwa lata. Ponadto zwolniona jest dostawa budynków, budowli lub ich części nieobjęta ww. zwolnieniem pod warunkiem, że w stosunku do tych budynków/budowli nie przysługiwało dostawcy prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony albo dostawca nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których miał prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony, a jeżeli takowe ponosił, to były one niższe niż 30% wartości początkowej tych budynków/budowli.

Tym samym, jeśli dostawa budynku dokonywana jest w ramach pierwszego zasiedlenia bądź przed nim, będzie ona opodatkowana. Nie będzie opodatkowana dostawa budynku po pierwszym zasiedleniu pod warunkiem, że od pierwszego zasiedlenia miną dwa lata. Czym jest pierwsze zasiedlenie? Według definicji ustawowej przez to pojęcie rozumie się „oddanie do użytkowania pierwszemu nabywcy lub użytkownikowi lub rozpoczęcie użytkowania na potrzeby własne budynków, budowli lub ich części, po ich wybudowaniu lub ulepszeniu, jeżeli wydatki poniesione na ulepszenie, w rozumieniu przepisów o podatku dochodowym, stanowiły co najmniej 30% wartości początkowej”.

Polecamy: Nowy JPK_VAT z deklaracją i ewidencją. Poradnik Gazety Prawnej 4/2020

Jeżeli transakcja nie spełnia ww. warunków, w dalszym ciągu może korzystać ze zwolnienia, jeśli dostawcy nie przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego w stosunku do przedmiotu tej transakcji albo nie ponosił wydatków na ich ulepszenie, w stosunku do których przysługiwało prawo do odliczenia podatku naliczonego.

Powyższe zwolnienia są przedmiotowe, a nie podmiotowe. Oznacza to, że nie ma znaczenia, jaki podmiot jest sprzedawcą nieruchomości budynkowej – czy polski rezydent podatkowy, czy też nierezydent. Nawet jeśli nieruchomość taką sprzedaje podmiot zagraniczny, w przypadku spełnienia warunków do zwolnienia z art. 43 ust. 1 pkt 10 bądź 10a zwolnienie takie znajdzie zastosowanie.

Autor: radca prawny Robert Nogacki
Kancelaria Prawna Skarbiec