Podatek od spadków i darowizn 2023 - wyższe kwoty wolne od 1 lipca

Paweł Huczko
rozwiń więcej
Podatek od spadków i darowizn 2023 - wyższe kwoty wolne od 1 lipca / Shutterstock
W czwartek 26 stycznia 2023 r. Sejm uchwalił tzw. ustawę deregulacyjną (ustawa o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych), nowelizującą kilkanaście ustaw w tym m.in. ustawę o podatku od spadków i darowizn. Ta nowelizacja przewiduje w szczególności podniesienie kwot wolnych w podatku od spadków i darowizn od 1 lipca 2023 r.

Wyższe kwoty wolne w podatku od spadków i darowizn od 1 lipca 2023 r.

Omawiana nowelizacja zmienia także przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn. W szczególności art. 9 ust. 1 tej ustawy otrzymał następujące brzmienie:

1. Opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej w okresie 5 lat, począwszy od dnia 1 lipca 2023 r. oraz w każdym kolejnym okresie 5 lat:
1) 36 120 zł od jednej osoby lub 108 360 zł od wielu osób - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej;
2) 27 090 zł od jednej osoby lub 81 270 zł od wielu osób - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej;
3) 18 060 zł od jednej osoby lub 54 180 zł od wielu osób - jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej
.

Autopromocja

Ponadto nowelizacja ta zmieniła także zdanie pierwsze art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn, które otrzymało następujące brzmienie:

Jeżeli nabycie własności rzeczy i praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz w pięcioletnim okresie, o którym mowa w ust. 1, do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych dolicza się wartość rzeczy i praw majątkowych nabytych dotychczas w tym okresie.

Bez zmian natomiast pozostały kolejne zdania art. 9 ust. 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn:
Od podatku obliczonego od łącznej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych potrąca się podatek przypadający od opodatkowanych poprzednio nabytych rzeczy i praw majątkowych. Wynikająca z obliczenia nadwyżka podatku nie podlega ani zaliczeniu na poczet innych podatków, ani zwrotowi. Nabywcy obowiązani są w zeznaniu podatkowym wymienić rzeczy i prawa majątkowe nabyte w podanym wyżej okresie.

Konsekwencją tych zmian są także poniższe modyfikacje treści art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn:

 - w ust. 1 w pkt 2 wyrazy "w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych" zastąpione zostały wyrazami "pięcioletnim okresie, o którym mowa w art. 9 ust. 1";
- w ust. 4 w pkt 1 wyrazy "w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych" zastąpione zostały wyrazami "pięcioletnim okresie, o którym mowa w art. 9 ust. 1";

Jakie są aktualne kwoty wolne od podatku od spadków i darowizn?

Aktualnie (do 30 czerwca 2023 r.) w podatku od spadków i darowizn obowiązują następujące kwoty wolne od podatku (tj. kwoty czystej wartości nabytych rzeczy i praw majątkowych niepodlegające opodatkowaniu):

10 434 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej,
7 878 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do II grupy podatkowej,
5 308 zł – jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do III grupy podatkowej.

Więcej na temat kwot wolnych od podatku, skal i stawek podatkowych w podatku od spadków i darowizn: Podatek od spadków i darowizn - nowe kwoty wolne od podatku i nowe skale podatkowe od 13 października 2022 r.

Podatek od spadków i darowizn - grupy podatkowe

Warto przypomnieć przy tej okazji, że wysokość podatku od spadków i darowizn, a także kwotę wolną od podatku ustala się (zgodnie z art. 14 ustawy o podatku od spadków i darowizn) w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje w zależności od stopnia pokrewieństwa lub powinowactwa obdarowanego wobec darczyńcy.

W ustawie o podatku od spadków i darowizn mamy co do zasady trzy grupy podatkowe, do których zalicza się (zgodnie z art. 14 ust. 3 ww. ustawy) :

Grupa I – małżonka, zstępnych (dzieci, wnuki, prawnuki itd.), wstępnych (rodzice, dziadkowie, pradziadkowie, itd.), pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów;

Grupa II – zstępnych rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępnych i małżonków pasierbów, małżonków rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonków rodzeństwa małżonków, małżonków innych zstępnych;

Grupa III – innych nabywców.

Omawiana nowelizacja ma co do zasady wejść w życie po upływie 14 dni od jej ogłoszenia ale zmienione przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn wejdą w życie 1 lipca 2023 r.

Z Sejmu nowelizacja ta zostanie teraz przekazana do dalszych prac legislacyjnych w Senacie.

Źródło: Komisyjny projekt ustawy o zmianie ustaw w celu likwidowania zbędnych barier administracyjnych i prawnych - przebieg procedury legislacyjnej w Sejmie

oprac. Paweł Huczko

Księgowość
Ryczałt za używanie prywatnego auta do celów służbowych a PIT. NSA: nie trzeba płacić podatku od zwrotu wydatków
08 maja 2024

W wyroku z 14 września 2023 r. (sygn. akt II FSK 2632/20) Naczelny Sąd Administracyjny zakwestionował stanowisko organów podatkowych i uznał, że świadczenie wypłacone pracownikowi jako zwrot wydatków – nie jest przychodem ze stosunku pracy. A zatem nie trzeba od takiego zwrotu wydatków płacić podatku dochodowego. W tym przypadku chodziło o ryczałt samochodowy za jazdy lokalne wypłacany pracownikowi z tytułu używania przez niego prywatnego samochodu do celów służbowych. Niestety NSA potrafi też wydać zupełnie inny wyrok w podobnej sprawie.

Ulga dla seniorów w 2024 roku - zasady stosowania. Limit zwolnienia, przepisy, wyjaśnienia fiskusa
08 maja 2024

Ulga dla seniorów, to tak naprawdę zwolnienie podatkowe w podatku dochodowym od osób fizycznych, dla dochodów uzyskiwanych przez seniorów, którzy pozostali na rynku pracy mimo osiągnięcia wieku emerytalnego. Jaki jest limit tego zwolnienia i jakich rodzajów dochodu dotyczy?

Odroczenie obowiązkowego KSeF. Projekt nowelizacji po pierwszym czytaniu w Sejmie - przesłany do komisji
08 maja 2024

Rządowy projekt ustawy zmieniającej ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, przesuwającej wdrożenie obowiązkowego dla wszystkich podatników VAT Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) na 1 lutego 2026 r., został po sejmowym pierwszym czytaniu w środę 8 maja 2024 r., przesłany do Komisji Finansów Publicznych. Obowiązujące obecnie przepisy zakładają, że KSeF ma obowiązywać od 1 lipca bieżącego roku. 

Od 1 lutego 2026 r. obligatoryjny KSeF dla podatników czynnych i zwolnionych z VAT. Znamy plany Ministerstwa Finansów
07 maja 2024

Projekt nowelizacji ustawy o VAT, który 2 maja 2024 r. wpłynął do Sejmu przewiduje tylko jedną datę wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – 1 lutego 2026 r. Od tego dnia obowiązek stosowania KSeF i wystawiania za pomocą tego systemu faktur ustrukturyzowanych będą mieli wszyscy podatnicy VAT (czynni i zwolnieni). W innej nowelizacji ustawy resort finansów zamierza wprowadzić drugi termin wdrożenia obowiązkowego KSeF dla mniejszych firm (1 kwietnia 2026 r.), o czym mówił minister finansów Andrzej Domański w dniu 26 kwietnia 2024 r. na brefingu prasowym w Ministerstwie Finansów.

Zmiana danych nabywcy na fakturze. Faktura korygująca, nota korygująca, terminy, ujęcie w ewidencji i JPK VAT
08 maja 2024

Jak zgodnie z prawem dokonać zmiany danych nabywcy na fakturze? Kiedy można wystawić fakturę korygującą, a kiedy notę korygującą? Co z błędną fakturą w JPK_VAT?

Od 1 lutego 2026 r. obligatoryjny KSeF dla podatników czynnych i zwolnionych z VAT. Znamy plany Ministerstwa Finansów
07 maja 2024

Projekt nowelizacji ustawy o VAT, który 2 maja 2024 r. wpłynął do Sejmu przewiduje tylko jedną datę wdrożenia obowiązkowego Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF) – 1 lutego 2026 r. Od tego dnia obowiązek stosowania KSeF i wystawiania za pomocą tego systemu faktur ustrukturyzowanych będą mieli wszyscy podatnicy VAT (czynni i zwolnieni). W innej nowelizacji ustawy resort finansów zamierza wprowadzić drugi termin wdrożenia obowiązkowego KSeF dla mniejszych firm (1 kwietnia 2026 r.), o czym mówił minister finansów Andrzej Domański w dniu 26 kwietnia 2024 r. na brefingu prasowym w Ministerstwie Finansów.

Jak rozliczyć kartę podarunkową dla pracownika? Podatki, składki, księgowanie
07 maja 2024

Karty podarunkowe to coraz popularniejszy benefit pracowniczy. Najczęściej wręcza się go okazjonalnie jako prezent świąteczny. To też narzędzie doceniania, które można wykorzystywać z innych okazji: jubileuszy, Dnia Dziecka, Dnia Kobiet, świąt branżowych czy jako specjalne nagrody pracownicze. Sprawdź, czy karty podarunkowe wiążą się z obowiązkiem podatkowym i jak je rozliczyć. 

Transport drogowy 2024 – zmiana przepisów dot. pojazdów wynajmowanych
07 maja 2024

Gotowy jest projekt ustawy, który umożliwi przewoźnikom prowadzącym działalność na terytorium Polski na czasowe korzystanie z pojazdu najmowanego, zarejestrowanego na terytorium innego państwa UE. Do tej pory nasz kraj nie dopuszczał takiej możliwości, obecnie chcemy dostosować polskie prawo do unijnego. Najmowanie pojazdów niesie ze sobą szereg korzyści, które mogą poprawić elastyczność operacyjną firm transportowych. 

Ceny prądu w górę o 30% a gazu o 15% - od lipca 2024 r. w Polsce. Jak wpłynie to na inflację?
07 maja 2024

Ministerstwo Klimatu i Środowiska szacuje, że na mocy projektowanej ustawy o bonie energetycznym (zakładającej częściowe "odmrożenie" cen za energię elektryczną i gaz), od 1 lipca 2024 r. dla odbiorców taryfowanych rachunki za energię elektryczną mogą wzrosnąć o 29 proc., a za gaz o 15 proc. - o ile zajdzie odpowiednie obniżenie cen w taryfach. Proponowanie przez MKiŚ częściowe odmrożenie cen prądu i gazu podbije ścieżkę inflacji o ok. 1 pp., a CPI w grudniu może wynieść ok. 5,5 proc. - oceniają ekonomiści ING. Zdaniem ministra finansów Andrzeja Domańskiego działania osłonowe w zakresie cen energii (np. bon energetyczny) spowodują, że średnioroczna inflacja CPI w Polsce może być niższa przynajmniej o 1 pkt proc. w 2024 r. i o ok. 0,9 pkt. proc. w 2025 r. niż zakładają prognozy zawarte w Wieloletnim Planie Finansowym Państwa.

Dwadzieścia lat unijnego VAT-u w Polsce. Prof. Modzelewski: ciszej nad tą trumną
07 maja 2024

Czy unijna wersja VAT jest aż tak patologiczna, że państwa członkowskie były skazane na masową grabież środków publicznych? Zdaniem prof. Modzelewskiego nie, bo część państw UE umiejętnie implementowała dyrektywę VAT. Ale – zdaniem Profesora – nam się to nie udało.

pokaż więcej
Proszę czekać...