Darowizna pieniędzy ze wspólnego rachunku bankowego a zwolnienie z podatku

Darowizna od matki – pieniądze na wspólnym koncie bankowym

O interpretację wystąpiła córka, która otrzymała od swojej matki darowiznę pieniędzy. Pieniądze te w chwili zawarcia umowy darowizny znajdowały się na rachunku bankowym, którego współwłaścicielami są owa córka i jej matka. Ale darowana suma pieniędzy należała do matki (darczyńcy). Otrzymaną darowiznę obdarowana córka zgłosiła na druku SD-Z2 do właściwego urzędu skarbowego w odpowiednim terminie, licząc na skorzystanie ze zwolnienia podatkowego na podstawie art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Wobec sprzecznych informacji uzyskanych telefonicznie w urzędzie skarbowym i Krajowej Informacji Skarbowej obdarowana córka postanowiła zapytać Dyrektora KIS (we wniosku o indywidualną interpretację podatkową), czy jeśli darczyńca (matka)  i obdarowany (córka) posiadają to samo konto bankowe, to czy darowizna, która nie była przelana na konto obdarowanego (na podstawie umowy darowizny) jest zwolniona z podatku od spadków i darowizn (po złożeniu zgłoszenia SD-Z2)?

Kto może skorzystać ze zwolnienia z podatku dla najbliższej rodziny?

Zwolnienie w podatku od spadków i darowizn dla najbliższej rodziny jest uregulowane w art. 4a ustawy z 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z tym przepisem każda darowizna otrzymana od członka najbliższej rodziny należącego do tzw. zerowej grupy podatkowej (tj. od małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwa, ojczyma i macochy) jest w pełni (niezależnie od wartości) zwolniona z podatku, jeżeli zostaną spełnione następujące warunki.

Warunek 1 – Nabywca (obdarowany) zgłosi darowiznę naczelnikowi urzędu skarbowego na druku SD-Z2 w ciągu 6 miesięcy od dnia otrzymania darowizny.

Ale jeżeli umowa darowizny jest sporządzana w formie aktu notarialnego (albo w tej formie zostało złożone oświadczenie przynajmniej jednej ze stron tej umowy) - zgłoszenie tej darowizny do urzędu skarbowego jest obowiązkiem notariusza.

Ponadto nabywca nie musi składać SD-Z2 jeżeli wartość darowizny (dodana do wartości majątku nabytego od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie), nie przekracza kwoty wolnej określonej w art. 9 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Czyli gdy suma tych nabyć nie przekracza w ciągu 5 lat kwoty 9637 zł. Właściwa jest tu kwota wolna dla I grupy podatkowej, bo jeżeli ktoś zalicza się do „zerowej” grupy podatkowej, to zalicza się także do I grupy.

Warunek 2 – Nabywca darowizny pieniężnej udokumentuje jej otrzymanie dowodem przekazania na swój rachunek płatniczy (lub inny niż płatniczy) w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Warunek ten nie dotyczy także ww. sytuacji, gdy wartość darowizny pieniężnej (dodana do wartości majątku nabytego od tej samej osoby w okresie 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie), nie przekracza kwoty wolnej 9637 zł.

Zatem pytanie obdarowanej córki było zasadne, bo przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn nie regulują bezpośrednio takiej sytuacji, że pieniądze darowane w ramach najbliższej rodziny nie były przelane z konta na konto a znajdowały się na wspólnym rachunku bankowym darczyńcy i obdarowanego. Co więcej, przepis art. 4a ustawy o podatku od spadków i darowizn jako warunek zwolnienia wyraźnie wskazuje konieczność udokumentowania otrzymanie darowizny pieniężnej dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

Odpowiedź na to pytanie jest kluczowa, bowiem w myśl art. 4a ust. 3 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku niespełnienia ww. warunków - nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych (także darowanych pieniędzy) podlega opodatkowaniu na zasadach określonych dla nabywców zaliczonych do I grupy podatkowej.

Więcej na temat opodatkowania darowizn: Podatek od darowizny 2022/2023 - ile wynosi, co trzeba wiedzieć, darowizna bez podatku

Darowizna pieniędzy na wspólnym rachunku bankowym darczyńcy i obdarowanego może korzystać ze zwolnienia dla najbliższej rodziny

Na szczęście Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 30 września 2022 r. (sygn.  0111-KDIB2-3.4015.99.2.2022.BD) zajął korzystne dla obdarowanej córki stanowisko. Zdaniem tego organu podatkowego: (...) jeżeli darowane Pani środki, wpłynęły uprzednio na rzecz Pani mamy (jako darującej) i na konto, którego współwłaścicielką jest Pani jako obdarowana, to pieniądze te wpłynęły również na Pani konto bankowe." Zatem, zdaniem Dyrektora KIS, spełniony został warunek wpływu na konto bankowe wskazany w art. 4a ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn i darowizna ta jest zwolniona z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn.

Paweł Huczko